Ελλάδα

Νέες κλίμακες συμμετοχής στα φάρμακα

Με πιλότο το πορτογαλικό μοντέλο το υπ. Υγείας επανεξετάζει τα ποσοστά συμμετοχής των ασφαλισμένων στα σκευάσματα. Η θεραπευτική αξία του φαρμάκου και η σοβαρότητα της πάθησης θα καθορίζουν την οικονομική επιβάρυνση του ασθενούς.

Νέο σύστημα κλιμακωτής συμμετοχής των ασθενών, ανάλογα με τη θεραπευτική αξία του φαρμάκου, προτείνει ο ΕΟΠΥΥ. Η πρόταση περιλαμβάνεται σε εμπιστευτική έκθεση του προέδρου του Οργανισμού Σωτήρη Μπερσίμη, την οποία κατέθεσε στην επιτροπή του υπουργείου Υγείας για τον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης.

 
Εχει ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς η πολιτική ηγεσία του υπουργείου αντιμετωπίζει θετικά την εισήγηση και εμφανίζεται διατεθειμένη να την παρουσιάσει στον Τζουζέπε Καρόνε, επικεφαλής των θεσμών στο θέμα του φαρμάκου. Το περιεχόμενό της, που αποκαλύπτει σήμερα το «Εθνος της Κυριακής», κάνει λόγο για «μεγάλη απόκλιση από τον στόχο της φαρμακευτικής δαπάνης». Η ηγεσία του ΕΟΠΥΥ εκτιμά πως το κόστος μπορεί να ελεγχθεί με αυστηρούς ελέγχους και σύνδεση της θεραπευτικής αξίας ενός φαρμάκου με το ποσοστό κάλυψής του από τον Οργανισμό.

Παραθέτει, δε, την περίπτωση της Πορτογαλίας, όπου εφαρμόζεται ένα παρόμοιο σύστημα. Στα φάρμακα που θεωρούνται από τις αρχές της συγκεκριμένης χώρας ως σωτήρια για τη ζωή, η συμμετοχή των ασφαλισμένων είναι μηδενική. Σε σημαντικά φάρμακα που αφορούν χρόνιες παθήσεις, η συμμετοχή ανέρχεται στο 10% και στο 31% σε όσα θεωρούνται σημαντικά για σοβαρές παθήσεις.
Σχέση κόστους-ωφέλειας
Η συμ­μετοχή αυξάνεται σημαντικά (63%) στα φάρμακα που έχουν αποδεδειγμένη θεραπευτική αξία, αλλά όχι προτεραιότητα σύμφωνα με τις θεραπευτικές οδηγίες.
Οι ασθενείς συμμετέχουν με το μέγιστο ποσοστό (85%) σε νέα φάρμακα, τα οποία δεν έχουν αποδείξει ακόμη τη θεραπευτική τους αξία. Με τον όρο «νέα φάρμακα» δεν εννοούνται τα πειραματικά, τα οποία χορηγούνται -έτσι και αλλιώς- δωρεάν στο πλαίσιο κλινικών μελετών στα νοσοκομεία. Αναφέρεται στα σκευάσματα που έχουν μόλις πάρει άδεια κυκλοφορίας και είναι αμφίβολη η σχέση κόστους – ωφέλειας.
Στην Ελλάδα, εφαρμόζεται ένα οριζόντιο ποσοστό συμμετοχής, το οποίο σχετίζεται με την πάθηση και την κοινωνική κατάσταση του ασθενούς. Είναι μηδενική για φάρμακα σοβαρών παθήσεων και ασθενείς που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Φτάνει στο 10% για φάρμακα χρονίων παθήσεων και 25% στις λοιπές περιπτώσεις. Η συμμετοχή μπορεί να εκτιναχθεί και στο 80%, στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος επιλέξει να λάβει πρωτότυπο αντί γενοσήμου. Πληρώνει, δηλαδή, τη συμμετοχή 25% συν τη διαφορά στην τιμή μεταξύ γενοσήμου και πρωτοτύπου.

