Η Λουΐζα Μιζάν (στο μέσον) περιστοιχισμένη από τις καθηγήτριες Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν και Ρίκα Μπενβενίστε, τη Νατάσα Τερλεξή από τον εκδοτικό οίκο «Διεθνές Βήμα» και τον σύζυγό της, Μωυσή Λίτση, δημοσιογράφο και συγγραφέα (όπως διακρίνονται από τα αριστερά). Άπαντες μίλησαν χθες στον Βόλο για το βιβλίο του Σαμουήλ Μιζάν «Ήταν πιο πολύ το ξύπνημα του ανθρώπου»
Η Λουίζα Μιζάν είναι μία από τις δύο κόρες του Σαμουήλ Μιζάν, ενός Έλληνα Εβραίου από τη Λάρισα, ο οποίος κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αντιστάθηκε κατά των Γερμανών κατακτητών και έδρασε στο Πήλιο ως μέλος του 54ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ. Η φοβερή μαρτυρία του Μιζάν έγινε βιβλίο, το οποίο τιτλοφορείται «Ήταν πιο πολύ το ξύπνημα του ανθρώπου» και χθες παρουσιάστηκε στον Βόλο.
Τον προπέρσινο Μάιο η θυγατέρα του Μιζάν, η οποία μεταξύ άλλων ασχολείται με τη μετάφραση σημαντικών Ισραηλινών λογοτεχνών, όπως είναι ο Άμος Οζ, o Νταβίντ Γκρόσμαν και άλλοι, ανακάλυψε τυχαία στην πατρική της οικία έναν ανεκτίμητο «θησαυρό». Επρόκειτο για ένα τετράδιο με τις αναμνήσεις του πατέρα της από το Αντάρτικο και την Κατοχή.
Ο Σαμουήλ Μιζάν, ο οποίος πριν από μία οκταετία έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 86 χρόνων, μπαίνοντας στην έβδομη δεκαετία της ζωής του συγκέντρωσε στο χαρτί τις πιο μύχιες σκέψεις του για όλα όσα έζησε την ταραγμένη δεκαετία του ’40. Κανείς άλλος στην οικογένεια δεν γνώριζε για την ύπαρξη του χειρόγραφου, ενώ ο Εβραίος μαχητής του ΕΛΑΣ μετά την Απελευθέρωση κουβάλησε στωικά ένα βαρύ «φορτίο» με όσα έζησε πολεμώντας για την ελευθερία του τόπου, ενώ βίωσε και τον παραλογισμό του Εμφύλιου που δίχασε για πάντα την Ελλάδα.
Η Λουίζα Μιζάν αποφάσισε να δημοσιεύσει τα απομνημονεύματα του πατέρα της. Αποτάθηκε στις εκδόσεις «Διεθνές Βήμα», που κυκλοφόρησαν δίχως δεύτερη σκέψη το βιβλίο σε συνεργασία με την οικογένεια του συγγραφέα. Η συγκλονιστική διήγηση του Εβραίου ΕΛΑΣίτη εκδόθηκε τελικά την προηγούμενη χρονιά, με το βιβλίο, που διαβάζεται απνευστί χάρη στα ξεκάθαρα νοήματά του και τη συγκινητική απλότητα του κειμένου, να φυλλομετρά με τρόπο μοναδικό την τοπική Ιστορία. Ο Σάμη Μιζάν, ο οποίος για μία τριετία ενεπλάκη ενεργά στον ένοπλο αγώνα κατά των Γερμανών, «φωτίζει» άγνωστες πτυχές του αντιστασιακού αγώνα στη Μαγνησία, που κορυφώθηκε με την είσοδο του ΕΛΑΣ στον Βόλο ως απελευθερωτή στις 19 Οκτωβρίου 1944.
«Το βιβλίο είναι σημαντικό ντοκουμέντο, καθώς αποδεικνύει ότι υπήρξαν Έλληνες Εβραίοι, οι οποίοι δεν φοβήθηκαν, ανέβηκαν στο βουνό και πολέμησαν τους Ναζί για την ελευθερία του τόπου», σημείωσε η κ. Μιζάν κατά τη διάρκεια της χθεσινής ομιλίας της στο κτίριο Τσικρίκη, όπου φιλοξενήθηκε η παρουσίαση του βιβλίου. Όμως, παράλληλα η κόρη του συγγραφέα έθιξε το ζήτημα της σιωπής που επέλεξε ο πατέρας της, παρά το ηρωικό παρελθόν που κουβαλούσε. Δανείστηκε μάλιστα μία χαρακτηριστική φράση από το βιβλίο, στην οποία ο Μιζάν διερωτάται: «Πόσοι άνθρωποι σ’ αυτό τον κόσμο είχαν δύο ζωές;», θέλοντας να τονίσει ότι τα βιώματα στο βουνό με τους Θεσσαλούς αντάρτες, δεν είχαν καμία συνέχεια με όσα έζησε στη μετακατοχική Ελλάδα. «Ο Εμφύλιος υπήρξε ένα «αγκάθι» για εκείνον. Μετά την Απελευθέρωση διώχθηκε για τις πολιτικές πεποιθήσεις του, φυλακίστηκε στα Τρίκαλα και εν τέλει βρέθηκε να πολεμά τους παλαιούς συντρόφους του στον Γράμμο και το Βίτσι, αφού αναγκάστηκε να υπηρετήσει στον κυβερνητικό στρατό», κατέληξε με νόημα η Λουίζα Μιζάν.