Του Κυριάκου Παπαγεωργίου
Ο Νότης που έφυγε το βράδυ της περασμένης Τρίτης στην Κουκουράβα της Μακρινίτσας, εκτός από εκπληκτικός μουσικός και λόγιος, ήταν κι ένας αθεράπευτος λάτρης της περιοχής και του τόπου μας. Λίγοι ωστόσο γνωρίζουν τη σχέση του Νότη Μαυρουδή με τον Βόλο από τα χρόνια της χούντας, όταν κάτω από την μπότα των Συνταγματαρχών και τη στενή κι ασφυκτική πίεση των τοπικών δυνάμεων της Χωροφυλακής έδωσε συναυλία στο τότε κινηματοθέατρο ΤΙΤΑΝΙΑ.
Η σχέση μου με τον Νότη χρονολογείται από εκείνο το πρώτο καλοκαίρι της χούντας – το 1967 – όταν ο Νότης με τη βοήθεια λίγων τοπικών φίλων του ζήτησε να κάνει στην …παραλία του Βόλου – αν ήταν δυνατό – ανοιχτή εκδήλωση με τραγούδια και μουσική δική του.
Αρχικά του απαγορεύτηκε οποιαδήποτε εκδήλωση, αλλά ύστερα από πολλές πιέσεις και την παρέμβαση σημαντικών παραγόντων της πόλης δόθηκε η άδεια, αλλά με τροποποιημένο πρόγραμμα και έλεγχο των τραγουδιών που θα παρουσίαζε. Η μουσική παράσταση τελικά αποφασίστηκε να γίνει στην κλειστή αίθουσα της ΤΙΤΑΝΙΑΣ.
Ο Νότης είχε φέρει μαζί του από την Αθήνα την τραγουδίστρια Μαίρη Σουλδάτου και τον Πέτρο Πανδή.
Την εκδήλωση υποτίθεται πως πατρονάριζε ο ανενεργός φοιτητικός σύλλογος των Βολιωτών της Αθήνας «Άνθιμος Γαζής».
Μετά από πολλές συζητήσεις κι επιμονή κάποιων ανθρώπων που είχαν πρόσβαση στα πράγματα της πόλης δόθηκε, όπως είπα, η οριστική έγκριση της τοπικής Ασφάλειας για την πραγματοποίηση της μουσικής εκδήλωσης.
Ο Νότης Μαυρουδής που ήρθε στον Βόλο από την προηγούμενη φιλοξενήθηκε σε σπίτι φίλου, όπου συναντηθήκαμε για πρώτη φορά με την παρουσία και συμμετοχή του Γιώργου Βαϊτση, τελειόφοιτου τότε φοιτητή της Νομικής.
Εκεί αποκαλύφθηκε η υψηλού επιπέδου καλλιέργεια που διέθετε ο Νότης, όταν ο τελευταίος άνοιξε μια κουβέντα με τον Γιώργο Βαϊτση, τη σπουδαία αυτή προσωπικότητα του Βόλου που λίγοι σήμερα γνωρίζουν την ευρυμάθεια και τη δύναμη τη χαρακτήρα του.
Είχα την τύχη να συμπαρίσταμαι σε εκείνη τη συζήτηση με τον Νότη και τον Βαϊτση και να μείνω άναυδος από τα θέματα της κριτικής διαλεκτικής σκέψης που έθιγαν.
Όταν η συζήτηση έφτασε στη συναυλία της Τιτάνιας, ανέκυψε το θέμα του ποιος θα παρουσιάσει τον καλλιτέχνη, θα κάνει δηλαδή την εισαγωγή και παρουσία, αλλά και θα επιμερίσει τα κομμάτια – μέρη της συναυλίας.
Ο Νότης δέχτηκε την πρόταση των φίλων του να συνεργαστώ μαζί του, αρκεί να είχαμε τον χρόνο να με ενημερώσει μια κι εγώ ήμουν άσχετος από μουσικές λεπτομέρειες και γνώσεις.
Η εκδήλωση άρχισε και τελείωσε μέσα σε ένα κλίμα μουσικής μυσταγωγίας, όπου ο Νότης απέδειξε το σπάνιο ταλέντο του στην απόδοση δύσκολων κομματιών της κλασικής κιθάρας.
