Πολιτισμός

Οδυσσέας Ιωάννου: Στα τραγούδια ενώθηκαν άνθρωποι που τους χώριζαν σχεδόν όλα τα άλλα

Ο Οδυσσέας Ιωάννου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1967. Έκανε καθημερινά εκπομπές επί 22 χρόνια, στον «902 Αριστερά στα fm» και στον «Μελωδία 99.2», του οποίου υπήρξε διευθυντής από το 2000 έως το 2010. Από τις αρχές του 2020 κάνει εκπομπή στον «Αθήνα 9.84». Γράφει σε εφημερίδες και περιοδικά από το 1986 (Μουσική, Ένα, VOX, Ήχος, Μετρό, Μελωδία – αρχισυντάκτης, Δίφωνο, Ριζοσπάστης, Protagon, Καθημερινή, Ελευθεροτυπία, Oneman, Το Βήμα).
Έχει εκδώσει πέντε βιβλία: Ζει το κορίτσι του fruit punch?, συλλογή διηγημάτων, εκδ. Κέδρος, 1999, Κέρματα, κείμενα και χρονογραφήματα δημοσιευμένα στο περιοδικό Μετρό, εκδ. Ιανός, 2004, Ο Θάνος κι ο Μικρούτσικος – μία αυτοβιογραφία μέσα από 24 συναντήσεις, εκδ. Πατάκη, 2011, Δημήτρης Μητροπάνος – Χωρίς επίλογο από τη Minos – Emi, 2012, Το νερό να γίνεις, κείμενα δημοσιευμένα στο protagon, την Ελευθεροτυπία, την Καθημερινή, την Αυγή, το Δίφωνο, το Μετρό, εκδ. Πατάκη, 2015.
Το 2014 έγραψε τα κείμενα της δημοφιλούς μουσικοθεατρικής παράστασης «9:05», σε σκηνοθεσία Παντελή Βούλγαρη, στην οποία συμμετείχε και επί σκηνής δίπλα στον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, τον Χρήστο Θηβαίο και τη Ρίτα Αντωνοπούλου, για 3 χρόνια, ενώ το 2020 έγραψε το θεατρικό έργο «Κοινή ησυχία» που ανέβηκε στο θέατρο Διάνα, σε σκηνοθεσία Ελένης Ράντου.

Έχει γράψει στίχους σε περίπου 200 τραγούδια, κυκλοφορώντας εννέα προσωπικούς δίσκους, καθώς και τραγούδια για το θέατρο και τον κινηματογράφο, συνεργαζόμενος με τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και τραγουδιστές, από το 1992 μέχρι σήμερα (Θάνο Μικρούτσικο, Γιάννη Μαρκόπουλο, Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Σωκράτη Μάλαμα, Δημήτρη Παπαδημητρίου, Δημήτρη Μητροπάνο, Χαρούλα Αλεξίου, Γιώργο Νταλάρα, Μίλτο Πασχαλίδη, Σταμάτη Κραουνάκη, Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, Διονύση Τσακνή, Χρήστο Θηβαίο, Θέμη Καραμουρατίδη, Νατάσσα Μποφίλιου, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Γιώργο Ανδρέου, Παντελή Θαλασσινό, Χρήστο Μάστορα, Γιάννη Χαρούλη, Γιώργο Μαργαρίτη, Γιώτα Νέγκα, Ρίτα Αντωνοπούλου κ.ά.).
Ο Οδυσσέας Ιωάννου θα βρεθεί αύριο Δευτέρα 5 Ιουλίου στο Αρχοντικό Ζαφειρίου στον Άγιο Ονούφριο, σε μια εκδήλωση λόγου και μουσικής με τίτλο «Ιστορίες τραγουδιών που αγαπήθηκαν πολύ», η οποία διοργανώνεται σε συνεργασία με τη Δ/νση Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠΑ-ΔΗΠΕΘΕ του Δήμου Βόλου, αποτελώντας και την αφορμή της σημερινής μας συζήτησης. Στην εκδήλωση συμμετέχουν στο τραγούδι ο Κώστας Ζεμπίλας και η Μαριάννα Λούμα, ενώ στο πιάνο ο συνθέτης – ενορχηστρωτής Ζαφείρης Κουκουσέλης.

