Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας ιστορικής περιόδου, όπου η Ευρώπη εμφανίζεται αδύναμη να παίξει σημαντικό γεωπολιτικό ρόλο, από τη στιγμή μάλιστα που αυτός ο πόλεμος διεξάγεται σε ευρωπαϊκό έδαφος, αναφέρουν καθηγητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που αναλύουν τα γεγονότα.
Ο καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Χρήστος Κόλλιας ανέφερε πως «οι επιπτώσεις από την εν εξελίξει εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι πολλές και πολυεπίπεδες. Θα επηρεάσουν καταλυτικά όλους τους άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενους, της Ρωσίας συμπεριλαμβανομένης, σε βάθος πάρα πολλών ετών. Η βίαιη και κατάφορη παραβίαση κάθε έννοιας δικαίου δημιουργεί νέα και δραματικά γεωπολιτικά και γεωοικονομικά δεδομένα. Η αλματώδης αύξηση στις τιμές πολλών εμπορευμάτων – όπως λόγου χάρη πετρέλαιο, φυσικό αέριο, σιτηρά – θα επιτείνουν έτι περαιτέρω τις οξύτατες πληθωριστικές πιέσεις που η πολύμηνη κρίση στην Ουκρανία έχει ήδη προκαλέσει και την βιώνουν τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά».
Ο ίδιος προσθέτει πως «η αντιμετώπισή τους απαιτεί συντεταγμένη και συντονισμένη αντίδραση από μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως λόγου χάρη η συνέχιση από μέρους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας της αγοράς ομολόγων που θα συγκρατήσει το κόστος δανεισμού και θα μετριάσει τις οδυνηρές οικονομικές επιπτώσεις από την ρωσική εισβολή που μπορεί να εκτροχιάσει την ανάκαμψη των ευρωπαϊκών οικονομιών λόγω του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους».
Αναθεωρητική δύναμη η Ρωσία
Πέρα, όμως, από τις άμεσες και μεσοπρόθεσμες οικονομικές επιπτώσεις, η εισβολή στην Ουκρανία υπογραμμίζει εμφατικά την αδήριτη πραγματικότητα της σημασίας της ισχύος στο διεθνές σύστημα. Η Ρωσία αναδεικνύεται σε μία επιθετική, αναθεωρητική και επεκτατική δύναμη που ωμά και απροκάλυπτα χρησιμοποιεί την ισχύ της για να επιβάλει με βίαιο τρόπο τετελεσμένα. Το έπραξε το 2008 με την εισβολή στη Γεωργία για να υποστηρίξει την απόσχιση της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας. Το επανέλαβε το 2014 με την προσάρτηση της Κριμαίας. Το πράττει ξανά με τον περαιτέρω ακρωτηριασμό μίας ανεξάρτητης και κυρίαρχης χώρας, της δεύτερης σε έκταση στην ευρωπαϊκή ήπειρο, την ύπαρξη της οποίας ουσιαστικά αμφισβήτησε στο διάγγελμά του ο Πούτιν. Δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυρισθούμε ότι ο κόσμος πλέον εισέρχεται σε μία νέα ιστορική περίοδο με τρόπο που αναδεικνύει εμφατικά και πέραν κάθε αμφιβολίας την έλλειψη γεωπολιτικού βάρους από μέρους της Ευρώπης. Τα διαδραματιζόμενα στην Ουκρανία είναι άκρως διδακτικά και για την Ελλάδα, καθώς και αυτή βρίσκεται αντιμέτωπη με την επιθετική στρατηγική μίας άλλης αναθεωρητικής δύναμης: Της Τουρκίας που αμφισβητεί όχι μόνο κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά εσχάτως και ελληνική κυριαρχία.
Η θέση της Ελλάδας
Ο καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Μιχάλης Ζουμπουλάκης ανέφερε αρχικά για την Ευρώπη πως θα πληρώσει ένα βαρύ τίμημα όσον αφορά την αύξηση του ενεργειακού κόστους, ενώ θα πρέπει να διαχειριστεί και τη ροή μεταναστών από την Ουκρανία.
Αναφερόμενος στην Ελλάδα ανέφερε πως πέρα από τις επιπτώσεις στο κόστος ενέργειας, υπάρχουν και τα ζητήματα των οικονομικών σχέσεων που διατηρεί με τη Ρωσία.
Η Ρωσία πέρυσι προέβη σε άμεσες ξένες επενδύσεις αξίας 5 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ελλάδα και επένδυσε σε ελληνικές επιχειρήσεις, αλλά και την κτηματαγορά. Επίσης, 600.000 Ρώσοι τουρίστες με καλή οικονομική κατάσταση επισκέφθηκαν την Ελλάδα για διακοπές. Αυτός ο κόσμος ενδεχομένως φέτος να μην μπορέσει να έρθει και αυτό θα αποτελέσει πλήγμα για τον τουρισμό.
Επίσης, η Ελλάδα εξάγει αγροτικά προϊόντα και γούνες αξίας 90 εκατομμυρίων ευρώ στη Ρωσία που, αν επιβληθούν κυρώσεις, δεν μπορέσουν να συνεχιστούν. Βέβαια η χώρα μας εισάγει προϊόντα αξίας 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ από τη Ρωσία, όπως καύσιμα, ορυκτέλαια και άλλα.