Από τον δρ. Δημήτριο Καραμπερόπουλο*
Συγκεντρώνοντας βιβλία με αναφορές στο Βελεστίνο και τον Ρήγα, μια μέρα του 1985, ένα βιβλίο έφερε τον τίτλο «Αρχαιολογικός και τουριστικός Οδηγός Θεσσαλίας», εκδόσεις «Όμηρος», Βόλος 1958, με συγγραφείς τον καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Βαγγέλη Σκουβαρά και τον λαογράφο Κίτσο Μακρή. Εκεί, στο λήμμα με τίτλο «Φεραί-Βελεστίνο» ο καθηγητής Σκουβαράς σημείωνε λίγες επιπλέον γραμμές: «Από το Βελεστίνο καταγόταν ένας λόγιος της τουρκοκρατίας, ο Νικόδημος Φεραίος «άνθρωπος κατ’ αλήθειαν πολλά καλός και επιτήδειος εις τα μαθήματα», όπως γράφει ο μαθητής του Αναστάσιος Γόρδιος. Ο Νικόδημος δίδασκε στην Αθήνα στα 1675 και κατόπιν στα Γιάννενα».
Πρωτόγνωρο. Μαθαίναμε για πρώτη φορά πως υπήρξε λόγιος Βελεστινιώτης έναν αιώνα πριν από τον Ρήγα Βελεστινλή. Έτσι αυτές τις λίγες γραμμές τις αναδημοσιεύσαμε στη Φωνή του Βελεστίνου, Ιούλιος 1985, σελ. 4, για να γίνει σιγά-σιγά γνωστή αυτή η καινούργια γνώση για τον τόπο μας. Έκτοτε άρχισε η συγκέντρωση στοιχείων για τον συμπατριώτη μας αυτόν λόγιο του 17ου αιώνα.
Την επόμενη χρονιά, το 1986, διοργανώναμε το Α’ Διεθνές Συνέδριο για τον Ρήγα Βελεστινλή και τη γενέτειρά του. Δεν είχε μέχρι τότε διοργανωθεί συνέδριο για τον Ρήγα. Στις εργασίες του Συνεδρίου έλαβε μέρος ως πρόεδρος μιας συνεδρίασης και ο Κίτσος Μακρής. Ανακοίνωση έκανε και ο συμπατριώτης καθηγητής Ιστορίας του Α.Π.Θ. Αθανάσιος Καραθανάσης, παρουσιάζοντας τις μέχρι τότε, το 1986, μελέτες και δημοσιεύματα για τον Ρήγα Βελεστινλή. Τότε του πρωτοείπα για τον λόγιο του 17ου αιώνα τον ιερομόναχο «Νικόδημο Μαζαρράκη Φεραίο», επιβεβαιώνοντας την ύπαρξή του και με την υπόσχεση στο Β’ Διεθνές Συνέδριο να μιλήσει γι’ αυτόν.
Πράγματι, το 1992, ο Αθανάσιος Καραθανάσης έκανε την ανακοίνωση με τίτλο «Νικόδημος Μαζαρράκης ο Φεραίος. Βιογραφικά και εργογραφικά. Πρόδρομη ανακοίνωση». Δημοσιεύθηκε στα Πρακτικά του Β’ Διεθνούς Συνεδρίου Υπέρεια, έκδοση της Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα (Αθήνα 1994, τόμ. 2, σελ. 221-226). Έτσι, έχουμε τις πρώτες γνώσεις για τον Βελεστινιώτη αυτόν λόγιο του 17ου αιώνα και το έργο του τη «Γραμματική».
Παράλληλα, προμηθευτήκαμε σε φωτοτυπία από τη Βιβλιοθήκη της Ακαδημίας του Βουκουρεστίου το ανέκδοτο έργο του Μαζαρράκη Φεραίου με τίτλο «Γραμματική», σκοπεύοντας κάποια στιγμή να εκδοθεί με σχόλια και ευρετήριο. Για τη «Γραμματική» αυτή, μετά σχετική πρόταση, μίλησε στο Γ’ Διεθνές Συνέδριο «Φεραί-Βελεστίνο-Ρήγας», 1997, ο φιλόλογος Ιωάννης Ν. Ηλιούδης με τίτλο «Η Γραμματική του Νικοδήμου Μαζαρράκη (17ου αι.)» και η ανακοίνωση περιέχεται στα Πρακτικά (Υπέρεια, τόμ. 3, Αθήνα 2002, σελ. 331-334).
