Κόσμος

Οι ΗΠΑ αποχωρούν από τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν

Στις 21:10 το βράδυ ώρα Ελλάδος ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε αυτό που ήταν κοινό μυστικό εδώ και πολλές εβδομάδες: ότι οι ΗΠΑ θα αθετήσουν την συμφωνία για τα πυρηνικά με το Ιράν.
Στόχος της συμφωνίας, που είναι γνωστή με το ακρωνύμιο JCPOA, είναι να αποτρέψει την απόκτηση πυρηνικών όπλων από το Ιράν, επιβάλλοντας περιορισμούς στις πυρηνικές δραστηριότητές του και ελέγχους ώστε να διασφαλιστεί η τήρηση των συμφωνηθέντων κι ως αντάλλαγμα, ανεστάλησαν οι οικονομικές και εμπορικές κυρώσεις που είχαν επιβληθεί στην Τεχεράνη.
Ο αμερικανός πρόεδρος είχε επανειλημμένα εκφράσει την έντονη δυσαρέσκειά του με τη συμφωνία του 2015 – η οποία συνιστά το μεγαλύτερο διπλωματικό επίτευγμα του προκατόχου του Μπαράκ Ομπάμα – αποκαλώντας την, μεταξύ άλλων, «χειρότερη συμφωνία στην ιστορία», «καταστροφή» και «αστείο».

«Θα υπογράψω διάταγμα με το οποίο θα επαναφέρω τις κυρώσεις εναντίον του Ιράν», δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ, κάνοντας λόγο για στήριξη του ιρανικού καθεστώτος σε τρομοκρατικές οργανώσεις όπως η Χεσμπολάχ, η αλ Κάιντα και άλλες ομάδες που σκοτώνουν και βασανίζουν ανθρώπους σε όλον τον κόσμο.
Ο Τραμπ καταφέρθηκε εναντίον της Τεχεράνης και των συμμάχων της, οι οποίοι στηρίζουν την τρομοκρατία και αποτελούν απειλή για τον κόσμο, όπως χαρακτηριστικά τόνισε.
«Η συμφωνία είναι απαράδεκτη. Αν δεν κάνουμε κάτι τώρα, όλοι ξέρουμε που θα καταλήξουμε. Η Αμερική δεν θα είναι όμηρος της καταστροφικής αυτής συμφωνίας. Όχι πια κενές απειλές από της ΗΠΑ», πρόσθεσε.

“Η απόφαση Τραμπ, που ήταν λίγο εως πολύ αναμενόμενη, βάζει σε καθεστώς αβεβαιότητας τις σχέσεις των ΗΠΑ με την ΕΕ, η οποία έχει δεσμευτεί να παραμείνει στην συμφωνία. Ενα τέτοιο ενδεχόμενο θα προκαλούσε διπλωματική κι οικονομική σύγκρουση ανάμεσα τους, όπως επίσης και με τις Κίνα και Ρωσία, που αποτελούν επίσης μέρος της συμφωνίας”, τονίζουν οι New York Times.
Ωστόσο, η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία θα μπορούσε να έχει κι άλλες αλυσιδωτές αντιδράσεις και να προκαλέσει, μεταξύ άλλων, κλιμάκωση των πυρηνικών δραστηριοτήτων του Ιράν, να πυροδοτήσει πυρηνικό ανταγωνισμό στη Μέση Ανατολή αλλά και πιθανή κρίση στην τιμή του πετρελαίου.
“Η απόφαση Τραμπ πλέον ξεκαθαρίζει την αμερικανική στάση: πλέον, ο Τραμπ εξαναγκάζει επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο να πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στο να συνεργαστούν είτε με το Ιράν, είτε με τις ΗΠΑ”, σημειώνει ο αρθρογράφος της Guardian, Τζούλιαν Μπόργκερ.

Ετοιμάζεται για «απάντηση» ο Ιρανός πρόεδρος
Ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί θα απαντήσει απόψε το βράδυ στον Αμερικανό ομόλογό του, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αναμένεται να ανακοινώσει την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνη.
«Αν (ο Τραμπ) μιλήσει, ο πρόεδρος Ροχανί θα του δώσει την απάντηση του Ιράν απόψε το βράδυ» από την κρατική τηλεόρση, ανέφερε ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος που ζήτησε να τηρηθεί η ανωνυμία του. Δεν διευκρίνισε τι ώρα θα προβληθεί το διάγγελμα του Ιρανού προέδρου.