Το δεύτερο μέρος της συναυλίας, ειδικά, ήταν πολύ ιδιαίτερο, γι αυτό και απαίτησε ειδική προετοιμασία εκ μέρους μου, αλλά και επανειλημμένη διδασκαλία εκ μέρους του Μαυρουδή (απαγγελία, ύφος και αποστήθιση).
Αφού το μάθημα κράτησε κάποιες ώρες, με τις ανάλογες διακοπές, ανάμεσα στα κομμάτια της συναυλίας, είχα πια την αίσθηση ότι θα μπορούσα να τα καταφέρω, ώστε να παρουσιάσω κάπως ευπρόσωπα τον κλασικό κιθαρίστα στο κοινό της πόλης μας.
*
Αργά το απόγεμα της ίδιας μέρας, στην Τιτάνια άρχισε να συγκεντρώνεται ο κόσμος – κι αυτή ήταν η πρώτη φορά, από τη μέρα της επιβολής της χούντας, που λάβαινε χώρα μια συναυλία σε κλειστό χώρο στον Βόλο.
Γύρω – γύρω από το σινεμά διέκρινες καθαρά ένα σωρό φάτσες που δεν είχαν σχέση με τη μουσική και τις τέχνες και αναγνώριζες στα πρόσωπά τους χωροφύλακες και μυστικούς ασφαλίτες.
Ωστόσο χωρίς παρατράγουδα άρχισε η συναυλία, το πρώτο μέρος της οποίας αποτελούνταν από ορχηστρικά κομμάτια που απέδωσε ο Νότης.
Στο δεύτερο μέρος ο Μαυρουδής έπαιξε μερικά καταπληκτικά κομμάτια για σόλο κιθάρα – συνθέσεις του Βίλα Λόμπος, του μεγάλου Βραζιλιάνου συνθέτη. Θυμάμαι ειδικά ένα κομμάτι που επιλέγονταν «Το βαλς της θλίψης του πόνου», γραμμένο σε δέκα όγδοα, κι ήταν αριστουργηματικό, αποδόθηκε δε έξοχα από τον μεγάλο εκλιπόντα φίλο. Στο τελευταίο μέρος η Μαρία Σουλδάτου με τον Πέτρο Πανδή τραγούδησαν μερικά από τα σύγχρονα νεοκυματικά τραγούδια της εποχής.
*
Με τον Νότη βρισκόμασταν συχνά στην Αθήνα, όπου έπαιζε περιστασιακά κιθάρα σε μπουάτ της Πλάκας, όπου και με κερνούσε.
Έκτοτε αραιά και πού συναντιόμασταν, αλλά τον έβλεπα πολύ συχνά όταν ερχόταν στον Βόλο για να κάνει μερεμέτια στο σπίτι του στην Κουκουράβα, όπου πριν λίγες μέρες – έπεσε θύμα στραβοπατήματος – έχασε την ισορροπία του και μαζί τη ζωή του…
Ο μεγάλος αυτός μουσικός και πνευματικός άνθρωπος της χώρας ζούσε σε χαμηλή πτήση διαφήμισης, κρατώντας ήπια και ταπεινή τη μεγάλη του δράση, ελέγχοντας με μοναδικό τρόπο τη συμβολή του στα δρώμενα της πολιτικής και καλλιτεχνικής ζωής του τόπου.
Συναντιόμασταν κάπου κάπου, ειδικά στο παλιό καφενείο της «Αίγλης», μέσα στη στοά, όπου του άρεσε να πηγαίνει μονάχος για τον καφέ του διαβάζοντας την καθημερινή του εφημερίδα…
Φίλε μου, καλό ταξίδι…
ΥΓ. Από τον φίλο μου τον Μάνθο έμαθα ότι την ίδια ώρα που έπαθε το ατύχημα στο σπίτι του στην Κουκουράβα, ετοιμάζονταν με τη γυναίκα του για να τον επισκεφτούν στο Βόλο, αλλά δυστυχώς τον πρόλαβε η κακιά στιγμή κι ο Μάνθος ήταν ο πρώτος που έτρεξε για βοήθεια, αλλά ήδη ήταν αργά, καθώς είχε χτυπήσει άσχημα στο κεφάλι…