Ο Νίκος Μυλόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1951 στην οποία σπούδασε, ζει και εργάζεται ως χειρουργός οφθαλμίατρος. Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. έχει διατελέσει πρόεδρος της Οφθαλμολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος, της Ελληνικής Ομοσπονδίας Οφθαλμολογικών Εταιρειών και της Ελληνικής Εταιρείας Γλαυκώματος.
Έχει εκδώσει δέκα ποιητικές συλλογές. Ποιήματά του έχουν δημοσιευθεί στα περισσότερα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά και στο διαδίκτυο. Είναι μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.
Εργογραφία: Παράκτιος πια ο έρωτας, Πλέθρον, 2002, Δυο παράθυρα με κιμωλία, Μεταίχμιο, 2005, Οι εραστές πάντα σιωπούν, Μεταίχμιο, 2007, Ξημερώνει στο γέλιο σου, Οι Εκδόσεις των Φίλων, 2011, Όνειρα σε συνέχειες, Σαιξπηρικόν, 2012, Τέλος της περιπλάνησης, Γαβριηλίδης, 2015, Οι εφτά καινούργιες μέρες, ΕΝΕΚΕΝ, 2015, Όπως η θάλασσα με το αύριο, Γαβριηλίδης, 2016, Εγχείρημα φωτός, Κουκκίδα, 2018, Ο κλήρος του ανεκπλήρωτου, Οι Εκδόσεις των Φίλων, 2019.
Συνέντευξη Χαριτίνη Μαλισσόβα
Ο κλήρος του ανεκπλήρωτου, η πρόσφατη ποιητική σας συλλογή από τις Εκδόσεις των Φίλων. Θα μας δώσετε κάποια στοιχεία;
«Ο κλήρος του ανεκπλήρωτου» είναι η τελευταία μου ποιητική συλλογή (Φθινόπωρο 2019) από τις «Εκδόσεις των Φίλων». Αφιερωμένη «στην αλήθεια που χάνεται και στην ομορφιά που επιμένει» είναι ένας ψίθυρος ορμητικός σ’ έναν κόσμο που ανόητα κραυγάζει. Είναι η αδιάκοπη περιπλάνηση της ψυχής, η αγωνία για αλλαγή, για απαλλαγή από το αναπόφευκτο, το κυνήγι της ουτοπίας. Ένα διαρκές κυνηγητό με τον χρόνο, τη μνήμη, την αγάπη, την ελπίδα, το όνειρο.
Πρόκειται για τη δέκατη ποιητική σας συλλογή. Ποιο ήταν το κίνητρο για να γράψετε ποίηση;
Είναι η δέκατη συλλογή μου τα τελευταία 18 χρόνια. Είναι πολυάριθμα και ποικίλα τα κίνητρα της ποίησης. Η ποίηση ψάχνει το βαθύτερο νόημα των πραγμάτων, αυτό που βρίσκεται ή κρύβεται κάτω από την επιφάνεια. Είναι μια πορεία μοναχική, μια αόρατη γλώσσα, ένα αίνιγμα από συνηθισμένα λόγια. Μια προσπάθεια περιγραφής του ανείπωτου μέσα από αλληγορία, γρίφους και μεταφορές. Ένα εγχείρημα διαδραστικό ανάμεσα στην Τέχνη και τον Άνθρωπο. Η ποίηση είναι παράλληλα μια συγκρουσιακή ιδεολογία, ιδέες που αφορούν τόσο στο άτομο, όσο και στον κοινωνικό περίγυρο με σκοπό μια διαλογική αλληλοεπίδραση.
Τι μπορεί να σας κινητοποιήσει να γράψετε ένα ποίημα;
Η κάθε στιγμή, η κάθε εικόνα, η κάθε σκέψη ή θύμηση, ένα συναίσθημα, μια ιδέα, μια λαχτάρα, ένας ήχος απρόβλεπτος και μύρια όσα άλλα ερεθίσματα μπορούν να αποτελέσουν τις αιτίες για να γραφτεί ένα ποίημα. Ο ποιητής οφείλει να βγαίνει από το σώμα του για να νιώσει ως πνεύμα άυλο τους άλλους και με τη γραφή του να προκαλέσει αναστάτωση των αισθήσεων. Περιγράφει την πραγματικότητα άλλοτε ωμά, άλλοτε τρυφερά, τραγουδιστά ή μεταφορικά αφαιρώντας τα άφθονα περιττά κομμάτια της. Μετατρέπει λέξεις κατευνασμού στο χρώμα της λεπτομέρειας, συντάσσει λέξεις περιπλανώμενες και διφορούμενες που πριονίζουν τα σίδερα της φυλακής του. Κι όταν χαθεί το σύννεφο που χιλιάδες κρύβει λέξεις, αποκαλύπτεται η αλήθεια κρυμμένη στα συντρίμμια των αστερισμών που αγνοούμε.
Η γραφή μου στο πρώτο πληθυντικό εκφράζει το συλλογικό υποκείμενο, τονίζοντας την αγωνία, τα αισθήματα, τις συγκρούσεις του ατομικού μέσα στο κοινωνικό, σε μια προσπάθεια όχι ατομική, αλλά συλλογική-πανανθρώπινη. Ίσως φορές είναι αδύνατη η πραγμάτωση επιθυμιών-προτάσεων, αλλά σημασία έχει η στόχευση, η επιμονή, η πίστη.
