Το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους – Αρχεία Ν. Μαγνησίας, με αφορμή το βιβλίο του Πρέσβη της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα, κ. Ραχμάν Μουσταφάγιεφ, με τίτλο: «Το Αζερμπαϊτζάν ανάμεσα στις Μεγάλες Δυνάμεις, 1918-1920» (Εκδόσεις Ενάλιος, 2016), διοργανώνουν ανοικτή συζήτηση με θέμα: «Οι σχέσεις Αζερμπαϊτζάν – Ελλάδας», καθώς και την παρουσίαση του βιβλίου την Τρίτη 21 Φεβρουαρίου 2017 και ώρα 19:00 στο αμφιθέατρο του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (πρώην Γαλλικό Ινστιτούτο, Γ. Καρτάλη και Ροζού 72).
Το Αζερμπαϊτζάν των 10 περίπου εκατομμυρίων κατοίκων, αυτή η «άγνωστη» για το ευρύ κοινό χώρα, που βρίσκεται στη δυτική ακτή της Κασπίας Θάλασσας, κατέχοντας σημαντικότατη γεωπολιτική θέση στο σταυροδρόμι της Ευρασίας, είναι, ως γνωστό, μία από τις νέες χώρες που προέκυψαν μετά από την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης στον Καύκασο, μαζί με την Γεωργία και την Αρμενία. Εκτός από την γενικότερη στρατηγική σημασία του στην περιοχή, είναι σημαντικό για την Ευρώπη και την Ελλάδα λόγω των ανεξάντλητων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η εκμετάλλευση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων αποτελεί σήμερα το επίκεντρο των οικονομικών δραστηριοτήτων της χώρας. Οι δε οικονομικές σχέσεις του Αζερμπαϊτζάν με την Ελλάδα γίνονται ιδιαίτερα στενές λόγω του αγωγού TAP (TransAdriaticPipeline) που ξεκινά από το Αζερμπαϊτζάν, διασχίζει την Μικρά Ασία, περνά στην Ελλάδα και καταλήγει στην Ιταλία.
Στη «Γη της Φωτιάς» (έτσι ερμηνεύεται η λέξη Αζερμπαϊτζάν σε μια αρχαία περσική διάλεκτο) το σύγχρονο «μπλέκεται» αρμονικά με το παλιό, με την Ιστορία. Η δε πρωτεύουσα, το Μπακού, είναι μία πόλη 2 εκατομμυρίων κατοίκων με καθαρά αντιθετικό συμβολισμό όσον αφορά την ονομασία της που σημαίνει «Ανεμοδαρμένη Πόλη», εικάζοντας ότι έχει αρχαία περσική προέλευση. Η θαυμαστή οικονομική πορεία, η πλούσια πολιτιστική ζωή, η μεγάλη ποικιλία των αξιοθέατων και η κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα της αζέρικης πρωτεύουσας (γενέτειρας του σκακιστή Γκάρι Κασπάροφ) έχουν μεταμορφώσει το Μπακού σε δημοφιλή προορισμό. Το δε τειχισμένο κέντρο της παλιάς πόλης έχει κηρυχθεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Το Αζερμπαϊτζάν είναι ιδιαίτερα φιλόμουση χώρα, ενώ το Μπακού είναι η πρώτη μωαμεθανική πόλη στην οποία εμφανίστηκε όπερα, το 1908 η «Leyla και Μajnan» του συνθέτη Uzegir Hazibeyov (1885-1948).
Οι ιστορικές σχέσεις των δύο χωρών, Ελλάδας και Αζερμπαϊτζάν, ανάγονται στην εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όταν η περιοχή αποτέλεσε τμήμα της αυτοκρατορίας του και της διάδοχης αυτοκρατορίας των Σελευκιδών. Το 252 μ.Χ. η αυτοκρατορία των Σασσανιδών μετέτρεψε το Αζερμπαϊτζάν σε υποτελή επικράτειά της. Το χριστιανικό παρελθόν του με τις βυζαντινές εκκλησίες χρονολογείται τον 4ο μ.Χ. αιώνα, όταν υιοθετήθηκε επίσημα ο χριστιανισμός ως κρατική θρησκεία, πριν κατακτηθεί στα τέλη του 7ου αι. από τους Άραβες. Στα τέλη του 17ου αι. ολοκληρώθηκε ο εκτουρκισμός των Αζέρων, ενώ το 1828 το βόρειο τμήμα του παραχωρήθηκε στη Ρωσία. Το 1918 το Αζερμπαϊτζάν ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη δημοκρατία και το 1920 απέκτησε πολιτική οντότητα, ενώ το 1936 έγινε ομόσπονδη δημοκρατία της Σοβιετικής Ένωσης. Ανακηρύχθηκε κράτος κυρίαρχο το 1989 και ανεξάρτητο στις 30 Αυγούστου 1991.