 
Το σύστημα αυτό φαίνεται πως έχει οδηγήσει σε σημαντικές στρεβλώσεις στη φαρμακευτική δαπάνη, επιβαρύνοντας όσους μετέχουν: Τους ασφαλισμένους, το κράτος και τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις. Πώς γίνεται αυτό; Τα παρακάτω στοιχεία είναι αποκαλυπτικά:
Στα χρόνια της κρίσης, οι τιμές των φαρμάκων μειώθηκαν πάνω από 50%. Παρά τη μείωση, οι ασφαλισμένοι πληρώνουν δραματικά περισσότερα, καθώς η συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη εκτινάχθηκε από 19% το 2009 σε πάνω από 40% το 2014.
Ανεξέλεγκτη δείχνει και η δαπάνη του ΕΟΠΥΥ. Ο ετήσιος φαρμακευτικός προϋπολογισμός του Οργανισμού είναι «κλειδωμένος» στο 1,94 δισ. ευρώ έως και το 2018. Αυτό σημαίνει πως ό,τι υπάρξει ως δαπάνη από εκεί και πάνω, θα κληθούν να το επιστρέψουν οι φαρμακευτικές εταιρείες (μηχανισμός clawback).

 
Η κατάσταση, όμως, δεν είναι και τόσο ρόδινη για τον Οργανισμό. Με το τρίτο μνημόνιο, η Ελλάδα ανέλαβε την υποχρέωση να μειώσει (έως το τέλος του 2017) κατά 30% τη διαφορά της πραγματικής δαπάνης για φάρμακα από το ποσό επιστροφής από τις εταιρείες (clawback).
Τι σημαίνει αυτό; Το πρώτο εξάμηνο του έτους, η υπέρβαση στον ΕΟΠΥΥ έκλεισε στα 216 εκατομμύρια ευρώ έναντι υπέρβασης 152 εκατομμυρίων το αντίστοιχο εξάμηνο του 2015 (αύξηση 42,1%).

 
Η αυξητική τάση δεν φαίνεται να αντιστρέφεται και είναι απορίας άξιον πώς θα επιτευχθεί του χρόνου ετήσια μείωση 30%, όταν οδεύουμε προς ετήσια αύξηση πάνω από 40%… Η στρεβλή αυτή κατάσταση πιέζει και τις φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες καλούνται να πληρώσουν όλο και υψηλότερες επιστροφές. Τα ποσά αυτά θα αυξηθούν θεαματικά μέσα στο 2016, δεδομένου ότι ο μηχανισμός επιστροφής (clawback) θα ισχύσει -εκτός από τον ΕΟΠΥΥ- και στη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη.

 

 
Στα νοσοκομεία
Εκτιμάται ότι η υπέρβαση στα νοσοκομεία κατά το πρώτο εξάμηνο ανήλθε στα 99 εκατομμύρια και θα αγγίξει τα 200 εκατομμύρια έως το τέλος του έτους.
Είναι, δηλαδή, ανοικτό το ενδεχόμενο να κληθούν οι εταιρείες να πληρώσουν συνολικό ετήσιο claw­back πάνω από 600 εκατομμύρια ευρώ (ΕΟΠΥΥ και νοσοκομεία). Με απλά λόγια, ζητείται από τον ιδιωτικό τομέα να πληρώσει περισσότερα χρήματα από όσα έχει προϋπολογίσει το υπουργείο Υγείας να διαθέσει φέτος για τα φάρμακα των νοσοκομείων (570 εκατομμύρια ευρώ)!
Με την έκθεσή του, ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το αδιέξοδο στο οποίο οδηγείται το σύστημα. Κάνει λόγο για ανάγκη σημαντικών παρεμβάσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά του, παράλληλα με τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η χώρα μας έναντι των «θεσμών».

 
Εκτιμά ότι με τις προτεινόμενες παρεμβάσεις μπορεί να επιτευχθεί εξοικονόμηση της τάξης του 12%. Θα συμβάλουν, δε, στην υλοποίηση του στόχου της χώρας για αύξηση της χρήσης των γενοσήμων φαρμάκων τον προσεχή Μάρτιο (60%) και μείωση των επιστροφών κατά 30% το 2017. Η διείσδυση των γενοσήμων στην Ελλάδα είναι της τάξης του 20%, όταν σε χώρες της κεντρικής Ευρώπης είναι πολλαπλάσια (72% στη Γερμανία και 65% στην Ολλανδία).

 
Η στόχευση αφορά προς συγκεκριμένες κατηγορίες φαρμάκων, στις οποίες η Ελλάδα εμφανίζει σημαντικές αποκλίσεις. Ενδεικτικά είναι τα εξής: Από τα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) φαίνεται ότι ο μέσος όρος των χορηγούμενων δόσεων φαρμάκων για την υπερλιπιδαιμία είναι 95 ανά 1.000 κατοίκους στον ΟΟΣΑ και 104,62 στην Ελλάδα.
Παρόμοια εικόνα παρουσιάζεται και στα φάρμακα κατά του διαβήτη, στα οποία ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ είναι 82 δόσεις ανά 1.000 κατοίκους και στην Ελλάδα 86,24. Σύμφωνα με τον κ. Μπερσίμη, οι συγκεκριμένες κατηγορίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο «κλειστού» προϋπολογισμού.

