Η συνεχής λιτότητα που έχει επιβληθεί στην Ευρώπη λόγω της δημοσιονομικής πειθαρχίας για την αποφυγή του χρέους που προκάλεσε την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, θα πρέπει να σταματήσει για να αρθούν οι οικονομικές ανισότητες οι οποίες προκαλούν πολιτικές ανατροπές, κοινωνικές αναταραχές και ενδυνάμωση του λαϊκισμού, τονίζει με νόημα ο καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Νίκος Κυριαζής.
Ο κ. Νίκος Κυριαζής ανέφερε πως «η κατάσταση είναι πολύ ρευστή για την Ευρωπαϊκή Ένωση με πολλά ανοικτά μέτωπα, όπως με το Brexit, τις μεταναστευτικές ροές, την αντίδραση της Ιταλίας στους σφιχτούς προϋπολογισμούς, την πολιτική διαδοχή στη Γερμανία, τα «κίτρινα γιλέκα» στη Γαλλία, και ας ελπίσουμε να μην δούμε φαινόμενα αποδιοργάνωσης της Ε.Ε., αν και είναι κάτι που δεν μπορούμε να αποκλείσουμε. Και το Brexit είναι μόνο μια πτυχή αυτή της κατάστασης, αφού η Μεγάλη Βρετανία πάντα ήταν με το ένα πόδι στην Ε.Ε. Από την άλλη όμως έχουμε χώρες όπως η Ουγγαρία, όπου το καθεστώς Όρμπαν παρουσιάζει αυταρχικές τάσεις που δεν συνάδουν με το δημοκρατικό ιδεώδες, ενώ η Ιταλία με τους λαϊκιστές αρχίζει και τα τσουγκρίζει με το διευθυντήριο της Ε.Ε. αν και νομίζω ότι θα βρεθεί μια λύση.
Από την άλλη βέβαια στην Ευρώπη το έχουμε παρατραβήξει με τη λιτότητα και δεν θα πρέπει να είναι η μοναδική κατεύθυνση. Η λιτότητα έχει εξελιχθεί σε ένα ζουρλομανδύα με αποτέλεσμα να έχουμε την ανάδυση και λαϊκίστικων κινημάτων είτε από τη δεξιά είτε από την αριστερά κάτι που μπορεί να το δούμε ακόμη πιο έντονα στις ευρωεκλογές».
Η αποδυνάμωση της μεσαίας τάξης
Ο κ. Κυριαζής επισήμανε πως τα αυστηρά δημοσιονομικά κριτήρια του Μάαστριχτ για μην υπάρξει υπέρβαση στους προϋπολογισμούς και μια δημοσιονομική πειθαρχία υπάρχουν εδώ περίπου 20 χρόνια. Και από τη μια είναι απαραίτητα, γιατί οι δημοκρατίες έχουν την τάση να εκτρέπονται και να δημιουργούν ελλείμματα που προκαλούν χρέος, όπως συνέβη στην Ελλάδα. Αυτοί οι κανόνες επιβλήθηκαν στο πλαίσιο του τότε παγκόσμιου οικονομικού ανταγωνισμού ώστε η Ευρώπη να αντιμετωπίσει τις ΗΠΑ, την Κίνα, και τις άλλες δυνάμεις».
Η δημοσιονομική σταθερότητα είναι προϋπόθεση για την ύπαρξη ρευστότητας και κλίματος εμπιστοσύνης. Άλλωστε πριν την Ελλάδα υπήρξαν η Βραζιλία, η Αργεντινή, η Τουρκία, η Ρωσία που βρέθηκαν σε κατάσταση χρεοκοπίας.
