Η θεατρική ομάδα Βόλου “Σκηνοβάτες” επανέρχεται στη σκηνή της Παλαιάς Ηλεκτρικής με την καινούργια της παραγωγή, την κωμωδία του Δημ. Ψαθά “Φον Δημητράκης”.
Δημιούργημα της ταραγμένης και δραματικής περιόδου της γερμανικής κατοχής, παράλληλα όμως διαχρονικός και πανανθρώπινος, ο “Φον Δημητράκης” έρχεται να σατιρίσει το πάντα επίκαιρο θέμα της εξάρτησης των ανθρώπων από την εξουσία. Γράφτηκε το 1946, λίγο μετά την κατοχή και αποτελεί μια αμείλικτη καταγγελία του συγγραφέα για τα έργα και τις ημέρες των, εντελώς αβίαστα τοποθετημένων και στο σήμερα, καιροσκόπων της πολιτικής, που κυριεύονται από το αχαλίνωτο πάθος της ‘παντί τρόπω’ εξουσίας.
Ο κεντρικός ήρωας του έργου, ο Δημήτρης Χαρίτος, είναι ένας αποτυχημένος πολιτικός, ο οποίος βρίσκει στα χρόνια της κατοχής την ευκαιρία να πραγματοποιήσει το μεγάλο του όνειρο, να γίνει υπουργός, συνεργαζόμενος με τους γερμανούς. Δειλός και μεγαλομανής ταυτόχρονα, ωραιοποιεί την ντροπιαστική στάση του απέναντι στον κατακτητή, γίνεται γελοίος…. Σε πλήρη αντίθεση με τη δική του κακομοιριά, ο γιός του είναι αντάρτης στα βουνά, η κόρη του ενεργό μέλος της αντίστασης, το ίδιο και ο αδελφός του, ο οποίος, καθηγητής στο επάγγελμα, ανοίγει μέσα στην κατοχή μπακάλικο, μέσα από το οποίο εφοδιάζει με τρόφιμα και πολεμοφόδια τους αντάρτες. Η υπουργική καρέκλα παίρνει για το Δημητράκη τη μορφή συμβόλου της φαύλης εξουσίας του, λειτουργεί σαν προέκταση του ‘εγώ’ του, μέχρι που έρχεται η στιγμή της μεγάλης απόφασης…
Ο Δημήτρης Ψαθάς (1907-1979), πρωτομάστορας της κωμωδίας, ο Μολιέρος του ελληνικού θεάτρου όπως τον αποκάλεσαν, άριστος γνώστης της αρχιτεκτονικής δομής ενός θεατρικού κειμένου, γνώριζε εξ ίσου καλά και τον έλληνα αστό αλλά και λαϊκό τύπο. Μας έδωσε μια σειρά από χαρακτήρες κλασικούς, που παραμένουν παναιώνιοι. Ερευνητής της ελληνικής ψυχής, διείσδυσε σε βάθος και αποτύπωσε ευφυέστατα το ψυχογράφημα του νεοέλληνα, τις συνήθειες και τα πάθη, τους εγωισμούς και τις φιλοδοξίες του, τις αστάθειες και τις εμμονές του. Αυτές που κυριάρχησαν στην πολύπαθη ανά τους αιώνες ιστορία του, αυτές που σκιαγραφούν και σήμερα το υλικό του ιστορικού του μέλλοντος.
