Του Νίκου Βισβίκη,
οικονομολόγου – ταξιδιωτικού πράκτορα
Πολύ θεμιτή η αγωνία του κράτους και όλων των εμπλεκομένων για το άνοιγμα του εισερχόμενου τουρισμού. Προφανείς οι λόγοι! Το άνοιγμά του έχει εξαγγελθεί για τις 14/5. Ωστόσο, πόσο αβέβαια είναι η ημερομηνία, όταν αυτή στηρίζεται «στην κατάσταση που θα βρίσκονται και οι αποφάσεις που θα πάρουν οι βασικές μας αγορές»; Απόσπασμα από δήλωση του προέδρου του ΣΕΤΕ κ. Γιάννη Ρέτσου στο Βήμα 14/3 (σελ. Β12). Άρα δεν εξαρτάται από εμάς μόνο, ο εισερχόμενος τουρισμός. Επιπλέον, για την Εθνική Οικονομία θα περάσει ένα διάστημα μέχρι να φανεί η «μόχλευση» του εισερχόμενου χρήματος. Εντούτοις, είναι ο πλέον σοβαρός παράγοντας στην Οικονομία!
Μ’ εμάς, τους ημεδαπούς τι μέλλει γενέσθαι; Το κράτος ουδέποτε είχε στατιστικά οικονομικών μεγεθών από την εκδρομική συμπεριφορά του Έλληνα στην Ελλάδα. Ούτε υπήρξε αναφορά στον εσωτερικό τουρισμό ως προστιθέμενη αξία της Οικονομίας. Δεν ρωτήθηκαν λεωφορεία, ξενοδοχεία, ταξιδιωτικά γραφεία. Κι όμως εκεί βρίσκεται η μεγάλη μόχλευση και ο γρήγορος πολλαπλασιαστής του εσωτερικού τουρισμού.
Ο εσωτερικός τουρισμός μάλλον αντιμετωπίζεται ως «ο φτωχός συγγενής» του Τουρισμού. Αυτή την περίοδο στηρίζεται, κυρίως στην τρίτη ηλικία (άνω των 60 ετών). Αυτή η κατηγορία ταξιδιωτών έχει κάποιο «λίπος» – αναφερόμαστε στο σήμερα – λόγω εγκλεισμού και μειωμένης κατανάλωσης. Επιπλέον, αριθμεί περί τα 3.000.000 άτομα. Λένε, και είναι αλήθεια, ότι ο Έλληνας τουρίστας είναι ο καλύτερος πελάτης των ξενοδοχείων και των εστιατορίων. Είναι γαλαντόμος! Γι’ αυτόν, το υπουργείο Τουρισμού δεν έκανε ακόμη καμία αναφορά, σαν να μην υπάρχει, κι όμως όλοι οι παραπάνω δυνητικοί εκδρομείς περιμένουν σαν ατμός σε καζάνι: «Να ανοίξουμε, να πάμε έστω και μέχρι… το Βελεστίνο» λένε!
Οχτώ με εννιά μήνες τον χρόνο, όλα τα αστικά κέντρα, όλοι οι υπέροχοι ορεινοί και παραθεριστικοί προορισμοί, συνταξιούχοι, σύλλογοι, σχολεία είναι ο εσωτερικός τουρισμός. Έχει μετρηθεί ποτέ το οικονομικό αποτύπωμά τους ως έσοδα και έξοδα; Κι όμως προσθέτουν στο Εθνικό Προϊόν. Ο Έλληνας εκδρομέας – έστω του Σαββατοκύριακου – πληρώνει άμεσα το ταξιδιωτικό γραφείο, αυτό πληρώνει άμεσα το λεωφορείο, το ξενοδοχείο, το εστιατόριο κ.λπ. Εξίσου άμεσα ο ταξιδιώτης που θα επισκεφθεί, π.χ. την Αθήνα, θα πάει θέατρο, μουσεία, ταβέρνες, καφέ, εμπορικά καταστήματα κ.λπ. Να η «μόχλευση»! Και επιπλέον με μεγαλύτερη «κυκλοφοριακή ταχύτητα του χρήματος». Ένα παράδειγμα: Για πολλά χρόνια οι τέσσερις χειμερινοί μήνες στον Βόλο ήταν μάλλον αντιτουριστικοί. Ωστόσο, οι εισροές των σχολείων από όλη την Ελλάδα έδιναν μεγάλη «ανάσα» στην τοπική οικονομία του Βόλου. Οικονομικά στατιστικά δεν υπάρχουν.
