Πολιτισμός

Μνήμες προσφυγιάς και ιστορίες συνεργατικότητας: Από την Αγχίαλο Ανατολικής Ρωμυλίας στη Νέα Αγχίαλο

Η ιστορία ενός αιώνα προσφυγιάς και συνεργατικότητας αποτυπώνεται σε μια σημαντική έκδοση του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ» που διέγραψε μια επιτυχημένη και αδιάλειπτη πορεία εκατό ετών.
Σε 672 έγχρωμες σελίδες καταγράφεται η πορεία των προσφύγων της Ανατολικής Ρωμυλίας, οι οποίοι, εκτός από τον πολιτισμό τους, έφεραν στο κόρφο τους, κυριολεκτικά, τα κλήματα των αμπελιών που φύτεψαν στη Νέα Αγχίαλο Μαγνησίας.
Η έκδοση του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ» υπογράφεται από τον δρ. Αλέξανδρο Καπανιάρη.
Η έκδοση θα παρουσιαστεί επίσημα τον Σεπτέμβριο στη Νέα Αγχίαλο και στη συνέχεια και σε άλλες πόλεις (Βόλος, Αθήνα).

Το ιστορικό της έκδοσης
Η έκδοση έχει ως βάση της την ίδρυση της Αγροτικής Λαϊκής Τράπεζας Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ», δέκα χρόνια μετά τη θεμελίωση της Νέας Αγχιάλου, δείχνει την παράλληλη πορεία μιας νέας πόλης προσφύγων και ενός Συνεταιρισμού, πόλου συσπείρωσης, συνεργατικότητας και αλληλεγγύης.
Παρόλη την ολοκληρωτική καταστροφή του αρχείου της Αγροτικής Λαϊκής Τράπεζας Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ», μετά την πυρπόληση της Νέας Αγχιάλου από τους Ιταλούς στον πόλεμο του 1940-41, που στέρησε πολύτιμες μαρτυρίες και ιστορικά τεκμήρια για τη συγκρότηση της ιστορίας της Νέας Αγχιάλου, αλλά της καταστροφής ενός εξίσου σημαντικού κομματιού της ιστορίας της οργάνωσης από το 1943 έως το 1976, μέσα σε τέσσερα χρόνια συγκροτήθηκε σε μεγάλο βαθμό το Ψηφιακό Ιστορικό Αρχείο της οργάνωσης, ενώ παράλληλα με επιτόπια έρευνα σε αρχειακό υλικό, προφορικές μαρτυρίες και πολύτιμα τεκμήρια που συλλέχθηκαν επιτεύχθηκε η συγγραφή ενός τόμου που περιγράφει τον αγώνα και τις θυσίες των προσφύγων που παρά τις συνεχείς καταστροφές που υπέστησαν κατάφεραν να ορθοποδήσουν για να μπορούμε σήμερα να μιλάμε για μια συνεταιριστική οργάνωση που συμπληρώνει τα 103 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ» Γιάννης Κίτσιος

Το περιεχόμενο της έκδοσης
Στην έκδοση με τίτλο «Από την Αγχίαλο της Ανατολικής Ρωμυλίας στη Νέα Αγχίαλο της Μαγνησίας, Μνήμες προσφυγιάς και συνεργατικότητας – Πτυχές της συνεταιριστικής ιστορίας στη Θεσσαλίας» εκτός από την παρουσίαση αυτής καθεαυτής της ιστορίας του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ» (1918-2018), στην έκδοση συναντά κανείς το ιστορικό, κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε στην Αγχίαλο της Ανατολικής Ρωμυλίας πριν την καταστροφή της, έως ότου εγκατασταθούν οι πρώτοι πρόσφυγες στην Ελλάδα. Επιπρόσθετα, σε κάθε κεφάλαιο καταγράφονται βασικά πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά γεγονότα της εποχής. Ειδικότερα, περιγράφονται συνοπτικά όλες οι πολιτικές αλλαγές σε επίπεδο κυβερνήσεων, πρωθυπουργών και υπουργών Γεωργίας. Επίσης, πολλές φορές φωτίζεται ο ρόλος των τοπικών βουλευτών και υφυπουργών που εκπροσωπούν τη Μαγνησία στις εκάστοτε κυβερνήσεις. Αναφορές υπάρχουν για τις οικονομικές κρίσεις, τον πόλεμο 1940-41 και τις επιπτώσεις του στη Νέα Αγχίαλο, τον Εμφύλιο και για γεγονότα που επηρεάζουν τη συνεταιριστική Οργάνωση της Νέας Αγχιάλου.