«Αλλά το αποτέλεσμα της συνεχούς λιτότητας στην Ευρώπη είναι η αποδυνάμωση της μεσαίας τάξης που φτωχοποιείται και αυτό επιδρά στη δημοκρατία. Οι οικονομικές ανισότητες δημιουργούν και πολιτικές αναταραχές. Οι πολίτες στρέφονται στα άκρα και αν δεν βρούμε μια μεγαλύτερη ανάπτυξη και ισότητα στα εισοδήματα, η πολιτική και κοινωνική αναταραχή θα συνεχιστεί. Οι πολίτες θα στρέφονται από τα παραδοσιακά κόμματα στα άκρα. Παράλληλα η μεσαία τάξη πιέζεται από τις νέες μορφές οικονομίας, την εξέλιξη των τεχνολογιών, τον διεθνή ανταγωνισμό με τη μετακίνηση κεφαλαίων» τόνισε ο καθηγητής και πρόσθεσε πως « Από τις αρχές του 21ου αιώνα δημιουργείται ένας πολύ μεγάλος πλούτος ο οποίος όμως κατανέμεται άνισα. Δηλαδή βλέπουμε πλούσιους που κατέχουν όλο και πιο μεγάλο πλούτο και τους φτωχούς που γίνονται φτωχότεροι. Οι ανισότητες μεγαλώνουν, τη στιγμή που το κοινωνικό Κράτος αποδυναμώνεται λόγω των σφιχτών προϋπολογισμών και της λιτότητας. Επίσης υψηλοί φόροι δεν μπορούν να επιβληθούν στις επιχειρήσεις, γιατί θα φύγουν και θα πάνε σε άλλο μέρος. Ο φορολογικός ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών είναι τεράστιος και το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Λουξεμβούργο, ενώ το οικονομικό θαύμα της Ιρλανδίας οφείλεται στην πολύ χαμηλή φορολογία».
Οι αδυναμίες της χώρας
Ο κ. Κυριαζής επισημαίνει ως μεγάλες αδυναμίες της χώρας την υψηλή φορολογία και τη μεγάλη γραφειοκρατία. «Εδώ και τέσσερα χρόνια έχει κωλύσει το μεγαλύτερο επενδυτικό πλάνο που είναι η αξιοποίηση του Ελληνικού. Σε άλλα κράτη θα είχε αντιμετωπιστεί το ζήτημα μέσα σε ένα χρόνο. Με την υψηλή φορολογία, αυξάνεται η φοροδιαφυγή και ο ρυθμός ανάπτυξης είναι αναιμικός, υπάρχει στασιμότητα, ενώ η Ιρλανδία, όταν βγήκε από τα μνημόνια είχε ρυθμούς ανάπτυξης 5%. Για να πάρει μπρος η ελληνική οικονομία θα πρέπει να μειωθεί η υψηλή φορολογία, να απλοποιηθεί η γραφειοκρατία και να μειωθούν τα υπερπλεονάσματα των 6-7 δισεκατομμυρίων ευρώ που πνίγουν την οικονομία. Θα έπρεπε το πλεόνασμα να είναι στο 1-2% και σε βάθος χρόνου και όχι στο 3,5% που βρίσκεται τώρα».
Τι πήγε όμως στραβά στην Ελλάδα και φτάσαμε τα δέκα χρόνια μνημονίων και κρίσης; «Στην Κύπρο, όταν μπήκαν στο μνημόνιο, κάθισαν όλα τα κόμματα και συμφώνησαν σε κάποιες βασικές γραμμές, ενώ δεν αυξήθηκαν οι φορολογικές συντελεστές. Στην Κύπρο το αφορολόγητο είναι 17.000 ευρώ και όχι 9.000 ευρώ που είναι στην Ελλάδα και θα μειωθεί περαιτέρω. Στην Ελλάδα δεν υπήρξε καμία πολιτική συμφωνία μεταξύ των κομμάτων και αυξάνονταν οι φόροι. Τα ακριβώς αντίθετα με ό,τι έκαναν οι άλλες χώρες που εισήλθαν στα μνημόνια. Έτσι βγήκαν πολύ σύντομα από τα μνημόνια και εμείς συνεχίζουμε στη μιζέρια μας».