Για τον εσωτερικό τουρισμό ακόμη δεν υπάρχει ουδεμία εξαγγελία, άρα και ουδεμία διαφαινόμενη προοπτική. Η ψυχολογία εκατοντάδων χιλιάδων εγκλωβισμένων Ελλήνων που επιθυμούν, αλλά δεν μπορούν να αλλάξουν παραστάσεις, είναι στα χαμηλότερα επίπεδα. Δεν γίνεται αναφορά για ταξίδια στο εξωτερικό, διότι ο επιβεβλημένος στόχος των Ελλήνων πρέπει να είναι: Μένουμε Ελλάδα.
Αστικά ξενοδοχεία όλων των ελληνικών πόλεων, παραθαλάσσιοι, όσο και ορεινοί προορισμοί, εκδρομές σε ιστορικούς τόπους με αναφορά στο 1821, απαιτούν χρόνο να προετοιμαστούν, να γίνουν κρατήσεις, να πωληθούν τα «πακέτα». Πότε θα λάβουμε το έναυσμα για τις προετοιμασίες; Και ποια η δυνητική προβλεπόμενη ημερομηνία;
Προτείνω ως την πλέον κομβική ημερομηνία με τη μεγαλύτερη μετακίνηση Ελλήνων στην Ελλάδα: Του Αγίου Πνεύματος, 19 – 20/6.
Θεωρητικά είναι μάλλον μια ασφαλής ημερομηνία (2,5 μήνες μεταγενέστερα). Η τρίτη ηλικία θα έχει εμβολιαστεί, θα είμαστε πιο κοντά στην «ανοσία της αγέλης». Και αν η αναμονή συντομεύσει, ήδη θα είμαστε έτοιμοι, αν παραταθεί, να αναβάλουμε για αργότερα κατά το δοκούν. Κυρίως θα ανέβει η ψυχολογία!
Με την παραπάνω προοπτική, το υπουργείο Οικονομικών θα έχει τον απαιτούμενο χρόνο και «να τρέξει» τα κίνητρα (vouchers) προς τους οικονομικά μη κατέχοντες.
Επιπλέον, πρέπει έγκαιρα να γνωρίζουμε όλοι υπό ποίες προϋποθέσεις θα εκδράμουμε. Δηλαδή, αν π.χ. ένα ταξιδιωτικό γραφείο έχει λάβει πιστοποιητικά εμβολιασμού για 50 άτομα, γιατί στο λεωφορείο να επιβιβαστούν 33 άτομα (με αντίστοιχη αύξηση του ατομικού κόστους συμμετοχής), κάτι που ήδη δεν συμβαίνει σε αεροπλάνα και πλοία με υψηλές πληρότητες;
Επιπρόσθετα, αντίστοιχες βεβαιώσεις εμβολιασμού, ο πράκτορας μπορεί να επιδώσει στο πλοίο, στο ξενοδοχείο, στο εστιατόριο. Η πληρότητα του 70% στα λεωφορεία δεν πέτυχε κατά το 2020, διότι η απόσταση του 1,5 μέτρου σε πολύωρη οδική μεταφορά, χωρίς την ύπαρξη του εμβολίου, δεν παρείχε ασφάλεια στον επιβάτη και δεν ταξίδεψε. Άρα με το πιστοποιητικό εμβολιασμού να δοθεί και 100% πληρότητα στα λεωφορεία.