Νιώθεις ερωτευμένος ή παρανοϊκός;

Της Χαράς Ζήκα,
χημικού, MSc, δρ Φαρμακευτικής

Όταν βλέπουμε τον άνθρωπο που ποθούμε εκκρίνεται στο σώμα μας αδρεναλίνη, νιώθουμε την καρδιά να χτυπά δυνατά, τα γόνατα να τρέμουν και το αίμα να κοχλάζει. Θέλουμε να βρισκόμαστε μαζί του όσο πιο πολύ γίνεται, και τότε είμαστε πανευτυχείς. Κι όταν τον αποχωριζόμαστε βιώνουμε μια βαθιά αίσθηση απώλειας. Ο έρωτάς μας δε μας αφήνει να συγκεντρωνόμαστε εύκολα στις καθημερινές μας υποχρεώσεις, η διάθεσή μας έχει έντονες μεταπτώσεις και το μόνο που σκεφτόμαστε είναι αυτό το άτομο που μας φαίνεται ξεχωριστό και μοναδικό.

Αυτή η κατάσταση θυμίζει ψυχασθένεια, εμπεριέχει μια στάλα παράνοιας. Πράγματι, έχει βρεθεί ότι υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ των ερωτευμένων και των ιδεοληπτικών, δηλαδή των ατόμων που έχουν έμμονες ιδέες. Και στις δύο περιπτώσεις παρατηρείται μείωση της σεροτονίνης που είναι ένας νευροδιαβιβαστής, δηλαδή μεταφέρει μηνύματα μεταξύ των κυττάρων του εγκεφάλου. Χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης παρατηρούνται και στα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη. Ο ερωτευμένος διατρέχει τον κίνδυνο να πέσει σε μελαγχολία γι’ αυτό και θα κάνει τα πάντα για να κερδίσει το αγαπημένο του πρόσωπο. Όταν βέβαια καταλαγιάσει το πάθος, η σεροτονίνη επανέρχεται στα κανονικά επίπεδα.
Ένας άλλος νευροδιαβιβαστής, η φαινυλαιθυλαμίνη, ευθύνεται για την ευφορία που νιώθουμε όταν είμαστε ερωτευμένοι. Η σοκολάτα περιέχει αρκετά μεγάλη ποσότητα από αυτή την ουσία. Ίσως ένας τρόπος να κάνουμε το εκλεκτό μας πρόσωπο να νιώθει μεγαλύτερη ευφορία όταν βρίσκεται μαζί μας, είναι να του χαρίζουμε άφθονα σοκολατάκια για να αυξάνεται η φαινυλαιθυλαμίνη του!

Τι γίνεται όμως όταν ο εκλεκτός της καρδιάς μας μάς εγκαταλείψει ή όταν νιώσουμε προδομένοι; Μπορούμε να φτάσουμε σε κατάσταση μανίας και σε μια συνεχή προσπάθεια αναζήτησης εκδίκησης. Η εκδίκηση πυροδοτεί συναισθήματα έντασης, αβεβαιότητας και φόβου. Ο σχεδιασμός της εκδίκησής μας κάνει να νιώθει πιο καλά αλλά η συνέχεια μάλλον είναι «γλυκόπικρη». Αυτά τα αρνητικά συναισθήματα μπορεί να διαρκέσουν μέχρι και δυόμισι χρόνια. Τόσος είναι ο χρόνος που χρειάζεται για να επανέλθουν τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών στα κανονικά επίπεδα.

Τα θυελλώδη συναισθήματα του έρωτα συνήθως με την πάροδο του χρόνου μεταλλάσσονται σε ειρηνική αγάπη, εφόσον υπάρχει η διάθεση αυτή και από τα δύο άτομα. Υπάρχουν ευδιάκριτες διαφορές μεταξύ αυτών των δύο εννοιών. Στον έρωτα υπάρχει παραλογισμός και ανεξέλεγκτο συναίσθημα. Στόχος είναι η ένωση δύο αγνώστων ατόμων με προορισμό τη συνουσία. Αντίθετα, στην αγάπη επικρατεί η σωφροσύνη και έτσι μπορεί να επιτευχθεί μια υγιής κοινή ζωή, να διατηρηθεί η οικογένεια. Όπως έλεγε ο Μ. Γκάντι «η πιο διακριτική δύναμη στον κόσμο είναι η αγάπη».