του
ΣΤΑΥΡΟY ΛΑΪΝΑ,
βιολόγου ιχθυολόγου
Τα ψάρια ανάλογα με την αλατότητα του περιβάλλοντος στο οποίο ζουν, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Σε αυτά που ζουν, μεγαλώνουν και αναπαράγονται στα γλυκά νερά (δηλ. στα ποτάμια και τις λίμνες) και σε αυτά που μεγαλώνουν και αναπαράγονται στις θάλασσες και τους ωκεανούς. Τα ποτάμια και οι λίμνες έχουν πολύ μικρή αλατότητα, ενώ οι θάλασσες και οι ωκεανοί έχουν μεγάλη της τάξεως 3,5%. Και στις δύο περιπτώσεις τα ψάρια για να μπορέσουν να ζήσουν έχουν αναπτύξει τη λεγόμενη ωσμωρύθμιση. Αυτή γίνεται από τους νεφρούς, τα βράγχια, το δέρμα και το έντερο. Άρα υπάρχει μια ισορροπία εξωτερικού περιβάλλοντος με το εσωτερικό του σώματος των ψαριών.
Αν ψάρια του γλυκού νερού βρεθούν σε θαλασσινό περιβάλλον τότε θα συμβεί αφυδάτωση, διότι λόγω της ώσμωσης το νερό που υπάρχει στο σώμα των ψαριών αυτών θα κινηθεί προς το πυκνότερο (από το αραιότερο στο πυκνότερο διάλυμα, βάσει του νόμου της φυσικής) και λόγω έλλειψης υγρών στο σώμα τους θα πεθάνουν.
Στην περίπτωση των ψαριών του Βόλου όσα ψάρια γλυκού νερού από τη λίμνη Κάρλα διά μέσου της διώρυγας εισχώρησαν στον Παγασητικό κόλπο είτε πέθαναν πριν φτάσουν από έλλειψη οξυγόνου στη διώρυγα είτε πέθαναν μόλις εισήλθαν στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Στα νεκρά ψάρια για να γίνει η αποσύνθεσή τους αναπτύσσονται βακτήρια που παράγουν αέρια και προκαλούν δυσοσμία στον περιβάλλοντα χώρο. Επιπλέον, τα βακτήρια αυτά καταναλώνουν το οξυγόνο του νερού με αποτέλεσμα στο συγκεκριμένο θαλάσσιο περιβάλλον να υπάρχει δραματική μείωση οξυγόνου με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα υδρόβια ζώα της περιοχής. Επίσης, λόγω της ύπαρξης των βακτηρίων μετά από κάποιο χρονικό διάστημα μπορεί να έχουμε ρύπανση του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Τι πρέπει να γίνει
Άμεση αποκομιδή των νεκρών ψαριών και ανάλογα ή αποτέφρωση ή υγειονομική ταφή με στρώματα ασβέστη, έτσι ώστε εκεί που θα γίνει να μην έχουμε ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα.
Μετρήσεις διαφόρων παραμέτρων στον Παγασητικό κόλπο από ειδικούς επιστήμονες.
Το ΕΛΚΕΘΕ (Ελληνικό Κέντρο Θαλασσιών Ερευνών) μπορεί είτε μόνο του είτε σε συνεργασία με το τμήμα Γεωπονίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με έδρα τον Βόλο να αναλάβουν να καθοδηγήσουν για την τελική επίλυση του προβλήματος.