Ποσοστό 10% ώς 20% του πρόβειου γάλακτος που παραδίδεται από τους παραγωγούς στις τυροκομικές μονάδες, είναι νοθευμένο με άλλο τύπου γάλακτος ή και με νερό, σύμφωνα με έρευνα χημικού-μικροβιολογικού εργαστηρίου στον Βόλο. Σύμφωνα με τους υπεύθυνους του εργαστηρίου, που αναλύει χημικά-μικροβιολογικά το πρόβειο γάλα για πολλά τυροκομεία της Κεντρικής Ελλάδας, η νόθευση του εν λόγω γάλακτος είναι σύνηθες φαινόμενο…
Ένα ώς δύο στα δέκα δείγματα πρόβειου γάλακτος περιέχουν γάλα διαφορετικού τύπου ή νερό, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των χημικών-μικροβιολογικών αναλύσεων, που γίνονται τα τελευταία χρόνια σε εργαστήριο του Βόλου.
Όπως επισημαίνει για το θέμα η βιολόγος-υγιεινολόγος MsC κ. Εβίνα Παπαρίζου, επιστημονική διευθύντρια χημικού-μικροβιολογικού εργαστηρίου στον Βόλο, «αποτελεί σύνηθες πλέον φαινόμενο η νοθεία του πρόβειου γάλακτος, με γάλα χαμηλότερης τιμής, από άλλα είδη ζώων, όπως η αγελάδα. Το νοθευμένο γάλα, οδηγεί σε ένα τελικό προϊόν, κατώτερο από αυτό που προσδοκούν οι καταναλωτές, με διαφορετικά οργανοληπτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά».
Η κ. Παπαρίζου σημειώνει πως η νοθεία γίνεται από τους παραγωγούς, καθώς στις ίδιες παγολεκάνες συγκεντρώνουν το πρόβειο μαζί με το αγελαδινό ή το γίδινο γάλα. «Ο έλεγχος γίνεται δύο φορές τον μήνα στο τυροκομείο, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του ΕΛΟΓ και αποδεικνύεται πως η νοθεία φθάνει σε ποσοστό του 10% ώς 20%. Δύο φορές τον μήνα γίνονται οι χημικές και δύο οι μικροβιολογικές εξετάσεις», τονίζει η επιστημονική διευθύντρια του χημικού-μικροβιολογικού εργαστηρίου.
Η βιολόγος-υγιεινολόγος σημειώνει πάντως πως «στο 70%-80% των νοθευμένων δειγμάτων η νοθεία γίνεται με νερό και στο υπόλοιπο 20%-30% με άλλα είδη γάλακτος».
Το πρόβειο και το γίδινο γάλα χρησιμοποιούνται για την παρασκευή διαφόρων γαλακτοκομικών προϊόντων και κυρίως τυριών (όπως φέτα, τελεμές, κεφαλοτύρι, κασέρι, γραβιέρα κ.λπ.) και γιαούρτης, τα οποία προτιμούνται ιδιαίτερα από τους καταναλωτές, λόγω των ιδιαζόντων χαρακτηριστικών τους. Για τον παραπάνω λόγο, σε συνδυασμό με την παραγωγή μικρών ποσοτήτων αιγοπρόβειου γάλακτος πλουσιότερης σύστασης του αγελαδινού, το γάλα των δυο αυτών ειδών πωλείται σε υψηλότερες τιμές από το αγελαδινό. Η ανάμιξη επομένως αγελαδινού γάλακτος με πρόβειο και γίδινο αποτελούσε από παλιά κίνητρο για αισχροκέρδεια.
Όπως σημειώνει η βιολόγος-υγιεινολόγος «οι πιο σημαντικές και συνηθισμένες νοθείες του γάλακτος σε γαλακτοκομικά προϊόντα είναι η προσθήκη νερού, η αφαίρεση λίπους, τα δύο προηγούμενα μαζί, η ανάμειξη διαφόρων ειδών γάλακτος, η αντικατάσταση του λίπους του γάλακτος με φθηνότερα λίπη φυτικής ή ζωικής προέλευσης και η προσθήκη απαγορευμένων ουσιών».
