Του Δημήτρη Β. Προύσαλη,
καλλιτεχνικού δ/ντή
Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου
Το φετινό 14ο Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου «Παραμύθια και μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη» υπό την αιγίδα του ΕΟΤ και της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδας που διοργανώθηκε στο διάστημα 3-11 Αυγούστου στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας, συμμετείχε στις επετειακές εκδηλώσεις για τα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο.
Υπό τον γενικό τίτλο «1974-2024 Δεν ξεχνώ την Κύπρο» ανάμεσα στο πλούσιο πρόγραμμά του, φιλοξένησε πλήθος εκδηλώσεων θεματικά επικεντρωμένων στο νησί της Αφροδίτης (αφηγήσεις, εργαστήρια, ομιλίες στο Θερινό Σχολείο Παραμυθιών, τιμητικές εκδηλώσεις, γαστρονομικά κεράσματα) με τη συμμετοχή αφηγητών από τη Λεμεσό της Κύπρου, αλλά και πολιτιστικών φορέων του νησιού καθώς και Κυπριακών Ενώσεων στην Ελλάδα.
Την Πέμπτη 8 Αυγούστου, σε μια σεμνή τελετή στο Μουσείο Τοπικής Τέχνης και Ιστορίας «Κώστας Λιάπης», τιμήθηκε ο φορέας Κέντρο Λόγου και Τεχνών «Τεχνοδρόμιο», για τη συμβολή του στο θεσμό των κυπριακών φεστιβάλ αφήγησης, αφού το 2023 έκλεισε τα δέκα χρόνια σε σχετικές διοργανώσεις στην Κύπρο. Την επίδοση της τιμητικής πλακέτας έκαμε ο Αδάμος Μουζουρής, πρόεδρος της Ένωσης Κυπρίων νομού Μαγνησίας. Παράλληλα πραγματοποιήθηκε αφήγηση από τους δύο κύπριους αφηγητές με θέματα από την κυπριακή μυθολογία αλλά και τη βιωματική αφήγηση των μεταπολεμικών του 1974.
Είχαμε τη χαρά και την τύχη να συνομιλήσουμε με την υπεύθυνη του «Τεχνοδρόμιο», Κατερίνα Βοσκαρίδου με την ευκαιρία της πρόσκλησης συμμετοχής της στο πηλιορείτικο φεστιβάλ.
Πότε ιδρύθηκε ο φορέας «Κέντρο Λόγου και Τεχνών» Τεχνοδρόμιο, και με ποιους σκοπούς;
Το Κέντρο Λόγου και Τεχνών Τεχνοδρόμιο ιδρύθηκε το 2012 στη Λεμεσό με σκοπό την εξέλιξη του πολιτισμού των τεχνών και των γραμμάτων στον τόπο. Ένας από τους κύριους στόχους του είναι η προβολή και η διάδοση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και η δυνατότητα ανάδειξης του έργου ντόπιων και ξένων καλλιτεχνών.
Με ποιον τρόπο υπηρετεί το Τεχνοδρόμιο την προφορική αφήγηση;
Το Τεχνοδρόμιο εξυπηρετεί τους σκοπούς του μέσα από την υλοποίηση πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και δράσεων γύρω από τη λογοτεχνία, την αφήγηση, την προβολή και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, τη λειτουργία ενός λαογραφικού μουσείου με συλλογές πλουμιστών διακοσμημένων ψωμιών της Κύπρου που ιδρύθηκε το 2011 από τη Δωρίτα Βοσκαρίδου. Το Τεχνοδρόμιο έχει εντάξει την αφήγηση οργανικά σε όλες τις δράσεις του με κυριότερη τη λειτουργία του μουσείου «Το πλουμιστό ψωμί» και στη συνέχεια εντατικοποίησε αυτή την προσπάθεια μέσα από τη λειτουργία Σχολής Αφηγηματικής Τέχνης Κύπρου, τη λειτουργία λεσχών αφήγησης, την πραγματοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων με αντικείμενο την τέχνη της αφήγησης, την διοργάνωση βραδιών αφήγησης, της αφηγήσεις σε σχολεία, μουσειακούς χώρους και άλλους χώρους πολιτισμού και με αποκορύφωμα το ετήσιο Φεστιβάλ Παραμυθιού και Αφήγησης που διοργανώνεται κάθε χρόνο από το Τεχνοδρόμιο με την υποστήριξη του υφυπουργείου Πολιτισμού της Κύπρου.