“Τύποι προδοτών υπάρχουν πολλών λογιών” γράφει ο Δημήτρης Ψαθάς για τον ήρωά του. “Ο Φον Δημητράκης δεν είναι ο στυγνός προδότης που τραβά το δρόμο του με πλήρη συνείδηση του έργου του. Είναι ο κωμικοτραγικός Ρωμιός πολιτικάντης, που τους ειρηνικούς καιρούς απέτυχε και γελοιοποιήθηκε οικτρά ζητώντας την ψήφο του λαού, κι όμως τον καίει πάντα ο καημός ν’ ανέβει. Έναν τέτοιον τύπο είχα υπ’ όψιν μου πάντα ν’ ανεβάσω στη σκηνή. Τοποθετώντας τον μέσα στην κατοχή, είχα όλη την ευκαιρία να τον αναπτύξω και να τον φωτίσω, γιατί τους ανθρώπους αυτούς που τον καιρό της ελεύθερης ζωής αποδοκίμασε και γελοιοποίησε ο λαός, ήρθε ν’ αποζημιώσει η μεγάλη ευκαιρία που παρουσιάστηκε. Τα Υπουργεία, τις Νομαρχίες και τους Δήμους, τα καβαλούσε ο καθένας, αρκεί να ήταν πρόθυμος να πουλήσει την ψυχή του στον διάβολο. Την πουλήσανε πολλοί που τους έκαιγε ο καημός της εξουσίας. Πρόσωπα απίθανα και γελοία χύμηξαν στ’ αξιώματα, την ώρα που ο Ελληνικός λαός αγωνιζότανε τον υπέρτατο αγώνα για τη λευτεριά του….”
Ο “Φον Δημητράκης”, εκτός από μια έξοχη κωμωδία χαρακτήρων και ηθών της εποχής, αποτελεί ένα δριμύ “κατηγορώ” του συγγραφέα για τον ατομισμό, την πολιτικομανία, τον καρεκλοκενταυρισμό και γενικά την εξάρτηση από την εξουσία, η οποία ενδεχομένως να μην είναι πάντα η πολιτική εξουσία. Μεταπηδώντας δεξιοτεχνικά από το κωμικό στο δραματικό και τανάπαλιν, ο Δ. Ψαθάς σατιρίζει ανελέητα το επικίνδυνο πάθος να συνδέει κανείς απεγνωσμένα την ύπαρξή του με τη δημόσια προβολή του. Καυτηριάζει μοναδικά αυτό το ύπουλο και σαρκοβόρο μικρόβιο που φωλιάζει στην ψυχή του νεοέλληνα και συνεχίζει να δηλητηριάζει την πολιτική ζωή του τόπου και όχι μόνο, από της δημιουργίας του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα. Ως πού όμως είναι ικανός ο τύπος αυτός να φτάσει; Πόση δόση ανθρωπισμού χωράει στην ψυχή του και πόσο αυτή είναι αρκετή για να εξουδετερώσει το αρρωστημένο πάθος του; Ευτυχώς οι υγιείς δυνάμεις και αξίες είναι πάντα εκεί, αυτές που έρχονται να ταρακουνήσουν και να δώσουν το έναυσμα για αντίσταση και αντίδραση σε ο,τι θέλει να μας μετατρέψει σε άβουλα όργανα των ‘κατακτητών’. Και αυτό ακριβώς είναι και το μήνυμα του συγγραφέα. Και αυτή ακριβώς είναι και η προβολή του στο σήμερα.
Σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί ο Απόστολος Πλακόπουλος. Παίζουν επίσης οι: Κατερίνα Αντωνίου, Γιώργος Αποστολίδης, Θάλεια Δήμου, Σόφη Ηλιάδη, Δημήτρης Θεοχαράκης, Δημήτρης Καρατζόγλου, Ρία Κωστοπούλου, Ηρώ Μόσχου, Νίκος Παλιούρας, Νικόλας Πλακόπουλος και Ειρήνη Σκουλή.
Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΗ. Για άλλη μια φορά τα μέλη της ομάδας των ‘Σκηνοβατών’ γίνονται κοινωνοί της εκστρατείας αλληλεγγύης για την ενίσχυση του δημοτικού κοινωνικού παντοπωλείου και καλούν τον κόσμο, στα μέτρα των δυνατοτήτων του ο καθένας, να γίνει συμμέτοχος σ’ αυτήν την προσπάθεια, φέρνοντας στο θέατρο τρόφιμα, φάρμακα και φαρμακευτικό υλικό ή άλλα είδη πρώτης ανάγκης.