Του Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά
Μέρος Β’ – Περιοχή Μυρόφυλλου
Την προηγούμενη Κυριακή παρουσιάσαμε το οδοιπορικό μας στην περιοχή της Μεσοχώρας. Σήμερα θα περάσουμε τον Αχελώο από μια μεγάλη τσιμεντένια γέφυρα και θα μπούμε στην περιοχή του Μυρόφυλλου. Αυτό το τόσο εύκολο σήμερα, πριν τριάντα χρόνια (το 1991) ήταν αδύνατο. Δεν υπήρχε τρόπος για να μπορώ να επισκεφθώ την περιοχή αυτή. Γύριζα πίσω στην Πύλη και την άλλη μέρα ξεκινούσα διά μέσου του Βαθυρρεύματος, έπαιρνα νοτιοδυτική κατεύθυνση στο βουνό Λέουσα (δύσκολο πέρασμα, υψόμετρο 1.500 μ.) και κατέληγα στα Πολυνέρι και Μυρόφυλλο, που είχαν σχολεία. Τότε (το 1991) υπήρχε χωματόδρομος (δύσκολος) και υπήρχε μικρό λεωφορείο άγονης γραμμής (ιδιωτικό) και εκτελούσε συγκοινωνία τρεις φορές την εβδομάδα, όπως στα χωριά της Μεσοχώρας. Τα γράφω όλα αυτά για να κατανοήσει ο αναγνώστης τις δυσκολίες συγκοινωνίας των περιοχών αυτών εκείνη την εποχή, ενώ σήμερα πηγαίνεις άνετα με το Ι.Χ. σου παντού με ασφαλτοστρωμένους δρόμους (εκτός από ένα μικρό τμήμα: Μυρόφυλλο-Πολυνέρι), ακόμα και μέσα στα ίδια τα χωριά! Σήμερα κανένα χωριό δεν έχει συγκοινωνία! Δεν συμφέρει;
Έτσι, λίγα χιλιόμετρα μετά «Το Πέτρινο του Αχελώου» (επί της οδού Τρικάλων-Άρτας) θα στρίψουμε αριστερά και ο δρόμος θα μας κατευθύνει σε μεγάλη τσιμεντένια γέφυρα. Μπαίνουμε στην Κοινότητα Μυρόφυλλου (το διαβάζουμε σε μεγάλη πινακίδα). Στα αριστερά μας και σε λίγα χιλιόμετρα είναι το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της Γλύστρας, που είναι έτοιμο, αλλά δεν λειτουργεί! Το νερό έρχεται από το φράγμα της Μεσοχώρας μέσα από σήραγγα μήκους 7,4 χλμ., μπαίνει μέσα στους υδροστρόβιλους του εργοστασίου, παράγεται το ηλεκτρικό ρεύμα και μετά συνεχίζει την πορεία του στην κοίτη του Αχελώου. Όμως παραμένει ανενεργό! Γιατί;
Ένας δρόμος (άσφαλτος) με πολλές στροφές απ’ εκεί ανηφορίζει προς τον οικισμό της Γλύστρας που τότε (το 1991) είχε σχολείο με 3 μαθητές (σήμερα κλειστό). Συνήθως ανέβαινα στη Γλύστρα από ανηφορικό μονοπάτι που ξεκινούσε από το Γκολφάρι, ενώ από πάνω μου βοσκούσαν γίδια, που «ξεσκάλωναν» πέτρες που κατρακυλούσαν…
Θα συνεχίσουμε τον δρόμο (άσφαλτο) προς το Μυρόφυλλο, μπαίνοντας πρώτα στον οικισμό Γκολφάρι που τότε είχε σχολείο με 9 μαθητές (σήμερα κλειστό). Εδώ όμως μπερδεύτηκα. Ήξερα τον οικισμό και έβλεπα σπίτια. Τώρα τα σπίτια είναι χωμένα μέσα σε σύδεντρα και επίσης είχε και κτήματα με μηλιές. Τώρα, δυστυχώς, οι καλλιέργειες έχουν εγκαταλειφθεί (όπως μου είπε αργότερα ο πρώην πρόεδρος του χωριού κ. Ράπτης Γεώργιος). Στο Γκολφάρι πήγαινα με τα πόδια από το Μυρόφυλλο, περνώντας ένα ρέμα, που μια χρονιά με έπιασε καταιγίδα και κινδύνεψα. Από το Γκολφάρι αγόραζα μέλι από έναν μελισσοκόμου -θυμάμαι- τον έλεγαν Μπότσαρη. Και κάτω από το