Γιατί το ελληνικό τραγούδι είναι η γοητευτικότερη ιστορία του πολιτισμού μας όπως ο ίδιος έχετε δηλώσει;
Νομίζω πως είναι η σημαντικότερη καλλιτεχνική μορφή έκφρασης στην Ελλάδα τα τελευταία 80 χρόνια τουλάχιστον. Με την έννοια της λαϊκότητας, της μαζικότητας, της σύνδεσης του Έλληνα μαζί του και της συγκέντρωσης απίστευτου ταλέντου από τους μεγάλους μάστορές του. Από το ερωτικό λαϊκό τραγούδι μέχρι τη μελοποίηση σπουδαίων κειμένων των μεγάλων ποιητών μας, το ελληνικό τραγούδι είναι η σημαντικότερη φωλιά, στην οποία συντηρήθηκε το συλλογικό μας αίσθημα. Μίλησε στον καθένα χωριστά, στον μόνο του, αλλά δημιούργησε και μεγάλες συλλογικότητες όποτε χρειάστηκε. Το τραγούδι δημιούργησε εμπειρίες, ταυτίστηκε με την προσωπική μας ζωή, αλλά και με την Ιστορία μας, παρηγόρησε, ήταν πάντα εκεί τόσο στη χαρά και το κέφι, όσο και στον στοχασμό. Και κρύβει τόσες μικρές ιστορίες που αν αθροιστούν γράφουν μία άλλη, παράλληλη – και νομίζω δόκιμη – Ιστορία αυτού του τόπου και των ανθρώπων του. Πολλές φορές στα ίδια αγαπημένα τραγούδια ενώθηκαν άνθρωποι που τους χώριζαν σχεδόν όλα τα άλλα. Αυτό είναι μοναδική δύναμη, δεν ξέρω αν το κατάφερε άλλη τέχνη.

Πώς πέρασε ο Οδυσσέας Ιωάννου την περίοδο της καραντίνας;
Όπως όλοι, φαντάζομαι. Η αλήθεια είναι πως λόγω του ότι τα τελευταία χρόνια δουλεύω από το σπίτι, δεν ήταν κάποια μεγάλη αλλαγή για εμένα. Πάντως η αίσθηση πως κάτι απαγορεύεται να το κάνεις – ανεξάρτητα αν το έκανες πριν ή όχι – είναι πνιγηρή. Την πρώτη καραντίνα την είδαμε όλοι και σαν μια εμπειρία και προσπαθήσαμε να βρούμε και κάποια θετικά, με το ζόρι. Η δεύτερη θεωρώ πως ήταν σχεδόν απάνθρωπη. Δεν είμαστε φτιαγμένοι για τέτοια, όσο κι αν ο άνθρωπος συνηθίζει εύκολα στα πάντα.

Πόσο δυσκόλεψε τη δουλειά σας ο εγκλεισμός και τι σας πρόσφερε περισσότερο;
Δεν με δυσκόλεψε. Έτσι κι αλλιώς δουλεύω στο σπίτι. Η μόνη δραστηριότητά μου που μπήκε σε αναστολή, ήταν το θέατρο. Είχαμε ανεβάσει με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου την καινούργια μας παράσταση «Κοινή ησυχία» σε σκηνοθεσία της Ελένης Ράντου και προλάβαμε μόνο κάτι περισσότερο από έναν μήνα. Ελπίζω τον χειμώνα να συνεχίσουμε.

Τελικά τι υπερισχύει. Στιχουργός, συγγραφέας ή δημοσιογράφος;
Είναι ανάλογα με τις εποχές. Για πολλά χρόνια υπερίσχυε η ιδιότητα του ραδιοφωνικού παραγωγού, αυτή ήταν η κύρια εργασία μου, για περισσότερα από είκοσι χρόνια. Τα τελευταία δέκα χρόνια η δισκογραφία και το θέατρο έχουν «πάρει κεφάλι». Η συγγραφή και η δημοσιογραφία θα έλεγα πως είναι μάλλον δευτερεύουες ιδιότητες, όσον αφορά στον χρόνο μου τουλάχιστον.

Πώς συνδυάζονται και οι τρεις ιδιότητές σας;
Είναι διαφορετικοί κώδικες, δεν μπλέκονται ο ένας με τον άλλον. Αν συνδυάζονται κάπως, συνδυάζονται επειδή τις κάνει ο ίδιος άνθρωπος. Ο ίδιος άνθρωπος εκφράζεται με διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με το πεδίο το οποίο θα επιλέξει κάθε φορά. Με έχει βοηθήσει αυτό στο να μην μπλέκω μεταξύ τους διαφορετικούς κώδικες,

Έχετε συνεργαστεί με τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και τραγουδιστές από το 1992 ώς σήμερα. Ποιος από όλους είναι πιο «ψηλά» για εσάς και γιατί;
Δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τον Θάνο Μικρούτσικο. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους ανθρώπους που πέρασαν από τη ζωή μου. Πέρα από τη δισκογραφία και το βιβλίο που φτιάξαμε μαζί, ήταν άνθρωπος της οικογένειάς μου και έχει αφήσει ένα κενό που δεν θα αναπληρωθεί.

Πίσω από κάθε αγαπημένο τραγούδι υπάρχει και μια ιστορία;
Όχι, δεν νομίζω. Δεν θα μπορούσε άλλωστε. Εννοώ πως πέρα από τη μικρή ιστορία της ώρας της δημιουργίας του δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει και κάτι άλλο άξιο αφήγησης. Υπάρχουν βέβαια και τραγούδια που η ιστορία την οποία κρύβουν είναι τόσο δυνατή, που πολλές φορές υπερβαίνει ακόμη και την ίδια την αξία του τραγουδιού.

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το