Της Χρύσας Λεϊμονή,
ψυχολόγου
Είναι γεγονός πως το σύγχρονο σχολείο καλείται να διαχειριστεί ταυτόχρονα έναν τεράστιο όγκο τόσο των μαθησιακών όσο και των ψυχοκοινωνικών αναγκών του μαθητικού πληθυσμού. Λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις έρευνες στο κομμάτι των μαθησιακών δυσκολιών, όσο και την επήρεια των κοινωνικών φαινομένων που επιδρούν στην ψυχοσύνθεση των παιδιών, οι απαιτήσεις διαχείρισης της τάξης αυξάνονται διαρκώς για τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι συχνά αισθάνονται πελαγωμένοι και μη οχυρωμένοι καταλλήλως.
Πολλοί εκπαιδευτικοί αισθάνονται έντονο άγχος να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, με αποτέλεσμα να γίνονται ευερέθιστοι και να αναπτύσσουν τάσης αποφυγής εμπλοκής με τους μαθητές τους. Αυτό με τη σειρά του προκαλεί σύγχυση στα παιδιά, τα οποία απορροφούν σαν σφουγγάρια το αρνητικό κλίμα που δημιουργείται στην τάξη.
Ιδιαίτερα τα μικρότερα παιδιά, τα οποία βλέπουν τον δάσκαλο σαν μέντορα, φαίνεται να επηρεάζονται σημαντικά από τη στάση που θα κρατήσει ο δάσκαλος μέσα στην τάξη πρώτα – πρώτα ως προσωπικότητα. Από αναφορές των παιδιών, γίνεται εμφανές πως όταν αξιολογούν τον δάσκαλό τους ως ευγενικό, ήρεμο, με κατανόηση και διάθεση να εξηγήσει, τότε αυξάνεται αντίστοιχα και το κίνητρο για συμμετοχή και μάθηση των παιδιών. Αντίθετα, όταν τα παιδιά αξιολογούν τον δάσκαλο ως αυστηρό, απόλυτο και αδιάφορο, τα ποσοστά απόσυρσης τείνουν να αυξάνονται, ενώ ακόμη και οι καλοί μαθητές με εσωτερικό κίνητρο για μάθηση, φαίνεται να επηρεάζονται και να απογοητεύονται από τη μαθησιακή διαδικασία.
Οι εκπαιδευτικοί είναι σημαντικό να θυμούνται πως τα παιδιά, ειδικά του Δημοτικού, χρειάζονται να αισθάνονται ασφαλή και ήρεμα προκειμένου να συμμετέχουν στα μαθησιακά ζητήματα. Αυτό προϋποθέτει, επομένως, πως ο δάσκαλος δεν θα πρέπει να είναι υπεύθυνος μόνο για το κομμάτι της διδασκαλίας του, αλλά και για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού κλίματος μέσα στην τάξη που θα ενθαρρύνει όλους τους μαθητές να συμμετέχουν εξίσου με αλληλοσεβασμό ο ένας απέναντι στον άλλον.
Για να επιτευχθεί αυτό, ο δάσκαλος χρειάζεται να αφιερώνει συστηματικά κάποιο χρόνο σε δραστηριότητες που ενισχύουν το ομαδικό κλίμα και βελτιώνουν τις δεξιότητες επικοινωνίας των παιδιών. Είναι σημαντικό οι εκπαιδευτικοί να θυμούνται πως τέτοιου είδους πρωτοβουλίες είναι προς όφελος και δικό τους, καθώς με αυτόν τον τρόπο μεγιστοποιούν τις πιθανότητες εύρυθμης λειτουργίας της τάξης τους. Σε περίπτωση που οι εκπαιδευτικοί δυσκολεύονται να οργανώσουν τέτοιες δραστηριότητες, ή να δημιουργήσουν ένα θετικό κλίμα μέσα στην τάξη τους, μπορούν πάντα να συμβουλεύονται τους ειδικούς ψυχικής υγείας που υπάρχουν πλέον στα περισσότερα σχολεία, συναδέλφους, ή να ζητούν εξωτερική βοήθεια.
Συνοπτικά, θα λέγαμε πως ο σύγχρονος ρόλος του εκπαιδευτικού είναι πολυσήμαντος καθώς η σχέση που θα επιλέξουν να δημιουργήσουν με τους μαθητές τους αποτελεί σημαντικό θεμέλιο τόσο για την πνευματική όσο και για τη ψυχοκοινωνική εξέλιξη των μαθητών τους. Ο δάσκαλος ήταν, είναι και θα είναι συνοδοιπόρος ζωής!