Γκολφάρι, στον Αχελώο, είχε ένα «καρέλι» (συρματένια σκάλα, αιωρούμενη) που ένωνε τις δυο όχθες, ενώ το νερό αφρισμένο κατρακυλούσε από κάτω (υπάρχει ακόμα). Μετά πέντε χιλιόμετρα από το Γκολφάρι, φτάνουμε στο Μυρόφυλλο. Ποιο Μυρόφυλλο; Κι αυτό είναι χαμένο και χωμένο μέσα σε πυκνή βλάστηση. Είδαμε ένα σπίτι στον δρόμο. Σταματήσαμε. Και ω της σύμπτωσης! Ήταν του τέως προέδρου της Κοινότητας κ. Γιώργου Ράπτη με τον οποίο είχαμε τηλεφωνηθεί! Μετά τα καλωσορίσματα και από την σύζυγό του κ. Ευσταθία που τότε είχε τέσσερα παιδιά στο σχολείο (τα δύο δίδυμα), μας προσφέρθηκε καφές στη λουλουδιασμένη αυλή τους. Εκεί θυμηθήκαμε και είπαμε πολλά. Ο κ. Ράπτης, τότε, ήταν πρόεδρος της Κοινότητας, όταν υπηρετούσα εκεί πέντε χρόνια (1986-1991) και όταν πήγαινα στο Μυρόφυλλο μερικές φορές με φιλοξενούσε στο σπίτι του (διανυκτέρευση), αφού δεν υπήρχε ξενώνας για να μείνω. Από νεαρός έδειξε να ενδιαφέρεται για τα κοινά και από το 1982 έως το 2010 εκλεγόταν συνεχώς πρόεδρος της Κοινότητας (28 χρόνια) και μετά, μέχρι το 2019, ως πρόεδρος της Δημοτικής Ενότητας Μυροφύλλου (Δήμου Πύλης) και 12 χρόνια ως κοινοτικός σύμβουλος. Σύνολο 49 χρόνια στην Τοπική Αυτοδιοίκηση! Εμείς εδώ στη Μαγνησία έχουμε τον κ. Βασίλη Κοντορίζο (δήμαρχος Πορταριάς) και στον Νομό Τρικάλων είναι ο κ. Γεώργιος Ράπτης. Και οι δύο αποτελούν πανελλήνιες πρωτιές, ίσως και πανευρωπαϊκές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση!
Σήμερα τα 540 σπίτια του Μυρόφυλλου και των οικισμών του, που είναι αραιοκατοικημένα σε μια μεγάλη έκταση από τον Αχελώο ποταμό ώς ψηλά το βουνό Χατζή (υψ. 2.038 μ.) και από το χωριό Κορυφή της Μεσοχώρας ώς το Πολυνέρι, έχουν όλα πρόσβαση με δρόμο, φως, τηλέφωνο και νερό πηγαίο από τα 17 υδραγωγεία και Περιφερειακό Ιατρείο που κατασκευάστηκαν επί της προεδρίας του. Ο ίδιος πάλι με προθυμία θα μας ξεναγήσει, μετά από 30 χρόνια, στο «Μυρόφυλλό του», που μένει μόνιμα και δεν το εγκατέλειψε ποτέ. Θα μας οδηγήσει στον ξενώνα του χωριού (δύο δωμάτια με σύγχρονες ευκολίες), που τον διαθέτει ευγενής κάτοικος του Μυρόφυλλου (η κ. Τζιμούρτα Νίκη) και τα έσοδά του κατατίθενται για την ιερά μονή Αγίου Γεωργίου!
Το βραδάκι κατεβήκαμε στην πλατεία του χωριού. Εκεί, στη σκιά πλατανιών, είναι η εκκλησία, το σχολείο, το κοινοτικό γραφείο και δυο καφενεία με όλο τον χώρο πλακοστρωμένο. Όσο για τα σπίτια, αυτά είναι χωμένα σε μεγάλες αυλές με δέντρα και λουλούδια. Σαββατόβραδο και ήταν λιγοστοί οι άνθρωποι που κατέβηκαν στην πλατεία, κυρίως ζευγάρια συνταξιούχων στο ένα καφενείο και λίγοι νεαροί στο άλλο. Το σχολείο, με δύο αίθουσες, ωραίο μονώροφο, πέτρινο οικοδόμημα, παραμένει πλέον κλειστό (είχε τότε 13 παιδιά, τα 4 ήταν του προέδρου κ. Ράπτη!). Το βράδυ κοιμηθήκαμε στα δωμάτιά μας έναν ωραίο ύπνο κοντά στην ηρεμία της φύσης.