 
Θα προκύπτει, δηλαδή, κατόπιν οικονομικής συμφωνίας τιμής προς τον χορηγούμενο όγκο, ενώ μπορεί να αποτελέσει και αντικείμενο της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης. Συζητείται και πρόταση για διασύνδεση της χορηγούμενης δόσης -αποζημίωσης από τον ΕΟΠΥΥ- και συμμετοχής του ασφαλισμένου.

 

 
Καθυστερήσεις
Ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ προτείνει και μία σειρά παρεμβάσεων στον τρόπο διάθεσης και χορήγησης των φαρμάκων:
Εισηγείται να περάσει στον Οργανισμό η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, η οποία σήμερα ανήκει στην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ). Παρατηρούνται, όμως, πολύμηνες καθυστερήσεις στην ένταξη στο σύστημα κανόνων που ζητεί ο ΕΟΠΥΥ για τον έλεγχο της δαπάνης. Ενδεικτικό είναι πως τώρα περνούν στο σύστημα κανόνες, οι οποίοι είχαν προταθεί από τον ΕΟΠΥΥ στην ΗΔΙΚΑ τον περασμένο Φεβρουάριο…

 
Ο κ. Μπερσίμης προτείνει η κεντρική διαδικασία προμηθειών φαρμάκων να γίνεται από τον ΕΟΠΥΥ μέσω της κεντρικής φαρμακαποθήκης του Οργανισμού. Αυτό απαιτεί αποδέσμευση των προμηθειών φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ και της κεντρικής του φαρμακαποθήκης από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας (ΕΠΥ) για επιτάχυνση των διαδικασιών προμήθειας εξοπλισμού και φαρμάκων υψηλού κόστους.
Για τη διατήρηση της εμπιστευτικότητας της προμήθειας των φαρμάκων υψηλού κόστους για τα οποία έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς η διαπραγμάτευση, προτείνεται η χρήση κεντρικών προμηθειών μέσω της φαρμακαποθήκης του ΕΟΠΥΥ, ώστε να μη διαρρέει η συμφωνηθείσα τιμή προμήθειας.
Ο κ. Μπερσίμης ζητεί εισαγωγή νοσοκομειακού συνταγολογίου (λίστα ελεγχόμενης αποζημίωσης) ειδικά για τις θεραπείες υψηλού κόστους, τονίζοντας πως θα πρέπει να ρυθμίζεται οι ελεγχόμενη χρήση ειδικότερα των νέων καινοτόμων φαρμάκων σε νοσοκομειακό περιβάλλον. Νοσοκομειακό συνταγολόγιο διαθέτουν χώρες με πληθυσμό παρόμοιο με εκείνον της Ελλάδας, όπως η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Πορτογαλία.

 
Το πορτογαλικό μοντέλο και η σύγκριση με την Ελλάδα
Στην Ελλάδα, το ποσοστό συμμετοχής των ασθενών κυμαίνεται από 0% για φάρμακα σοβαρών παθήσεων και στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, 10% για φάρμακα χρονίων παθήσεων και 25% στις λοιπές περιπτώσεις. Στην Πορτογαλία η κλιμάκωση έχει ως εξής:
0% συμμετοχή για φάρμακα που θεωρείται ότι σώζουν ζωές.
10% συμμετοχή για σημαντικά φάρμακα που χορηγούνται για χρόνιες παθήσεις.
31% συμμετοχή για σημαντικά φάρμακα που χορηγούνται για σοβαρές παθήσεις.
63% συμμετοχή για φάρμακα που δεν έχουν προτεραιότητα, με αποδεδειγμένη θεραπευτική αξία.
85% συμμετοχή για νέα φάρμακα που δεν έχει αποδειχθεί ακόμη η θεραπευτική τους αξία.
Βέβαια το ελληνικό σύστημα έχει και άλλες παραμέτρους, οι οποίες αυξάνουν τη συμμετοχή πολύ πάνω από 25%. Πρόκειται για την κάλυψη από τον ασφαλισμένο (εκτός από τη συμμετοχή) και της διαφοράς στην τιμή πρωτότυπου – γενόσημου φαρμάκου, όταν επιμείνει στη λήψη πρωτοτύπου.

Πηγή: Έθνος

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το