«Ορισμένοι νοθεύουν εσκεμμένα το πρόβειο γάλα. Ωστόσο ο τυροκόμος κάνει μειώσεις στην τιμή, καθώς έχει σημασία η αυθεντικότητα του είδους προσκομιζόμενου γάλακτος», τονίζει η κ. Παπαρίζου.
Ειδικότερα την αυθεντικότητα του γάλακτος επιζητούν οι βιομηχανίες, οι ερευνητές, οι καταναλωτές για τα γαλακτοκομικά προϊόντα που αγοράζουν, οι ελεγκτικοί φορείς τροφίμων και για τη χάραξη πολιτικής κατοχύρωσης των παραδοσιακών γαλακτοκομικών προϊόντων.
Όλα τα τυροκομεία ελέγχουν υποχρεωτικά την ποιότητα του προσκομιζόμενου γάλακτος, βάσει του Κανονισμού του ΕΛΟΓΑΚ.
Παράλληλα η νόθευση του πρόβειου γάλακτος έχει επιπτώσεις και στην παραγωγή των γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως το τυρί φέτα, καθώς σ’ αυτή απαιτείται 70% πρόβειο και 30% γίδινο γάλα. Αν δεν υφίσταται αυτή η αναλογία, τότε το τυρί δεν είναι φέτα.
«Οι τυροκόμοι πληρώνουν πρόβειο και θέλουν πρόβειο, όχι γίδινο με πρόβειο. Η νομοθεσία εξάλλου είναι αυστηρή και επιβάλλονται πρόστιμα», καταλήγει η κ. Παπαρίζου.
Οι αναλύσεις γάλακτος στα χημικά-μικροβιολογικά εργαστήρια γίνονται με τις τεχνικές «ELISA sandwich» και ηλεκτροφόρησης. Τα εργαστήρια πρέπει να είναι διαπιστευμένα από το ΕΣΥΔ κατά ISO.
Σύμφωνα με παράγοντες της κτηνοτροφίας, τον τελευταίο χρόνο, η εγχώρια παραγωγή πρόβειου γάλακτος μειώθηκε σε διψήφιο ποσοστό. Υπολογίζεται ότι χάθηκαν περί τους 150.000 τόνους πρόβειο γάλα. Για το συγκεκριμένο θέμα, κατά τις ίδιες πηγές, έχει ήδη λάβει γνώση το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπως και για τους φόβους των κτηνοτρόφων για αθρόες εισαγωγές πρόβειου γάλακτος από την Ιταλία. Παραγωγοί αποκάλυψαν ότι, ήδη, γίνονται από μεγάλες βιομηχανίες εισαγωγές πρόβειου γάλακτος από την Ιταλία – συγκεκριμένα από τη Σαρδηνία – για παρασκευή φέτας ή γιαουρτιών, εξαιτίας της χαμηλότερης τιμής που έχει εκεί η πρώτη ύλη. Συγκεκριμένα, το κόστος αγοράς της πρώτης ύλης από τη Σαρδηνία είναι 70 λεπτά έναντι 1 ευρώ που φθάνει στην Ελλάδα.
Με βυτία, λένε οι καλά γνωρίζοντες, γίνονται οι εισαγωγές γάλακτος, όπου το κάθε βυτίο χωράει από 25 τόνους γάλα μέχρι και 40. Οι νοθείες του γάλακτος μπορεί να είναι τρεις και συγκεκριμένα η αφαίρεση λίπους ή προσθήκη αποβουτυρωμένου γάλακτος, η προσθήκη νερού και η διπλή νοθεία, με ταυτόχρονη αφαίρεση λίπους και προσθήκη νερού.