Πολιτισμός

Νέες ποιητικές εκδόσεις – Με εννιά βιβλία κλείνει η παρουσίαση νέων εγχειριδίων για το καλοκαίρι

Με δύο βιβλία μεταφρασμένης ποίησης και εφτά από τις πρόσφατες εκδόσεις Ελλήνων ποιητών κλείνουμε την παρουσίαση νέων βιβλίων για το καλοκαίρι. Η ποίηση έχει μείζονες και ελάσσονες ποιητές. Αλλά, χωρίς τους ελάσσονες, δεν θα είχαμε ποτέ τους μείζονες. Συμβαίνει όχι μόνο στους ποιητές, φυσικά. Καλή ανάγνωση.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
ΧΑΡΙΤΙΝΗ ΜΑΛΙΣΣΟΒΑ

Α) Ο σημαντικότατος Έλιοτ, η πολυμεταφρασμένη Έρημη γη και ο Μιχαήλ Άγγελος με 101 σονέτα από τις εκδόσεις Gutenberg

T.S. Eliot, Η έρημη γη (δίγλωσση έκδοση), Εισαγωγή – μετάφραση Συμεών Σταμπουλού, Gutenberg
Λίγο μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ο κόσμος παρουσιάζεται σαν μία έρημη γη «στην οποία κάθε εμπειρία χρωματίζεται από το κυρίαρχο αίσθημα του εν ζωή θανάτου», όπως γράφει ο Συμεών Σταμπουλού, και όπου παρηγοριά αναζητάτε μόνο «στους ήσκιους». Με δεκάδες φωνές, και πολυάριθμες αναφορές στην παγκόσμια λογοτεχνία, κράμα απελπισίας, σάτιρας, προφητείας, το πενταμερές ποίημα «θυμίζει», συνεχίζει ο μεταφραστής του, «μοντερνιστικό μοντάζ σε μια εποχή που ο κινηματογράφος δεν είχε αναγάγει ακόμη τη συρραφή εικόνων σε τέχνη. Αν ο Τζέιμς Τζόυς εικονίζει τις μεταβολές μιας συνείδησης μέσα σε μια μέρα, ή ο Πωλ Βαλερύ σε μια νύχτα, ο Έλιοτ συρράπτει σε τετράδιο τις μεγάλες ρωγμές και τα χάσματα της γηρασμένης ηπείρου μας στα τελευταία 2.000 χρόνια».
Πολυφωνική ποιητική σύνθεση και πολυσυζητημένη στο πλαίσιο του μοντερνισμού του 20ού αιώνα, η «Ερημη Γη» («The Waste Land») του Άγγλου ποιητή, θεατρικού συγγραφέα και κριτικού της λογοτεχνίας Τόμας Στερνς Ελιοτ (1888-1965) εκδόθηκε το 1922, όταν ο Έλιοτ είχε εγκατασταθεί μόνιμα πλέον στο Λονδίνο. Κλασικές ελληνικές μεταφράσεις σημαντικών ποιητών που προηγήθηκαν του Συμεών Σταμπουλού ήταν «Ο Ερημότοπος» του Τάκη Παπατσώνη, «Η Έρημη Χώρα» του Γιώργου Σεφέρη, «Η Ρημαγμένη Γη» του Κλείτου Κύρου, η «Έρημη Χώρα» στο «Έλιοτ: Άπαντα τα ποιήματα» του Αριστοτέλη Νικολαΐδη.

Μιχαήλ Άγγελος, Σονέτα, Εισαγωγή – μετάφραση Αιμιλία Εμμανουήλ, Gutenberg
Ένας όμορφος νεαρός και μια έξυπνη και καλλιεργημένη γυναίκα: Ο Μιχαήλ Άγγελος εμπνέεται από τους έρωτες και τα βιώματά του και εκφράζει, όπως επισημαίνει η μεταφράστρια του Αιμιλία Εμμανουήλ, «το κατακλυσμιαίο πάθος του για το ωραίο, χωρίς προκαταλήψεις».
Η παγανιστική ομορφιά συμπλέκεται με τον χριστιανικό μυστικισμό, η σωματική ρώμη με το ψυχικό κάλλος, ο υλισμός με τον ιδεαλισμό και, μυημένος από τα χρόνια της νεότητάς του στον Νεοπλατωνισμό, ο καλλιτέχνης-πρότυπο του αναγεννησιακού καλλιτέχνη ενσταλάζει στον ποιητικό κόσμο του τις ιδέες για το απόλυτα ωραίο και το απόλυτα αληθινό.
Τα 101 σονέτα συνοδεύει κατατοπιστικότατη εισαγωγή με πλήθος πληροφορίες για την Αναγέννηση και τη ζωή και την προσωπικότητα του Μιχαήλ Άγγελου.