Σ’ έναν κόσμο πνευματικά ακρωτηριασμένο ακούγονται μόνο της μουσικής η παγκόσμια γλώσσα και η αόρατη της ποίησης. Αυτές άλλωστε αποτελούν τις μόνες ίσως εστίες αντίστασης στο όποιο κατεστημένο.
Ποιοι είναι οι δικοί σας αγαπημένοι ποιητές;
Ευτυχώς στην Ελλάδα υπήρξαν και υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι ποιητές και ποιήτριες. Και είναι ευλογία να μπορεί κάποιος να γνωρίσει το έργο τους. Εκτός από τα «ιερά τέρατα» τους δύο Νομπελίστες ποιητές μας Γιώργο Σεφέρη και Οδυσσέα Ελύτη και τον «πατριάρχη» Κωνσταντίνο Καβάφη, με συγκίνησαν ιδιαίτερα ο Λειβαδίτης, ο Αναγνωστάκης, ο Καββαδίας, ο Εγγονόπουλος και ο Σαραντάρης. Από τους ξένους ο T.S. Elliot και οι περισσότεροι από τους υπερρεαλιστές, ιδιαίτερα οι Γάλλοι.
Πώς συνδυάζεται η ποίηση με την ιατρική; Αλληλοσυμπληρωματικά, ανεξάρτητα…;
Έχουν κοινά και διαφορές ταυτόχρονα. Η ιατρική μια κατ’ εξοχήν ανθρωπιστική επιστήμη έχει ως σκοπό τη βελτίωση της ψυχικής και της σωματικής υγείας του ανθρώπου. Ο τρόπος που επιχειρείται η προσπάθεια αυτή είναι καθαρά ρεαλιστικός, πρακτικός και λεπτομερής. Ειδικά οι χειρουργικές, αλλά και όχι μόνον, ειδικότητες βασίζονται στην ακρίβεια, στη λεπτομέρεια, στο συγκεκριμένο. Η ποίηση από την άλλη, όπως προανέφερα, είναι κάτι πιο αφηρημένο, πιο υπερβατικό, πιο αόριστο που όμως ως σκοπό έχει την όξυνση της σκέψης, τη λέπτυνση της ψυχής, τη συνεννόηση μέσα από ένα άλλο επίπεδο επικοινωνίας που πορεύεται προς τη σιωπή. Άλλωστε όπως η ιατρική δεν «μιλιέται», η ποίηση δεν «γράφεται». Και οι δυο είναι τρόπος ζωής.
Ποια αξία θεωρείτε υπέρτατη;
Θεωρώ ως υπέρτατη αξία την αγάπη. Μόνον αν αγαπήσεις πολύ τον εαυτό σου και ιδιαίτερα τους άλλους, μπορεί κάποιος να νιώσει το αληθινό νόημα της ζωής, τι σημαίνει το πέρασμά μας από τούτον τον κόσμο, ποια η αλήθεια του έρωτα, της ελευθερίας, της ειρήνης και όλων των πανανθρώπινων αξιών. Κι όσο κι αν λέγεται κατά κόρον το ρήμα «σ’ αγαπώ» θεωρώ πως η αληθινή, η ανιδιοτελής αγάπη είναι σπάνια.
Είναι πιο δύσκολη η ποιητική φόρμα από την πεζογραφία;
Δεν είμαι καθόλου ειδικός να απαντήσω σε αυτό το πραγματικά πολύ παλιό ερώτημα. Λέγεται πως οι ποιητές θαυμάζουν τους συγγραφείς γιατί θεωρούν πως κάθε μορφή «καλού» πεζού λόγου είναι εξαιρετικά δύσκολη και επίπονη και αντίθετα οι συγγραφείς θαυμάζουν την «καλή» ποίηση γιατί σε λίγες μόλις σειρές λέει τόσα πολλά. Θεωρώ πάντως ότι η ποίηση εκπορεύεται και αγγίζει την ψυχή, ενώ ο πεζός λόγος συγκινεί τις νοητικές λειτουργίες.
Έχετε γράψει σε άλλη μορφή, πέρα από την ποιητική;
Παλαιότερα κατά καιρούς έχω γράψει άρθρα κοινωνικά και πολιτικά σε έντυπα και εφημερίδες. Θα θεωρούσα κι εγώ τον εαυτό μου τυχερό αν μπορούσα να γράψω κάποια στιγμή ένα καλό μυθιστόρημα.
Ετοιμάζετε το επόμενο βιβλίο σας;
Εδώ η απάντηση είναι πολύ εύκολη. Το γράψιμο μου έχει γίνει αναγκαίο, γράφω σχεδόν κάθε μέρα τις σκέψεις μου και στην ανέχεια απ’ αυτές μπορεί να γεννηθεί ένα ποίημα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι γράφω ένα ποίημα την ημέρα. Απλώς δεν υπάρχει μέρα που να μην ασχολούμαι. Έτσι πιστεύω πως έχω υλικό, το οποίο βέβαια μπορεί να τροποποιηθεί ανά πάσα στιγμή, για επόμενο βιβλίο.