Η μεθοδολογία της έρευνας και η έκδοση
Συνολικά, σε επίπεδο μεθοδολογίας, πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω διαδικασίες συγγραφής και για κάθε κεφάλαιο ακολουθήθηκε η παρακάτω δομή: α) Πολιτικό – οικονομικό πλαίσιο της εποχής, με τα γεγονότα και την εναλλαγή κυβερνήσεων. β) Σύντομη εισαγωγή σε κάθε δεκαετία σε σχέση με τους σταθμούς της Οργάνωσης ή με τα γεγονότα που παρουσιάζει το αντίστοιχο κεφάλαιο – περίοδος. γ) Συσχέτιση του πολιτικού – οικονομικού πλαισίου με γεγονότα που επηρέασαν άμεσα ή έμμεσα τον Συνεταιρισμό. γ) Παρουσίαση των γεγονότων μέσα από τα πρακτικά Γενικών Συνελεύσεων, Διοικητικού και Εποπτικού Συμβουλίου. δ) Αντιστοίχιση ιστορικών περιόδων με τις καταγεγραμμένες προφορικές μαρτυρίες. ε) Ενσωμάτωση πληροφοριακών επεξηγηματικών σημειωμάτων (εσωτερικά θεματικά info) και αντίστοιχα δημοσιεύματα από τοπικές εφημερίδες. στ) Εκτενή πληροφοριακά σημειώματα (τελικά info). η) Χρονογραμμή διατελεσάντων προέδρων του Διοικητικού Συμβουλίου και χρονογραμμή (time line) των σημαντικών γεγονότων κάθε κεφαλαίου. θ) Πηγές.
Εκτός από την παρουσίαση αυτής κάθε αυτήν της ιστορίας του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ» (1918-2018), η εργασία μας διερευνά συνοπτικά το ιστορικό, κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε στην Αγχίαλο της Ανατολικής Ρωμυλίας πριν την καταστροφή της, έως ότου εγκατασταθούν οι πρώτοι πρόσφυγες στην Ελλάδα. Επιπρόσθετα, σε κάθε κεφάλαιο καταγράφονται βασικά πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά γεγονότα της εποχής. Ειδικότερα, περιγράφονται συνοπτικά όλες οι πολιτικές αλλαγές σε επίπεδο κυβερνήσεων, πρωθυπουργών και υπουργών Γεωργίας. Επίσης, πολλές φορές φωτίζεται ο ρόλος των τοπικών βουλευτών και υφυπουργών που εκπροσωπούν τη Μαγνησία στις εκάστοτε κυβερνήσεις. Αναφορές υπάρχουν για τις οικονομικές κρίσεις, τον πόλεμο 1940-41 και τις επιπτώσεις του στη Νέα Αγχίαλο, τον Εμφύλιο και για γεγονότα που επηρεάζουν τη συνεταιριστική Οργάνωση της Νέας Αγχιάλου.

Η επιτόπια έρευνα στην Αγχίαλο (Πομόριε) της Ανατολικής Ρωμυλίας
Καθοριστικό σταθμό της έρευνας αποτέλεσε και η επίσκεψη του ερευνητή και συγγραφέα δρ Αλέξανδρου Καπανιάρη στην Αγχίαλο της Ανατολικής Ρωμυλίας τον Δεκέμβριο του 2019, όπου πραγματοποιήθηκε επιτόπια έρευνα και καταγραφή προφορικών μαρτυριών από παλιούς παραγωγούς κρασιού της Νέας Αγχιάλου, όπως ο Πασχάλης Κόκκινος (Πασκάλ Κόκκινωφ), η Στυλιανή Κοκκίνου, ο Slavey (Orthodox) Kanariev, ο Κων/νος Στεργίου και ο Μανώλης Τοκαλής (Manolis Tokaliev). Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν καταγραφές από απογόνους οικογενειών που ασχολήθηκαν με το αλάτι των αλυκών της Αγχιάλου και την αλιεία, όπως ο Ηλίας Λυμπέρης (Ηλία Λυμπέρωφ) και ο Ιωάννης Προδρόμου. Αντίστοιχα, με τη βοήθεια της Stefka Alikova, πρόεδρο του Βούλγαρο – Ελληνικού Συλλόγου «Η Αγχίαλος – Πομόριε», πραγματοποιήθηκε επίσκεψη σε ελληνικά μνημεία και εκκλησίες, στο ελληνικό σχολείο, καθώς και στο Ιστορικό Μουσείο της Αγχιάλου (Πομόριε), όπου μας παραχωρήθηκε σημαντικό φωτογραφικό υλικό της Αγχιάλου Ανατολικής Ρωμυλίας από τον διευθυντή του Ιστορικού.