Β) Νέες συλλογές Ελλήνων ποιητών,
Δήμητρα Χ. Χριστοδούλου, Είκοσι τέσσερις χτύποι και σιωπή, Μελάνι


Περιλαμβάνει 50 ποιήματα για την πόλη, τα παιδιά και τον θάνατο. Όλα γραμμένα ακριβώς σε 24 στίχους με μόνη εκ προθέσεως εξαίρεση το ποίημα με τον τίτλο «Σχόλιο».
«Οδηγήθηκα με τα χρόνια σ’ αυτόν τον αδιαπραγμάτευτο πλέον για μένα αριθμό (24), καθώς αναζητούσα μια δομή αντίστοιχη στην ανάγκη μου για το σύντομο και -κατά το δυνατό – επαρκές, μέσα σ’ έναν κόσμο ζόφου και θορύβου. Κι επειδή η ποίηση είναι ρυθμός, δηλαδή Χρόνος, το ποίημα κατέληξε να εξαντλείται όπως εκείνη η μονάδα του χρόνου, που καταγράφει τον βίο μας: Το ημερονύκτιο. Ένα μερόνυχτο είναι μια πλήρης ζωή, θα ξεκινήσει, θα ξεδιπλωθεί και θα σβήσει διά παντός. Κι από το μερόνυχτο που μας αναλογεί κανείς δεν θα ήθελε να του στερήσουν ούτε μια ώρα και κανείς δεν μπορεί να το παρατείνει πέρα από τα ορισμένα του μεσάνυχτα. Ακριβώς όπως και ένα ποίημα. Του οποίου ακόμη και η πρώτη ανάγνωση δεν είναι παρά η ανάμνησή του», έχει πει η κ. Χριστοδούλου για τη συλλογή της.

Λίνα Φυτιλή, Ισόβιο πρόσωπο, Μελάνι

Η δεύτερη ποιητική συλλογή της Λίνας Φυτιλή και το τέταρτο βιβλίο της. 44 οι σελίδες του βιβλίου και τα ποιήματα με τίτλους: Τα ανείπωτα, Έξι ρίχτερ, Φίλοι, Ο αδελφός, Ισόβιο πρόσωπο, Ατάλια, Η επίσκεψη, Κρυφά ρήματα, Σοφά λόγια, Υποθετικός λόγος, Διόραση, Esperia Hotel, Είσοδος, Σπάνιο φως, Άσυλα, Οικογενειακό τραπέζι, Αλόνησσος, Σχολή Ικάρων, Της αργίας, Περιπλάνηση, Στα ξένα, Μάρθα με λένε, Τηλεγράφημα, Δεκανίκι, Εκτός έδρας, Το παιχνίδι, Λεπταίσθητοι.
Μια εξαιρετικά προσεγμένη επιλογή των ποιημάτων της Λίνας Φυτιλή, η γραφή της οποίας έχει αγαπηθεί από το αναγνωστικό κοινό όχι μόνο της ποίησης, αλλά και της πεζογραφίας, με πιο πρόσφατη τη συλλογή διηγημάτων της Παράξενο Καλοκαίρι (Εστία, 2016).

Νεκταρία Μενδρινού, Σύννεφα στο νερό, Μελάνι


Η τρίτη ποιητική συλλογή της Νεκταρίας Μενδρινού. Προηγήθηκαν οι ποιητικές συλλογές Αειθαλή και φυλλοβόλα (Ροέ, 2009) και Κοχύλια στο χρόνο (Κέδρος 2914).
Η ποίηση ως αντανάκλαση σκέψεων, προθέσεων, επιθυμιών, βιωμάτων, εικόνων.
Με φύση διττή, μισή εκείνου που αντανακλάται, μισή της επιφάνειας όπου επάνω της καθρεφτίζεται το γνώριμο. Μισή γραφή, μισή ηχώ. Σύννεφα στο νερό, η πιο αναγνωρίσιμη αντανάκλαση, ιδεόγραμμα, σχεδόν, ταξιδιών.

