Ο Μηνάς Χαραλαμπίδης γεννήθηκε στην Καβάλα και διαμένει μόνιμα στον Βόλο. Σπούδασε Βιολογία στη σχολή θετικών επιστημών του ΑΠΘ.Δίδαξε και διδάσκει σε δεκάδες υποψήφιους φοιτητές το μάθημα της βιολογίας, με υψηλό αίσθημα ευθύνης του δασκάλου. Το πρώτο του βιβλίο με τίτλο το Ανθρώπινο Σώμα-οδηγίες χρήσης, κυκλοφόρησε από εκδόσεις ΗΒΗ το 2017. Ακολούθησε το «50 φλας στο παρελθόν παρόν, μέλλον» (εκδόσεις Οσελότος ,Μάιος 2018).Το τρίτο βιβλίο του με τίτλο Προσγείωση στη Φαντασία, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Οσελότος, είναι η αφορμή της συζήτησής μας.
Συνέντευξη Χαριτίνη Μαλισσόβα
Προσγείωση στη φαντασία, ο τίτλος του βιβλίου σας με υπότιτλο Δυνατές επιστημονικές ιστορίες για παιδιά και εφήβους με ανήσυχο πνεύμα. Θέλετε να μας δώσετε κάποια στοιχεία;
Είναι ιστορίες που περιγράφουν την αλλαγή του χρόνου όταν η ταχύτητα φθάσει την ταχύτητα του φωτός, ιστορίες για εξωγήινη οικογένεια που κάνει διακοπές στη Γη, για τη μετάβασή μας σε έναν εξωπλανήτη που τον βρίσκουμε σε πρωτόγονη κατάσταση με ζώα σαν τους δεινόσαυρους, για ένα ξαφνικό χάσιμο του φεγγαριού κ.λπ.
Πρόκειται για το τρίτο σας βιβλίο σε διάστημα τριών ετών. Τι σας κινητοποίησε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή τους;
Ένιωθα ότι ήθελα να μοιραστώ τις ιδέες μου, τις ανησυχίες μου, τα συναισθήματά μου και με άλλους ανθρώπους άλλων ηλικιών, πέρα από τους έφηβους που διδάσκω και προετοιμάζω για τις εξετάσεις στη βιολογία.
Πόσο σημαντική θεωρείτε την επαφή των εφήβων με την επιστημονική σκέψη;
Όσο πιο νωρίς γίνεται η επαφή με την επιστήμη τόσο περισσότερες ελπίδες έχουμε στο μέλλον σαν χώρα. Όλα τα παραμύθια στηρίζονται στη φαντασία, κάτι που πρέπει να καλλιεργείται. Η φαντασία μας δίνει τις απαντήσεις του μέλλοντος. Αφήστε τα παιδιά να «χαζεύουν» είναι η ιερή στιγμή που το μυαλό «φεύγει» σκέφτεται, αναπλάθει, αποφασίζει. Μερικοί γονείς ανησυχούν όταν το παιδί τους «χαζεύει» χρησιμοποιώ τη λαϊκή έκφραση. Ανήκω στα παιδιά που ονειροπολούσαν συνέχεια.
Παρότι είναι εκπαιδευτικά, τα βιβλία σας δεν διακατέχονται από διδακτισμό,αφού περισσότερο ωθείτε τα παιδιά στο να ανακαλύψουν τη γνώση και να λύσουν απορίες τους. Θέλετε να σχολιάσετε ;
Πρέπει να σας πω ότι θέλω να γίνει το διάβασμα των βιβλίων δημιουργικό και να ολοκληρώνεται με το ψάξιμο των απαντήσεων και με τη συγγραφή των εργασιών, έτσι για παιχνίδι, χωρίς βαθμό, χωρίς εξετάσεις, χωρίς άγχος, χωρίς «κέρδος» ή καλύτερα με μόνο κέρδος την ανακάλυψη, τις απαντήσεις σε κάποια ερωτήματα της ζωής.
Τα σχολικά εγχειρίδια μήπως θα έπρεπε να έχουν ανάλογο σκεπτικό;
Κοιτάξτε, η γνώση πολλαπλασιάζεται συνεχώς. Τα βιβλία πολλαπλασιάζονται συνεχώς. Δεν γίνεται να έχουμε όλη τη γνώση του κόσμου μέσα στον εγκέφαλό μας. Ούτε δημιουργήθηκε ο εγκέφαλός μας γι’ αυτόν τον λόγο. Άρα πρέπει όλο το εκπαιδευτικό σύστημα να αλλάξει. Οι γνώσεις οι βασικές θα είναι σε ένα μικρό βιβλίο και τα υπόλοιπα θα βρίσκονται στο διαδίκτυο σε συγκεκριμένα site του Υπουργείου και όχι μόνο. Η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι σήμερα αναγκαία όπως το ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό. Μικρότερη ύλη ,πιο σωστά οργανωμένη,περισσότερες συλλογικές εργασίες.
Τα βιβλία σας έχουν επιστημονικό υπόβαθρο ,ωστόσο δεν υπολείπονται σε λογοτεχνικότητα. Πόσο σημαντικό θεωρείτε σε ένα παιδικό βιβλίο τον επιτυχημένο τους συνδυασμό;
Δεν διεκδικώ τον τίτλο του συγγραφέα. Μέχρι στιγμής είναι μικρές ιστορίες μ’ ένα δικής μου έμπνευσης σενάριο. Η σύζυγός μου (Ελένη Κατοίκου, φιλόλογος) επιμένει στη λογοτεχνική παρουσίαση γιατί πρέπει ταυτόχρονα και αυτό να διδάσκουμε στο παιδί μέσα από το κείμενό μας τον ωραίο ελληνικό λόγο.