Η δομή της έκδοσης
Η έκδοση αποτελείται από έξι ενότητες και συνολικά δώδεκα κεφάλαια, που αφορούν κυρίως την περίοδο 1906-2018, με συνοπτική αναφορά στην περιοχή της Νέας Αγχιάλου από την Προϊστορική εποχή έως και τον ύστερο Μεσαίωνα.
Η πρώτη ενότητα, που τιτλοφορείται «Πτυχές της συνεταιριστικής ιστορίας στη Θεσσαλίας», περιλαμβάνει το πρώτο κεφάλαιο με τίτλο «Πρώιμες μορφές συνεταιριστικών οργανώσεων στη Θεσσαλία» και το δεύτερο κεφάλαιο με τίτλο «Οι περιπτώσεις των ιστορικών συνεταιριστικών οργανώσεων του Αλμυρού, της Ζαγοράς, του Τυρνάβου και άλλων περιοχών της Θεσσαλίας (1900-2020)».
Η δεύτερη ενότητα με τίτλο «Η Πύρασος και οι χριστιανικές Φθιώτιδες Θήβες» περιλαμβάνει το τρίτο κεφάλαιο, με τον διακριτικό τίτλο «Η περιοχή της Νέας Αγχιάλου στην Προϊστορική εποχή έως και τον ύστερο Μεσαίωνα».
Στην τρίτη ενότητα, που τιτλοφορείται «Από την Αγχίαλο της Ανατολικής Ρωμυλίας στη Νέα Αγχίαλο Μαγνησίας», περιέχεται το τέταρτο κεφάλαιο με τίτλο «Ο ξεριζωμός των Ελλήνων Αγχιαλιτών της Ανατολικής Ρωμυλίας» και το πέμπτο κεφάλαιο με τίτλο «Η ίδρυση της Νέας Αγχιάλου».
Η τέταρτη ενότητα, με τον διακριτικό τίτλο «Η ιστορία του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ»: Από την ίδρυση στα πρώτα βήματα», περιλαμβάνει το έκτο κεφάλαιο με τίτλο «Η ίδρυση του Συνεταιρισμού με την επωνυμία Αγροτική Λαϊκή Τράπεζα Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ’’» και το έβδομο κεφάλαιο με τίτλο «Η Μεσοπολεμική περίοδος, η μετάβαση στη Μεταπολεμική περίοδο και ο νέος βηματισμός του Συνεταιρισμού Αγροτική Λαϊκή Τράπεζα Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ» (1931-1950)».
Η πέμπτη ενότητα, με τίτλο «Από την Αγροτική Λαϊκή Τράπεζα Νέας Αγχιάλου στον Παραγωγικό Συνεταιρισμό Νέας Αγχιάλου: Η αγροτική παραγωγή, η εξειδίκευση η οργάνωση του οινοποιείου», περιλαμβάνει το όγδοο κεφάλαιο με τίτλο «Η περίοδος της πολυκαλλιέργειας (σιτάρι, βαμβάκι, ελιές, σταφύλια) στα δύσκολα χρόνια της δεκαετίας του ‘50 (1951-1960)», καθώς και το ένατο κεφάλαιο με τίτλο «Οι επενδύσεις στις εγκαταστάσεις των οινοποιείων, εκσυγχρονισμός και στροφή προς την εμφιάλωση και τη βιομηχανική παραγωγή (1961-1980)».
Στην έκτη ενότητα, με τον διακριτικό τίτλο «Η δυναμική πορεία του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ» από το 1981 έως το 2018», περιλαμβάνεται το δέκατο κεφάλαιο με τίτλο «Η περίοδος διασφάλισης της ποιότητας και οι νέες επενδύσεις», το ενδέκατο κεφάλαιο με τίτλο «Τα νέα προϊόντα, πολιτικές προώθησης και οι νέες εγκαταστάσεις» και το δωδέκατο κεφάλαιο με τίτλο «Η νέα εποχή και η συμπλήρωση της εκατονταετίας».

Ο ερευνητής και συγγραφέας δρ. Αλέξανδρος Καπανιάρης

Η ταυτότητα της έκδοσης:
• Η συγγραφή και η επιμέλεια της έκδοσης πραγματοποιήθηκε από τον δρ. Αλέξανδρο Καπανιάρη, μεταδιδακτορικό ερευνητή του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του Δ.Π.Θ.
• Η έκδοση στηρίχθηκε οικονομικά από την Περιφέρεια Θεσσαλίας και αποτελείται από 672 σελίδες.
• Αποτελείται από 6 ενότητες, 12 κεφάλαια, 3 παραρτήματα, 12 προφορικές μαρτυρίες, 19 ιδιωτικά αρχεία και φορέων.
• Η έκδοση συμπεριλαμβάνει DVD (ελληνικά) με το ντοκιμαντέρ «Ένας αιώνας συνεταιριστικής συναντίληψης και αγώνα: Από την Αγχίαλο της Ανατολικής Ρωμυλίας στη Νέα Αγχίαλο Μαγνησίας, Αγροτικός Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Νέας Αγχιάλου «Η ΔΗΜΗΤΡΑ», Σκηνοθεσία: Κώστας Ντίνης, Κείμενα – Έρευνα: Αλέξανδρος Καπανιάρης, Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου, Επιμέλεια προφορικών μαρτυριών: Αλέξανδρος Καπανιάρης, Νίκος Τσούκας, Σταυρούλα Καραρρήγα.
• Η καλλιτεχνική επιμέλεια είναι της Αποστολίας Παλάσκα και ο σχεδιασμός – εκτύπωση από τις Γραφικές Τέχνες «ΠΑΛΜΟΣ» στον Βόλο.

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το