Πόσα φεστιβάλ παραμυθιού και αφήγησης έχετε διοργανώσει μέχρι σήμερα; Είχαν κάποια χαρακτηριστικά;
Μέχρι σήμερα έχει ολοκληρωθεί ένας πρώτος κύκλος συνεχούς λειτουργίας του φεστιβάλ με 10 διοργανώσεις-φεστιβάλ και είμαστε φέτος στη δρομολόγηση του ενδέκατου. Υπάρχει μία ποικιλομορφία ως προς το πλαίσιο διοργάνωσης που μπορεί άλλοτε να είναι γενικής θεματικής ή να δίνονται συγκεκριμένες θεματικές με σκοπό την κινητοποίηση και την έμπνευση των δημιουργών. Συνήθως το φεστιβάλ αφήγησης διοργανώνεται με έδρα το Τεχνοδρόμιο και προηγουμένως στο «Πλουμιστό Ψωμί», αλλά συχνά πραγματοποιούνται παράλληλες εκδηλώσεις σε άλλα μέρη όπως μουσεία, βιβλιοθήκες, χώρους πολιτισμού και σημεία ενδιαφέροντος στην πόλη της Λεμεσού αλλά και άλλες πόλεις της Κύπρου. Κατά την πραγματοποίηση του φεστιβάλ διοργανώνονται παράλληλες δράσεις όπως εκπαιδευτικά προγράμματα με αντικείμενο την τέχνη της αφήγησης, εκθέσεις βιβλίου εικαστικές εκθέσεις και μουσικά δρώμενα.
Ποιες ήταν οι δυσκολίες και οι ευκολίες που αντιμετωπίσατε;
Όπως κάθε αρχή και η δική μας υπήρξε δύσκολη καθώς στην Κύπρο δεν υπήρχε μία κοινότητα αφηγητών ή άνθρωποι που να ασχολούνται συστηματικά με το παραμύθι πέρα από ελάχιστες περιπτώσεις και περιστασιακές εκδηλώσεις και συνεπώς δεν υπήρχε το αντίστοιχο ακροατήριο. Οπότε αυτή ήταν μία πρώτη δυσκολία που έπρεπε να αντιμετωπίσουμε: η δημιουργία ενδιαφέροντος γύρω από το αντικείμενο της αφήγησης η δημιουργία μιας κοινότητας αφηγητών και δημιουργία ενός κοινού. Παρόλα αυτά στη συνέχεια η πρώτη ενθουσιώδης ανταπόκριση του κοινού μας έδωσε πολλή δύναμη να συνεχίσουμε καθώς και η στήριξη των πολιτιστικών υπηρεσιών του υπουργείου παιδείας της Κύπρου τότε και του Υφυπουργείου Πολιτισμού σήμερα που διαχρονικά στηρίζουν το φεστιβάλ και δίνουν την ευκαιρία να εξελίσσεται και να αναπτύσσεται αυτός ο θεσμός.
Τι ανταπόκριση έχουν σήμερα οι προφορικές αφηγήσεις στην Κύπρο;
Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι έχουμε πετύχει τη δημιουργία ενός σταθερού κοινού που παρακολουθεί και ακολουθεί τις δράσει ς μας καθώς και μιας κοινότητας αφηγητών που συμμετέχει συστηματικά στις εκδηλώσεις μας. Το λαϊκό παραμύθι και η τέχνη της αφήγησης έχουν βρει απήχηση τόσο στο χώρο του σχολείου και ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς όσο και σε ένα σημαντικό αριθμητικά κοινό που ενδιαφέρεται να ακούσει και να μάθει περισσότερα για το λαϊκό παραμύθι και την αφήγηση.
Στην Κύπρο σήμερα δεν υπάρχουν περισσότεροι από 12-15 αφηγητές ενεργοί παρόλα αυτά η κοινότητα αυτή συνεχίζει να εμπλουτίζεται και να μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο. Εκδηλώσεις που γίνονται ολοχρονίς γύρω από την αφήγηση, οργανώνονται κυρίως από το Τεχνοδρόμιο και περιστασιακά από άλλους οργανισμούς ή ομάδες που έχουν ευαισθητοποιηθεί και έχουν αρχίσει να ασχολούνται με την αφήγηση ή και ανθρώπους που έχουν επηρεαστεί και κινητοποιηθεί και από τη σχέση, τη δράση και την συνεργασία τους με το Τεχνοδρόμιο. Ο οργανισμός μας διοργανώνει περίπου είκοσι εκδηλώσεις το χρόνο γύρω από την αφήγηση με κυριότερες τις συναντήσεις της λέσχης αφήγησης και το φεστιβάλ.
Τι δράσεις-εκδηλώσεις δρομολογείτε στο επόμενο διάστημα;
Σας περιμένουμε στη Λεμεσό το πρώτο Σαββατοκύριακο του Νοεμβρίου για το Φεστιβάλ Παραμυθιού και Αφήγησης, αλλά και στις 24-25 Νοεμβρίου στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Λεμεσού, όπου το Τεχνοδρόμιο θα συμμετέχει τόσο με περίπτερο και τις εκδόσεις του, όσο και με παράλληλες δράσεις για τη λογοτεχνία και την αφήγηση.