Δραστηριοποιείστε με επιτυχία στον χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Θέλετε να κάνετε μια μικρή αποτίμηση για τις φετινές εξετάσεις;
Κάθε χρόνο έχουμε τα ίδια προβλήματα. Άλλοτε στο ένα μάθημα, άλλοτε στο άλλο μάθημα. Δεν λύθηκε το θέμα από καμμιά κυβέρνηση. Θα έπρεπε λοιπόν να υπάρχει μεγαλύτερη υπευθυνότητα των επιτροπών που είναι θεματοδότες και να έχουν την ευθύνη των απαντήσεων, την ίδια μέρα στα ΜΜΕ. Γιατί κρύβονται οι απαντήσεις; Μήπως έτσι κρύβονται και οι αδυναμίες; Επίσης θα πρέπει οι βαθμολογητές να είναι ένα σώμα καθηγητών που θα έχει αξιολογηθεί και φυσικά θα πληρώνονται σωστά για την υπεύθυνη εργασία της αξιολόγησης των γραπτών.
Οι Έλληνες δεν διαβάζουν, το ίδιο και τα ελληνόπουλα. Θεωρείτε ότι ήταν άστοχο που μπήκε η ποίηση και η λογοτεχνία ως θέμα στις φετινές εξετάσεις;
Τα παιδιά θέλουν χρόνο και ερεθίσματα. Τα εγκλωβίζουμε αρκετά χρόνια στο διάβασμα για τις εξετάσεις. Θα πρέπει όλοι να φροντίζουν τις παρουσιάσεις έργων του πολιτισμού όπως εσείς με το βιβλίο. Το ίδιο πρέπει να γίνεται με τη μουσική, τον χορό, το θέατρο, το σινεμά. Αλλά και εμείς οι μεγάλοι θέλουμε χρόνο. Νομίζω ότι αίτημα δεν πρέπει να είναι μόνο η εργασία αλλά και λιγότερος χρόνος, που θα αφιερώνουμε στην εργασία ώστε να υπάρχει ελεύθερος χρόνος. Όπως λέει ο Μίκης Θεοδωράκης μια κοινωνία ανεπτυγμένη θα πρέπει να κρίνεται όχι τόσο από τους οικονομικούς δείκτες αλλά από τις ανθρωποώρες, τις ώρες που διαθέτει η κοινωνία για τον πολιτισμό, τον αθλητισμό σε καθημερινή βάση κ.λπ.
Ποια αξία θεωρείτε υπέρτατη;
Τον σεβασμό: Σεβασμός στον συνάνθρωπο, στα μέλη της οικογένειας, στα ζώα, στη φύση.
Το τελευταίο διάστημα σας παρακολουθούμε σε εκπομπή μέσω του web καναλιού της εφημερίδας «Θεσσαλία». Τι σημαίνει για εσάς αυτή η συνεργασία;
Μου αρέσει να διαβάζω βιογραφίες και ειδικά από επιστήμονες. Οι περισσότεροι έγιναν επιστήμονες από ένα τυχαίο γεγονός όταν είδαν από ένα τηλεσκόπιο, από ένα μικροσκόπιο, όταν διάβασαν ένα βιβλίο, όταν είχαν εμπνευσμένους δασκάλους. Τόσα χρόνια με λυπούσε το γεγονός ότι πρότυπα των νέων ήταν μόνο ποδοσφαιριστές, τραγουδιστές, ηθοποιοί. Τα Νόμπελ που θα έπρεπε να παρουσιάζονται στα σχολεία περνούσαν απαρατήρητα ακόμη και από εφημερίδες, τηλεόραση, μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ήθελα να παρουσιάσω τους επιστήμονες της πόλης και το έργο τους. Ευχαριστώ την εφημερίδα Θεσσαλία και προσωπικά τον κύριο Δανό για την ευκαιρία που μου έδωσαν. Μέχρι τώρα έχουν γίνει 20 εκπομπές με σπουδαίους ανθρώπους της πόλης. Από τον Σεπτέμβριο θα συνεχίσει και ελπίζω να αυξηθεί η τηλεθέαση .Όλες οι εκπομπές βρίσκονται στο Youtube. Όλες οι εκπομπές πλαισιώνονται με επιλεγμένη μουσική που είναι άλλη μια αγάπη μου.
Ασχολείστε με τη συγγραφή κάποιου νέου βιβλίο;
Υπάρχει ήδη ένα βιβλίο έτοιμο και γράφω ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Γενικά ο χρόνος είναι κάτι που με απασχολεί, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον διαπερνά όλα τα βιβλία μου. Χρειάζονται χρόνια επιμονής για να παρουσιαστεί ένα βιβλίο. Ονειρεύομαι μια κοινωνία που θα διαβάζουν όλοι και παντού. Το βιβλίο και η θεματολογία του είναι για όλους. Πρέπει όμως κυρίως η πολιτεία, να το στηρίξουν.
Συγχαρητήρια για την προσφορά σας στους συγγραφείς.
Ευχαριστώ για την τιμή που μου κάνατε να με παρουσιάσετε.