Το πρωί της Κυριακής, δυστυχώς, δεν λειτούργησε η εκκλησία, γιατί ο ιερέας του χωριού – που έχει και τα γύρω χωριά – πήγε σε άλλο χωριό. Έτσι ανέλαβε ο κ. Ράπτης να μας ξεναγήσει. Και πρώτα-πρώτα, βέβαια, θα μας οδηγήσει στην ονομαστή μονή του Αγίου Γεωργίου, στα νότια του χωριού, προς τον Αχελώο. Η ιστορία της μονής ξεκινάει από τον 17ο αιώνα και παραμένει μέχρι σήμερα ζωντανή, παρότι έπαθε εκτεταμένες καταστροφές. Χάρη στη γνωριμία που είχε ο καρδιολόγος κ. Τασούλας Ηλίας, μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου «Φίλοι Αγίου Γεωργίου Μυροφύλλου Τρικάλων» με την οικογένεια Παπαδοπούλου, τα τελευταία χρόνια έγινε ανακαίνιση και συντήρηση ενός τμήματος της μονής δωρεάν στη μνήμη του γιου τους Μιλτιάδη. Ο κ. Ράπτης μάς έδωσε και σχετικό καλαίσθητο φυλλάδιο με τίτλο «Ένας Άγιος κι ένα Χωριό» (14Χ20, 48 σελίδων, έκδοση Μυρόφυλλο, Απρίλιος 2002), στο οποίο αναγράφεται όλο το ιστορικό του, η δομή του κτιριακού συγκροτήματος, η εικονογράφησή του, το πανηγύρι του και ιδιαίτερα τον κίνδυνο που διατρέχει σε περίπτωση που κατασκευαστεί το φράγμα της Συκιάς και κατακλυστεί η περιοχή νότια του Μυρόφυλλου και το μοναστήρι! Στη συνέχεια θα μας κατεβάσει στον Αχελώο, στην τσιμεντένια στενή γέφυρα «του Κονδύλη» (περνάει ένα αυτοκίνητο), που κατασκευάστηκε το 1935 επί πρωθυπουργίας Γεωργίου Κονδύλη. Μετά θα μας οδηγήσει σε έναν λόφο κατάφυτο όπου υπάρχει το εξωκλήσι της Παναγίας (Κοίμηση της Θεοτόκου), που τον Δεκαπενταύγουστο γίνεται πανηγύρι. Εκεί θα δούμε και μια βρύση «Δωρεά Συλλόγου Μυροφυλλιτών Αγριάς, 1991». Στη συνέχεια θα πάμε στον οικισμό Καραβδέικα για να διαπιστώσουμε τη φθορά και την «κατάντια» του σχολείου (τότε είχε 9 μαθητές). Γερό κτίσμα – μια αίθουσα – με σπασμένα παράθυρα και πόρτα και μέσα θρανία, χάρτες, βιβλία, στοιβαγμένα και πεταμένα στο δάπεδο! Κρίμα! Θα προχωρήσουμε τον δημόσιο δρόμο προς τον οικισμό Μυλογόζι. Από εκεί, θυμάμαι, τότε (1991) ερχόταν ένας μαθητής στο σχολείο των Καραβδέικων, περπατώντας ένα δύσκολο και επικίνδυνο μονοπάτι.
Από το σημείο αυτό άρχισε ο κ. Ράπτης να μας δείχνει τα μέρη που διαδραματίστηκε ένα ιστορικό γεγονός του Εμφυλίου Πολέμου. Εδώ περιπλανήθηκε και καταδιώχτηκε ο Άρης Βελουχιώτης για να καταλήξει απέναντι από τον Αχελώο, στην περιοχή της Μεσούντας Άρτας και εκεί σε μια σπηλιά στις 16 Ιουνίου 1945 να βρει τον θάνατο (αυτοκτονία; εκτέλεση;).
Ήδη φτάσαμε στα όρια της Κοινότητας Μυρόφυλλου με το Πολυνέρι και ο κ. Ράπτης θα μας αποχαιρετίσει, ευχόμενος «καλό μας ταξίδι». Εμείς, ο Γιάννης Κονταξής και εγώ, συγκινημένοι, θα τον ευχαριστήσουμε και θα του ευχηθούμε να έχει υγεία, να χαίρεται την οικογένειά του (τέσσερα παιδιά και τρία εγγόνια) και δράση για «το Μυρόφυλλό του», που τόσο αγαπά.
Δεν πρέπει να παραλείψω να αναφερθώ και σε κάτι σημαντικό που έγινε στο Μυρόφυλλο στις 9 Αυγούστου 1997. Πραγματοποιήθηκε ημερίδα με θέμα «Το μέλλον της ιεράς μονής Αγίου Γεωργίου Μυροφύλλου και τα πρακτικά της τυπώθηκαν σε βιβλίο. Παρουσιάστηκαν 11 εισηγήσεις, που ανέδειξαν το θέμα. Επίσης πρέπει ν’ αναφερθεί και η έκδοση (τριμηνιαία) εφημερίδας του Συλλόγου των Αποδήμων Μυροφυλλιτών, με τίτλο «Το Μυρόφυλλο», που εκδίδεται στην Αθήνα επί 43 έτη! Εκεί αναφέρονται νέα από τη ζωή των απανταχού Μυροφυλλιτών.
Έτσι τελείωσε το οδοιπορικό μας στην περιοχή της Μεσοχώρας και του Μυρόφυλλου και συγκρίναμε την εικόνα που είχαμε πριν 30 χρόνια με τη σημερινή και μας έφερε στη μνήμη μέρες δράσης και ζωής μας και, βέβαια, πολλά ερωτηματικά για το παρόν και το μέλλον των ανθρώπων που γεννήθηκαν σ’ αυτούς τους τόπους, που τους αγαπούν και νοιάζονται γι’ αυτούς.