Ο τίτλος του χειρογράφου της «Γραμματικής», που φωτοαντίγραφο βρίσκεται στο αρχείο του δρ. Δημ. Καραμπερόπουλου «Γραμματική συντεθείσα παρά του λογιωτάτου και σοφωτάτου διδασκάλου κυρίου κυρίου Νικοδήμου του Μαζαρράκου του εκ Φερών της Θετταλίας. Προοίμιον εις όλην την πραγματείαν».
Επίσης, για τη «Γραμματική» έκανε ανακοίνωση στο Ε’ Διεθνές Συνέδριο «Φεραί-Βελεστίνο-Ρήγας», 2007, ο Απόστολος Σταβέλας, ερευνητής του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών, με τίτλο «Η Αριστοτελική φυσιογνωμία της Γραμματικής του Νικοδήμου Μαζαρράκου εκ Φερών», δημοσιευμένη στα Πρακτικά του Συνεδρίου (Υπέρεια, τόμ. 5, Αθήνα 2010, σελ. 705-714).
Τέλος, στο Στ’ Διεθνές Συνέδριο «Φεραί-Βελεστίνο-Ρήγας», 2012, προσκλήθηκε να μιλήσει για τον εκ Βελεστίνου λόγιο ο Χαρίτωνας Καρανάσιος, ερευνητής του Κέντρου Ερεύνης του Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών, με τίτλο «Νέα στοιχεία για τον Φεραίο δάσκαλο Νικόδημο Μαζαρράκη τον Θετταλό βάσει της αλληλογραφίας του». Παρουσίασε τις 32 επιστολές του Νικοδήμου Μαζαρράκη Φεραίου, από όπου γνωρίζουμε και το έτος θανάτου του, το 1682, από πανώλη. Διαπιστώνεται η διδακτική του πορεία, στην Αθήνα, την Άρτα, τα Ιωάννινα, καθώς επίσης και η προσπάθεια να διδάξει στην πατρίδα του, το Βελεστίνο. Το στοιχείο αυτό δείχνει πως το 1675 λειτουργούσε σχολείο στο Βελεστίνο, έναν αιώνα πριν από τον Ρήγα Βελεστινλή. Η ανακοίνωση δημοσιεύθηκε στα Πρακτικά του Συνεδρίου (Υπέρεια, τόμ. 6, Αθήνα 2014, σελ. 351-370).
Συνοπτικά μπορεί να λεχθεί πως με τα Διεθνή Συνέδριά μας «Φεραί-Βελεστίνο-Ρήγας» αναδείχθηκε και ο εκ Βελεστίνου λόγιος του 17ου αιώνα Νικόδημος Μαζαρράκης Φεραίος. Στοιχεία για τον βίο και το έργο του αντλούνται από τις 32 επιστολές (25 δικές του και 7 προς αυτόν) και είναι συγγραφέας μιας ανέκδοτης «Γραμματικής», την οποία ευελπιστούμε μελλοντικά να εκδοθεί όπως και όλες οι 32 επιστολές του.
*Ο Δ. Καραμπερόπουλος είναι πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνο-Ρήγας
Διοργάνωνε διαλέξεις και σεμινάρια σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας όπου μιλούσε για την ευεξία των…
Σε lockers, δηλαδή ειδικά ντουλαπάκια, θα αφήνουν τα κινητά τους τηλέφωνα οι μαθητές όπως ανακοίνωσε…
Ένας από τους άνδρες που κατηγορούνται ότι βίασαν τη Ζιζέλ Πελικό στην πολύκροτη υπόθεση που…
Με ψήφισμα που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά να αρθούν οι περιορισμοί που εμποδίζουν την…
Τον ποινικό έλεγχο των πέντε αξιωματικών της ΕΛΑΣ που είχαν κρίσιμο ρόλο στις αποφάσεις για…
Με 90 αξιόλογες συμμετοχές θα διεξαχθεί η 43η Seajets Ανάβαση Πορταριάς το Σαββατοκύριακο 21 και…