Ελένη Χωρεάνθη, Σύνθεση σε ρε ελάσσονα, Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος


Ο τίτλος της ποιητικής συλλογής και οι επιμέρους ενότητές της παραπέμπουν στη δομή μουσικής σύνθεσης, που αποτελείται από τρία μεγάλα τμήματα, την έκθεση «Τα Προφανή», την ανάπτυξη «Αποτυπώματα», την ανακεφαλαίωση «Σαν παλιά μουσική» και ένα συμπληρωματικό τέταρτο μέρος «Επίμετρο». Ανατρέχοντας με μνημονικές ανακλήσεις σε αρχετυπικές εικόνες, μετουσιώνει το υλικό πλούσιων εμπειριών και βιωμάτων σε μια ποίηση βαθιά ανθρωπιστική, που προσεγγίζει καθολικές έννοιες, θεμελιώδεις εκδηλώσεις της ζωής, υπαρξιακούς προβληματισμούς και κοινωνικά αδιέξοδα, μέσα από τόπους και μορφές-σύμβολα που καθόρισαν την ελληνική φυσιογνωμία (Ιωάννα Λαρδίκου, Διάστιχο).

Καρίνα Βέρδη, Ηλεκτρικό Βυσσινί, Όστρια

H Καρίνα Βέρδη με την ποιητική της συλλογή «Ηλεκτρικό Βυσσινί» ανασυνθέτει, αφού τα αποδομεί, στοιχεία από την πραγματικότητα που γεύεται, πλάθοντας ένα ποιητικό εκμοντερνίστικo κοσμοείδωλο που αρέσκεται στον πειραματισμό των λέξεων και στη συναισθηματική κάθαρση. Συχνά μέσα στα ποιήματά της αντικρίζει κανείς λέξεις που θα χαρακτηρίζονταν αντιποιητικές, που ωστόσο είναι ρηξικέλευθα δραματικές προκαλώντας έντονα το συναίσθημα και το ξάφνιασμα του αναγνώστη.
Ο συγκερασμός του συμβολισμού με τη μοντέρνα αφαιρετική της γραφή, χωρίς εξάρσεις συναισθηματισμού και ατέρμονους βερμπαλισμούς μάς παρασύρει σε μια ποιητική σύμπλευση όπου το πρωταγωνιστικό στοιχείο είναι η ενδοσκόπηση, η στροφή του εαυτού στην καλλιέργεια της ψυχικής ενδοχώρας (tovivlio.net).

Άρης Γεράρδης, Το πειραγμένο κοντέρ, Άνεμος

Δεύτερη ποιητική συλλογή του Άρη Γεράρδη, εξίσου ενδιαφέρουσα με την πρώτη, με τίτλο Ευτυχώς είναι ακόμα σήμερα (οδός Πανός).
Ο Άρης Γεράρδης δεν είναι νέος στον χώρο της γραφής. Έχει δώσει ενδιαφέροντα δείγματα και από το παρελθόν, αφού έγραψε παραμύθια και κείμενα για το ραδιόφωνο. Ποιήματά του και στίχοι για τραγούδια, έχουν βραβευτεί σε διάφορους διαγωνισμούς.

Κωνσταντίνα Κορρυβάντη, Dyno: Με τα ζάρια στον αέρα, Πόλις

Στα είκοσι εννιά ποιήματα της δεύτερης ποιητικής συλλογής της Κωνσταντίνας Κορρυβάντη το «dyno» είναι το ρίσκο που παίρνουμε στον καιρό που δεν συμβαίνουν θαύματα. Τα βουνά παραμένουν αμετακίνητα, όπως συμβαίνει με τα φυσικά, αλλά συχνά και με τα ψυχικά εμπόδια. Με τον τρόπο που ψηλαφίζουμε τον βράχο, ρίχνουμε και τη ζαριά. Ίδια τα δάχτυλα, ίδιο το αποτύπωμα. Όλα, ή σχεδόν όλα, είναι στο χέρι μας. Η προσπάθεια, η προσδοκία, το θάρρος, ο φόβος. Επιτυχία ή αποτυχία «όπου κι αν είσαι, σκαρφαλώνεις την υδρόγειο».
«Dyno» στη γλώσσα της αναρρίχησης σημαίνει το δυναμικό άλμα που πραγματοποιεί ο αναρριχητής προκειμένου να κρατηθεί από την επόμενη λαβή, πέρα από το σημείο που φτάνει το χέρι του.

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το