Η εκδήλωση-συζήτηση της Τρίτης 21 Φεβρουαρίου θα αναφερθεί στις πολυμερείς σχέσεις των δύο χωρών, καθώς στους πρόσφατους πολιτισμικούς δεσμούς που εμβαθύνονται σταδιακά χάρη και στις οικονομικές σχέσεις. Στην ενδιαφέρουσα συζήτηση θα συμμετέχει και ο Πρέσβης του Αζερμπαϊτζάν κ. Ραχμάν Μουσταφάγιεβ, ο οποίος φέτος εξέδωσε το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του με τίτλο: «Το Αζερμπαϊτζάν ανάμεσα στις Μεγάλες Δυνάμεις, 1918-1920», που αναφέρεται στην ιστορία και την εξωτερική πολιτική της Λαοκρατικής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν, της πρώτης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στη μουσουλμανική Ανατολή. Στη μελέτη αυτή του Αζέρου ιστορικού και διπλωμάτη αναλύεται η θέση και ο ρόλος της χώρας του στην πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων της σοβιετικής Ρωσίας, της οθωμανικής και κεμαλικής Τουρκίας, της Γερμανίας και των συμμαχικών δυνάμεων που επικράτησαν στο Α΄ παγκόσμιο Πόλεμο κατά την περίοδο 1918-1920.
Στη συζήτηση συμμετέχουν οι:
Ραχμάν Μουσταφάγιεφ (Πρέσβης του Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα, Δρ Ιστορίας και Πολιτικών Επιστημών)
Μιχάλης Ζουμπουλάκης (Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας)
Νίκος Κυριαζής (Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας)
Αννίτα Πρασσά (Προϊσταμένη των Γ.Α.Κ. – Αρχείων Ν. Μαγνησίας, Δρ Ιστορίας).
Την εκδήλωση συντονίζει ο Χρήστος Κόλλιας (Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας).
Ο Ραχμάν Μουσταφάγιεφ
Ο Ραχμάν Μουσταφάγιεφ γεννήθηκε στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, στις 26 Σεπτεμβρίου 1963, σε οικογένεια διπλωματών.
Το 1985 αποφοίτησε με αριστεία από τη Σχολή Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του Κρατικού Πανεπιστημίου Διεθνών Σχέσεων της Μόσχας του Υπουργείου Εξωτερικών της ΕΣΣΔ. Την περίοδο 1987-1992 υπηρέτησε στο Υπουργείο Εξωτερικών της ΕΣΣΔ. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, τον Μάιο του 1992 επέστρεψε στο Αζερμπαϊτζάν, όπου αρχικά εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε ανεξάρτητη εφημερίδα, και κατά την περίοδο 1993-1994 στην Προεδρία της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν.
Κατά τα έτη 1994-1997 και 2000-2006 υπηρέτησε στην Πρεσβεία του Αζερμπαϊτζάν στη Μόσχα, ενώ την περίοδο 2006-2009 ηγήθηκε του Τμήματος ΗΠΑ και Ευρώπης του Υπουργείου Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν. Από τον Δεκέμβριο του 2009 είναι Πρέσβης του Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα και την Αλβανία.
Υποψήφιος διδάκτωρ ιστορικών επιστημών, τον Ιούλιο του 1993, υποστήριξε την διδακτορική του διατριβή με θέμα «Ισλάμ και εθνικισμός στη θεωρία και την πρακτική της κρατικής οικοδόμησης». Είναι συγγραφέας πολλών επιστημονικών δημοσιεύσεων και άρθρων, καθώς και της μονογραφίας «Δύο Δημοκρατίες. Οι σχέσεις Αζερμπαϊτζάν-Ρωσίας, 1918-1922», η οποία κυκλοφόρησε στη Μόσχα το 2006.
Τον Ιούνιο του 2009 τιμήθηκε με το Σταυρό του Τάγματος της Αξίας από τον Πρόεδρο της Πολωνίας για τη συμβολή του στην ανάπτυξη των σχέσεων Πολωνίας-Αζερμπαϊτζάν. Τον Ιούλιο του 2014 του απονεμήθηκε ο τίτλος του «Επίτιμου Εταίρου του Υπουργείου Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν».