«Τώρα μάς έχουν ανάγκη περισσότερο από ποτέ τα παιδιά της «Κιβωτού του Κόσμου», τώρα που εν μέσω απρόσμενων εξελίξεων υπάρχει ο κίνδυνος να αποτραβηχτούν όλοι αυτοί που βοηθούσαν με τις δωρεές και τις προσφορές τους την κάθε δομή» τονίζει ο αντιδήμαρχος Βόλου και βιομήχανος κ. Κώστας Λούλης.
Σε συνέντευξή του στη «Θ» τοποθετείται για τις καταιγιστικές εξελίξεις που συνταράσσουν την «Κιβωτό του Κόσμου», μιλά για την αξία της δωρεάς όντας ο ίδιος δωρητής στη συγκεκριμένη δομή, αναφέρεται στον μέχρι πρότινος υπεύθυνο της δομής π. Αντώνιο τον οποίο συνάντησε πριν λίγες ημέρες, ενώ παράλληλα φωτίζει τα κενά στήριξης από πλευράς της Πολιτείας για τα παιδιά που ουσιαστικά μεγαλώνουν χωρίς τους γονείς τους.
Πώς σχολιάζετε τις καταιγιστικές εξελίξεις στην «Κιβωτό του Κόσμου»;
Είμαι συγκλονισμένος με όλα όσα ακούγονται, όμως, ούτε προδικάζω ούτε καταδικάζω ούτε αθωώνω πριν ολοκληρωθεί το έργο της Δικαιοσύνης. Ειλικρινά θλίβομαι, γιατί είναι μια κατάσταση που δεν δίνει σε κανέναν, άλλο συναίσθημα πέρα από λύπη και προβληματισμό.
Γνωρίζετε τον π. Αντώνιο. Ποια άποψη έχετε για τον χαρακτήρα του;
Γνώρισα τον π. Αντώνιο πριν επτά-οκτώ χρόνια περίπου και είδα στο πρόσωπό του έναν αξιαγάπητο άνθρωπο, συμπαθέστατο, ο οποίος επιτελούσε ένα πολύ σημαντικό κοινωνικό έργο που είχε αναγνωριστεί από την κρατική ηγεσία, την Εκκλησία και εκατομμύρια Έλληνες και ξένους. Μετά τις τελευταίες εξελίξεις επισκέφθηκα το περασμένο Σάββατο τη δομή της «Κιβωτού του Κόσμου» στην Αθήνα και συνάντησα τον π. Αντώνιο ο οποίος βρισκόταν σε απόγνωση. Προσπάθησα να είμαι μαζί του ρεαλιστής, λέγοντάς του ότι πλέον ανοίγει ένας διαφορετικός δρόμος, όπου πρέπει να συνεργαστεί με τις δικαστικές Αρχές πρόθυμα και με ειλικρίνεια. Η Δικαιοσύνη στην Ελλάδα παρά τα προβλήματά της έχει υψηλό επίπεδο. Πιστεύω ότι οι δικαστές θα κάνουν καλά τη δουλειά τους και η αλήθεια θα λάμψει.
Τι έχει κάνει το κράτος για τα παιδιά που απομακρύνονται από τους γονείς τους, γιατί δεν μπορούν να τα φροντίζουν;
Η Πολιτεία είχε αφήσει ένα κενό στη φροντίδα παιδιών που μεγαλώνουν στους δρόμους. Και δεν είναι όλα ορφανά. Σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά και οι έφηβοι είχαν γονείς, αλλά λόγω διαφόρων προβλημάτων, ήταν παραμελημένα, με αποτέλεσμα ορισμένα να παραστρατίσουν και να εκτροχιαστούν. Έτσι οι εισαγγελείς αναγκάζονταν να «παρακαλέσουν» δύο ιδιώτες, τον κ. Γιαννόπουλο από το «Χαμόγελο του Παιδιού» και τον π. Αντώνιο από την «Κιβωτό του Κόσμου» να τα αναλάβουν. Και είναι να αναρωτιέται κανείς, γιατί το ελληνικό κράτος στα 190 χρόνια ιστορίας του δεν δημιούργησε κάποιες κρατικές δομές για αυτά τα παιδιά. Θα μπορούσε να αξιοποιήσει τα κτήρια των Παιδοπόλεων που λειτούργησαν μετά τον εμφύλιο πόλεμο και προσέφεραν τη θαλπωρή τους σε χιλιάδες παιδιά, αλλά τώρα έκλεισαν τον κύκλο τους. Εκείνα τα παιδιά των Παιδοπόλεων μεγάλωσαν, ενηλικιώθηκαν, ακολούθησαν τον δρόμο τους και απέκτησαν δουλειά και οικογένεια. Εγώ πρόλαβα και είχα συμμαθητές από την Παιδόπολη Αγριάς. Πανελλαδικά μπορεί να υπήρχαν και 30 εγκαταστάσεις. Θα μπορούσε το κράτος να στεγάσει σε δέκα από αυτές τις 30 εγκαταστάσεις, δομές για τη φιλοξενία των παιδιών που έμεναν χωρίς γονείς. Έτσι δεν θα χρειαζόταν η συνδρομή μόνο των δομών ιδιωτικού δικαίου.
Επίσης υπάρχει και ένα δεύτερο κενό στην όλη ιστορία. Ενώ η Πρόνοια έχει υπηρεσίες για τον έλεγχο όλων των ιδρυμάτων, ουσιαστικά από την εξέλιξη της υπόθεσης με την «Κιβωτό του κόσμου» φαίνεται πως δεν υπήρξε ο απαιτούμενος έλεγχος. Προφανώς οι εργαζόμενοι σε αυτές τις υπηρεσίες έκαναν πλημμελώς τη δουλειά τους. Αντιθέτως οι εργαζόμενοι στους ελεγκτικούς μηχανισμούς της Πρόνοιας θα έπρεπε να βρίσκονται εκεί συχνότατα, τουλάχιστον μια φορά τον μήνα, και να είναι υποχρεωμένη η δομή να τους διαθέτει έναν χώρο. Εκεί θα ρωτούσαν με τυχαία επιλογή, μεμονωμένα κάποια από τα παιδιά, να τους αναφέρουν πώς περνούν στη δομή, χωρίς βέβαια να βρίσκεται εκεί κάποιος εργαζόμενος από τη δομή. Επίσης θα μπορούσαν να ρωτούν και τους εργαζόμενους. Τίποτα από αυτά δεν έγινε. Και είναι κρίμα, γιατί σε αυτά τα ιδρύματα οι εισαγγελείς δεν έστειλαν μηχανήματα προς φύλαξη ή αυτοκίνητα για παρκάρισμα, αλλά παιδιά με ψυχικά τραύματα και έλλειψη οικογενειακής θαλπωρής. Αν ο π. Αντώνιος αθωωθεί, αυτό θα σημαίνει ότι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της Πρόνοιας έκαναν καλά τη δουλειά τους. Αν, όμως, καταδικαστεί, τότε πρέπει να αναζητηθούν ευθύνες στους ανθρώπους εκείνους που δεν έκαναν σωστά τον έλεγχο.
Ακούστηκε ότι αρκετά παιδιά είχαν παραβατικές συμπεριφορές πριν ενταχθούν στη δομή. Το ασπάζεστε;
Ρώτησα πρόσφατα και μου είπαν πως 7.000 περίπου παιδιά πέρασαν από την «Κιβωτό του Κόσμου» στα 25 χρόνια λειτουργίας της. Μάλιστα τα μισά, δηλαδή 3.500, πήγαν στη δομή με εισαγγελική εντολή που στην πλειοψηφία τους ήταν με βαριά παραβατική συμπεριφορά. Ήταν παιδιά του δρόμου, που μεγάλωσαν μόνα τους, εκτροχιάστηκαν, μπλέχτηκαν και απόκτησαν παραβατικές συμπεριφορές. Δεν ήταν εύκολο για μια δομή να τα εντάξει σε κανόνες καλής συμπεριφοράς. Αυτό, όμως, που μου κάνει εντύπωση είναι πως μέχρι στιγμής από τα 7.000 περίπου παιδιά και εφήβους υπάρχουν 10-20 που καταγγέλλουν. Νομίζω πως πρέπει να ρωτήσουν και κάποιους άλλους να πουν, πώς πέρασαν μέσα στην «Κιβωτό του Κόσμου». Μάλιστα από τις καταγγελίες υπάρχουν και κάποιες υπερβολές. Για παράδειγμα άκουσα ότι στα κλουβιά στο Διμήνι έβαζαν παιδιά για τιμωρία. Μα, αυτά τα κλουβιά είναι ορατά στον δρόμο, υπάρχουν και άλλα σπίτια, κόσμος περνά συνεχώς από εκεί. Τα ξέρω, γιατί αυτό το σπίτι το έφτιαξα εγώ. Δεν το βρίσκω λογικό να βάζουν σε κλουβιά που βρίσκονται μάλιστα σε κοινή θέα των διερχομένων, τα τιμωρημένα παιδιά. Επίσης κάποιος κατήγγειλε ότι κατέβαζαν στο υπόγειο του σπιτιού στο Διμήνι και τα κτυπούσαν. Όμως στο Διμήνι το σπίτι δεν έχει υπόγειο, αλλά έχει ισόγειο και πρώτο όροφο.
Πιστεύετε τις καταγγελίες κατά των στελεχών της «Κιβωτού του Κόσμου»;
Δεν ζούσα μέσα στη δομή για να ξέρω. Πριν δεκαπέντε χρόνια, στην υπόθεση του Βατοπαιδίου, όταν όλοι λιθοβολούσαν τον ηγούμενο Εφραίμ, εγώ τον υπερασπιζόμουν, γιατί τον ήξερα πολύ καλά μετά από 35 χρόνια γνωριμίας και ήμουν σίγουρος ότι δεν είχε υποπέσει σε καμία τυπική παράβαση. Και τελικά ο γέροντας Εφραίμ δικαιώθηκε. Εμένα ο π. Αντώνιος μου έκανε άριστη εντύπωση και δεν υπήρξε κάτι στη συμπεριφορά του που να με είχε παραξενέψει. Και θα χαρώ να αθωωθεί. Βέβαια δεν θα υποκαταστήσω εγώ τους δικαστές.
Εσείς δείξατε την ευαισθησία σας και δωρίσατε δύο κτήρια στην «Κιβωτό του Κόσμου». Πώς το αποφασίσατε;
Για μένα ήταν μια πράξη αλληλεγγύης. Θέλησα να συνδέσω το όνομά μου με μια δωρεά για ένα σοβαρό κοινωφελές έργο. Είχε προηγηθεί το δυσάρεστο γεγονός, όπου μετά την προσφορά των 100.000.000 δραχμών που έδωσα το 2000, στη Μητρόπολη Δημητριάδος για την κατασκευή ενός συγκεκριμένου ιδρύματος, δυστυχώς το μεγάλο αυτό ποσό εξαφανίστηκε. Πικράθηκα τότε πάρα πολύ, από τη συμπεριφορά του μητροπολίτη Ιγνατίου, τον οποίο δέκα χρόνια μετά συγχώρεσα, γιατί στη ζωή μου έμαθα να συγχωρώ, αλλά ποτέ να μην λησμονώ.
Στη συνέχεια ήρθε η περίπτωση της «Κιβωτού του Κόσμου» για να κάνω επιτέλους μια δωρεά. Δώρισα τότε ένα ακίνητο στο Διμήνι δεκαπέντε περίπου στρεμμάτων. Αυτό έγινε πριν περίπου επτά χρόνια.
Επισκεπτόμενος μια μέρα το κτήριο της Κιβωτού στο Διμήνι, ένα μικρό αγόρι μου είπε πως ήταν λυπημένο, γιατί δεν βλέπει την αδελφή του που ήταν στην αντίστοιχη δομή Πωγωνιανής των Ιωαννίνων. Ρώτησα, λοιπόν την πρώτη μου σύζυγο στην οποία ανήκε το ακίνητο στον Άνω Βόλο, αν θα ήθελε να το δωρίσει στην Κιβωτό, ώστε να διαμένουν εκεί κορίτσια και να βρίσκονται κάποιες μέρες με τα αδέλφια τους. Ανταποκρίθηκε άμεσα και έτσι κάναμε τη δωρεά του ακινήτου στον Άνω Βόλο που έχει έκταση περίπου δέκα στρέμματα. Συνολικά η δωρεά και με τα δύο ακίνητα αφορούσε 25.000 περίπου τετραγωνικά μέτρα με κτήρια συνολικού εμβαδού 3.000 τετραγωνικών μέτρων. Το σπίτι στον Άνω Βόλο δεν έχει μέχρι σήμερα αξιοποιηθεί από την «Κιβωτό του Κόσμου».
Έχει μέλλον η «Κιβωτός του Κόσμου»;
Πιστεύω πως έχει μέλλον. Σοβαροί, επιφανείς άνθρωποι ανέλαβαν πλέον τη διοίκηση της δομής. Η Πολιτεία θέλει να τη διατηρήσει ανοικτή. Άλλωστε υπάρχουν οι υποδομές. Βέβαια θα υπάρξουν και προβλήματα. Μην ξεχνάμε πως τόσα χρόνια τα παιδιά αυτά είχαν τον π. Αντώνιο σαν πατέρα. Τώρα θα υπάρχουν άλλοι που θα τα φροντίζουν. Δεν θα είναι εύκολο από τη μια μέρα στην άλλη να συνδεθούν με τα νέα δεδομένα. Χρειάζεται χρόνος. Πρέπει, όμως, να είμαστε αισιόδοξοι.
Παράλληλα επίσης θα πρέπει να υπάρξει ένα καλύτερο θεσμικό πλαίσιο για τις υιοθεσίες. Γνωρίζω πολλά ζευγάρια που τα παιδιά θα μεγάλωναν σαν πριγκιπόπουλα. Τα ζευγάρια αυτά δεν μπορούσαν να κάνουν παιδιά, αποφάσισαν σε ηλικία 35 ετών να υιοθετήσουν ένα παιδί, αλλά έχουν περάσει δεκαπέντε χρόνια και ακόμη δεν έχουν τους έχει δοθεί η δυνατότητα.
Φοβάστε ότι μετά τα όσα έχουν ακουστεί, μπορεί να ραγίσει η εμπιστοσύνη των πολιτών για τις δομές; Θα υποχωρήσει η διάθεση για φιλανθρωπία;
Υπάρχει ο κίνδυνος να συμβεί αυτό. Άνθρωποι δηλαδή να μην βάζουν το χέρι στην τσέπη για φιλανθρωπίες. Η «Κιβωτός του Κόσμου» λειτουργεί μόνο με τις δωρεές, όπως και πολλά άλλα ιδρύματα. Άκουσα και εγώ ότι το υπουργείο έκοψε κάποια επιδότηση.
Τώρα, όμως, με τη νέα διοίκηση πιστεύω πως θα τη δώσει πίσω. Προσωπικά κάνω έκκληση σε όσους δεν έχουν πάει να βοηθήσουν την «Κιβωτό», να το πράξουν τώρα. Τώρα μας έχουν ανάγκη περισσότερο από ποτέ τα παιδιά της «Κιβωτού του Κόσμου», τώρα που εν μέσω των απρόσμενων εξελίξεων υπάρχει ο κίνδυνος να αποτραβηχτούν όλοι αυτοί που βοηθούσαν με τις δωρεές και τις προσφορές τους την κάθε δομή. Και η στήριξη να μην είναι μόνο οικονομική, αλλά και ηθική. Να πάνε και τα παιδιά των σχολείων για να κάνουν παρέα στα παιδιά της «Κιβωτού του Κόσμου». Είχα περισσότερο από τρία χρόνια λόγω της πανδημίας να πάω στη δομή του Διμηνίου. Πήγα, όμως, χθες, συγκινήθηκα, και χάρηκα πολύ που είδα ξανά τα παιδιά.
Τα παιδιά είναι εκεί και θέλουν τη θαλπωρή, τη στήριξη και την αγάπη της κοινωνίας, θέλουν όλους εμάς δίπλα τους.