Σκληρό διπλωματικό “πόκερ” ΕΕ-ΗΠΑ
Η σημαντικότερη συνέπεια έχει να κάνει με την αμερικανο-ευρωπαϊκή σχέση, η οποία θα πληγεί -κατά πάσα πιθανότητα- ανεπανόρθωτα, καθώς είναι σχεδόν βέβαιο πως η ΕΕ δεν θα κρατήσει μια κοινή στάση, αλλά οι ηγέτες της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Γερμανίας θα ακολουθήσουν διαφορετική πολιτική.

“Η Ρωσία και η Κίνα θα δέχονταν την αποχώρηση των ΗΠΑ από την συμφωνία, αλλά αυτό θα προκαλούσε ένα τεράστιο διπλωματικό δίλημμα για την ΕΕ. Μπορεί η ΕΕ να είναι μεταξύ των υπογραφόντων, αλλά η Φεντερίκα Μογκερίνι, επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, δεν θα μπορεί να κάνει κάτι εάν οι ηγέτες της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Γερμανίας δεν συμφωνήσουν σε μια κοινή πολιτική. Οι Μέι, Μακρόν και Μέρκελ θα πρέπει να αποφασίσουν ανεξάρτητα ο καθένας αν θέλουν να αψηφήσουν τις ΗΠΑ και να μπουν σε μια νέα συμφωνία χωρίς τους Αμερικανούς, ή να ακολουθήσουν τον Τραμπ. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλα ρήγματα εντός ΕΕ, ειδικά δεδομένου του επικείμενου Brexit- που φέρνει τη βρετανική κυβέρνηση σε ακόμα πιο δύσκολη θέση, καθώς θα πρέπει να επιλέξει ποιες σχέσεις της θα ήθελε να επιδεινώσει, ενώ ούτως ή άλλως είναι καθ’οδόν προς την έξοδο από την ΕΕ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα ρήγμα στις σχέσεις ΗΠΑ- Ευρώπης θα ήταν ευχής έργον για τη Ρωσία, την Κίνα και το ίδιο το Ιράν, δημιουργώντας αμφιβολίες για τη συνοχή του ΝΑΤΟ”, σημειώνει με την σειρά της η ισραηλινή Χααρέτζ.

“Η απόφαση Τραμπ εξαναγκάζει βασικά τους ευρωπαίους ηγέτες να διαλέξουν ανάμεσα στο να συνεχίσουν να συμπλέουν με τον αμερικανό πρόεδρο ή να υψώσουν το ανάστημά τους, ξοδεύοντας πολλά χρήματα προσπαθώντας να προστατεύσουν την ΕΕ από τις αμερικανικές κυρώσεις. Και φυσικά θα είναι δύσκολο η συμφωνία να συνεχιστεί με την συμμετοχή μόνο της ΕΕ, δίχως τις ΗΠΑ”, συμπληρώνει ο Μπόργκερ.

Στα “κόκκινα” η σχέση με το Ιράν
Το μπάλακι, σύμφωνα με την Χααρέτζ, πέφτει πλέον στο Ιράν καθώς “θα πρέπει να αποφασίσει αν θα πρέπει να συνεχίσει με απειλές αποχώρησης από τη συμφωνία (ενώ παραμένει εντός της), ή αν θα πρέπει να αποχωρήσει στα αλήθεια”.

Σύμφωνα πάντα με την Χααρέτζ, υπάρχει και μια μέση οδός που δεν είναι άλλη από ένα νέο πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου. “Μια τέτοια ενέργεια θα παραβίαζε τους όρους της συμφωνίας, αλλά το Ιράν θα μπορούσε να κατηγορήσει τις ΗΠΑ ότι την έσπασαν πρώτες. Επίσης, ο εμπλουτισμός του ουρανίου δεν θα έφτανε (ακόμα) τα απαιτούμενα επίπεδα για πυρηνικά όπλα, οπότε η Τεχεράνη θα μπορούσε να ισχυριστεί πως είναι ακόμα εντός του πλαισίου της Συνθήκης για τη μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων- αλλά θα παρέμενε λίγα βήματα πριν τη δημιουργία πυρηνικού όπλου. Μια τέτοια κίνηση από το Ιράν θα μπορούσε ίσως να κλιμακώσει την κρίση, αλλά θα είχε όμως και το πλεονέκτημα ότι είναι αναστρέψιμη, κάνοντας όλες τις πλευρές να κάνουν παύση και να το ξανασκεφτούν”, προσθέτει η εφημερίδα.

Φυσικά, μια τέτοια κίνηση εκ μέρους της Τεχεράνης θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου και μαζί το… βιβλιαράκι με τα σενάρια ολέθρου: Ενα από αυτά λέει πως οι ΗΠΑ θα άρχιζαν να προετοιμάζονται για έναν πόλεμο, αυξάνοντας τις στρατιωτικές τους δυνάμεις στη Μέση Ανατολή -μια σύρραξη που θα ενέπλεκε και γειτονικές δυνάμεις όπως η Σαουδική Αραβία, η Συρία, ο Λίβανος και ασφαλώς το Ισραήλ.

IAEA: “Αδειάζει” Νετανιάχου για το Ιράν
Εξάλλου, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) επανέλαβε πριν μερικές ημέρες ότι “ουδεμία αξιόπιστη ένδειξη έχει για δραστηριότητες στο Ιράν που έχουν σχέση με την ανάπτυξη πυρηνικού όπλου μετά το 2009”.
Σε ανακοίνωση, εκπρόσωπος της ΙΑΕΑ δήλωσε ότι το συμβούλιο των κυβερνητών έχει “δηλώσει ότι ολοκλήρωσε την επανεξέτασή του στο θέμα αυτό” μετά την έκθεση που του υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2015.

Την περασμένη Δευτέρα, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου κατηγόρησε το Ιράν ότι ψεύδεται για το πυρηνικό του πρόγραμμα, βεβαιώνοντας ότι το Ισραήλ διαθέτει “αποδεικτικά στοιχεία” για την ύπαρξη ενός “μυστικού” σχεδίου που η Τεχεράνη θα μπορούσε να ενεργοποιήσει ανά πάσα στιγμή για να αποκτήσει ατομική βόμβα.
Χωρίς να αναφερθεί απευθείας στις δηλώσεις του Νετανιάχου, ο εκπρόσωπος της IAEA εξηγεί στην ανακοίνωσή του ότι η υπηρεσία “αξιολογεί όλες τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της” σχετικά με τις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν.
“Ωστόσο, η ΙΑΕΑ δεν συνηθίζει να συζητά δημοσίως θέματα σχετικά με τέτοιες πληροφορίες”, προστίθεται στην ανακοίνωση.

“Πριν από το τέλος του 2003, μια οργανωτική δομή συστάθηκε στο Ιράν, προσαρμοσμένη στον συντονισμό μιας σειράς δραστηριοτήτων που είχαν σχέση με την ανάπτυξη μιας πυρηνικής εκρηκτικής συσκευής”, σύμφωνα με την ανακοίνωση. “Αν και ορισμένες δραστηριότητες έλαβαν χώρα μετά το 2003, δεν ήταν μέρος μιας συντονισμένης προσπάθειας”.
“Οι δραστηριότητες αυτές δεν επεκτάθηκαν πέραν των επιστημονικών μελετών και της απόκτησης ορισμένων δεξιοτήτων και σχετικών τεχνικών ικανοτήτων”, αναφέρει η ΙΑΕΑ.
O Μπενιαμίν Νετανιάχου, πολέμιος από την αρχή της συμφωνίας της Βιέννης, δήλωσε χθες ότι θα μοιραστεί με άλλες χώρες και την ΙΑΕΑ τα στοιχεία αυτά που εμπεριέχονται σε δεκάδες χιλιάδες πρωτότυπα ιρανικά έγγραφα που περιήλθαν σε γνώση του, όπως τόνισε, πριν από μερικές εβδομάδες μετά μια “φοβερή επιτυχία στον τομέα των υπηρεσιών πληροφοριών”.

Πηγή: The TOC

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το