Με αφορμή το νέο τους βιβλίο «Χαριστική βιβλιοθήκη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη σε εικονογράφηση Μυρτώς Δεληβοριά, οι συγγραφείς Αντώνης Παπαθεοδούλου και Δίκαιος Χατζηπλής μιλούν για την αξία της δανειστικής βιβλιοθήκης και της φιλαναγνωσίας.
Το βιβλίο θα παρουσιαστεί στο Public Βόλου αύριο Σάββατο 22 Φεβρουαρίου, στις 12.00 το μεσημέρι (Ογλ 28).
Συμμετέχουν μαθητές από το 20ό και το 30ό Δημοτικά Σχολεία Βόλου και φοιτητές/τριες του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση της κ. Μάγδας Βίτσου, μέλους ΕΔΙΠ του ΠΤΠΕ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
O Αντώνης Παπαθεοδούλου γράφει για παιδιά από το 1999. Βιβλία του έχουν τιμηθεί δύο φορές με Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου, με βραβεία του ελληνικού τμήματος της IBBY και με το Διεθνές Βραβείο Compostela 2016, έχουν συμπεριληφθεί στις λίστες των White Ravens της Διεθνούς Βιβλιοθήκης Νεότητας του Μονάχου, έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 10 γλώσσες και έχουν μεταφερθεί στο θέατρο και στο κουκλοθέατρο.
Ο Δικαίος Χατζηπλής αγαπάει πολύ το παιχνίδι, τον χορό και τους δημιουργικούς αυτοσχεδιασμούς με τα παιδιά. Πέρασε τα περισσότερα καλοκαίρια του σε μια κατασκήνωση όπου ανακάλυπτε συνέχεια τους πιο μαγικούς τρόπους για να εκφραστεί και να δημιουργήσει. Μεγαλώνοντας, ξεκίνησε να εργάζεται στον χώρο των εκδόσεων και να βοηθάει τους συγγραφείς να ταξιδεύουν για να συναντήσουν τους μικρούς αναγνώστες τους.
Συνέντευξη Χαριτίνη Μαλισσόβα
«Η χαριστική βιβλιοθήκη», το βιβλίο σας, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια;
Η «Χαριστική βιβλιοθήκη» είναι η ιστορία κάθε παιδιού που διαβάζει ένα βιβλίο και ανακαλύπτει θησαυρούς που κρύβονται μέσα στις σελίδες του. Ξεκίνησε από τον Δικαίο ως ένα αυτοσχέδιο βιβλιοφιλικό παιχνίδι με παιδιά και πέρασαν αρκετά χρόνια και με πολλές προτροπές και ιδέες του Αντώνη για να γίνει βιβλίο.
Ένα από το μηνύματα του βιβλίου είναι ότι επιστρέφουμε όσα δανειζόμαστε. Επιστρέφοντας, ωστόσο, ένα βιβλίο, έχουμε κρατήσει σημαντικά κομμάτια του…
Και αυτή είναι η μαγεία των βιβλίων. Το ρήμα «δανείζω» αντικαθίσταται από το «χαρίζω», μια μεγάλη ανατροπή για τον Σοφοκλή, τον ήρωα της ιστορίας μας. Συναισθήματα, γνώσεις, φαντασία, νέες λέξεις και ένα σωρό άλλα πράγματα είναι πλέον δικά του. Τα έζησε διαβάζοντας το βιβλίο που δανείστηκε, αλλά δεν θα χρειαστεί να τα επιστρέψει ποτέ.
Πόσο δύσκολο είναι για τους συγγραφείς παιδικών βιβλίων να περνούν μηνύματα αποφεύγοντας τις κοινοτοπίες και τον διδακτισμό;
Είναι πολύ δύσκολο για τους συγγραφείς, αλλά πολύ εύκολο για τους ήρωες των βιβλίων. Όσα θα ζήσουν, θα μάθουν, θα σκεφτούν οι πρωταγωνιστές της ιστορίας στο ταξίδι τους από την πρώτη ώς την τελευταία σελίδα του βιβλίου, θα γίνουν με τρόπο φυσικό κτήμα του αναγνώστη. Αντιθέτως όσα επιδιώξουμε να πούμε φωναχτά εμείς, δεν έχουν καμία τύχη και απλώς θα μας προδώσουν στα μάτια των μικρών αναγνωστών, όπως ο περαστικός που κοιτάζει ευθεία τον φακό της κάμερας σε ένα γύρισμα κι άθελά του αποκαλύπτει το «ψέμα» της εικόνας.
Δανειστική βιβλιοθήκη στο σχολείο. Πόσο σημαντική είναι για την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας;
Μια γεμάτη σχολική βιβλιοθήκη και ένας ή περισσότεροι εμπνευσμένοι εκπαιδευτικοί μπορούν να κάνουν θαύματα. Στον χώρο αυτό μπορούν να διαμορφωθούν οι εφ’ όρου ζωής αναγνώστες. Η δυνατότητα πρόσβασης και η ενθάρρυνση επαφής με το καλό λογοτεχνικό βιβλίο είναι οι παράγοντες που ουσιαστικά καλλιεργούν τη φιλαναγνωσία.
Και λέμε καλό λογοτεχνικό βιβλίο, γιατί ένα προσεγμένο βιβλίο είναι από μόνο του «καμπάνια φιλαναγνωσίας». Αντίθετα ένα βιβλίο πρόχειρο, χιλιοειπωμένο ή επιτηδευμένα εμπορικό… έχει τα αντίστροφα αποτελέσματα στη σχέση των παιδιών με την ανάγνωση.
Πόσο σημαντική είναι η διά ζώσης επαφή των συγγραφέων με τα παιδιά;
Η επαφή των παιδιών με τον συγγραφέα είναι πολύ σημαντική όταν έρχεται ως επιστέγασμα της εμπειρίας ανάγνωσης και απόλαυσης του λογοτεχνικού βιβλίου. Από την άλλη, ο συγγραφέας εμπνέει πολλές φορές και κερδίζει τα παιδιά, τα οποία στη συνέχεια οδηγούνται στην ανάγνωση. Σε κάθε περίπτωση δημιουργείται μια γνωριμία που διατηρείται στη συνέχεια μέσα από τα κείμενα. Και η συνάντηση αυτή είναι έμπνευση, ικανοποίηση και τεράστια χαρά και για τον ίδιο τον συγγραφέα. Γιατί ως συγγραφέας γράφεις ένα βιβλίο, αλλά κάθε αναγνώστης που το παίρνει στα χέρια του διαβάζει ένα άλλο, ένα δικό του, κι έτσι έχεις την τύχη να βλέπεις την ιστορία σου να πολλαπλασιάζεται, να αλλάζει μορφές και να πλουτίζει με καινούργιες ιδέες και αναγνώσεις.
Θα μας μιλήσετε για την εικονογράφηση του βιβλίου;
Όταν έφτασε το email της Μυρτώς Δεληβοριά με τις εικόνες ο ενθουσιασμός μας δεν περιγραφόταν. Είχε ξαναπεί την ιστορία με τον δικό της τρόπο, καταφέρνοντας να προσεγγίσει και διαφορετικές πτυχές της. Με το ταλέντο της και με τα δικά της εργαλεία, έκρυψε μερικούς ακόμη θησαυρούς μέσα στο βιβλίο δίπλα στους δικούς μας, για να τους βρει ο Σοφοκλής και κατ’ επέκταση ο αναγνώστης.
Κλείνοντας, θα θέλατε να μας δώσετε κάποια χαρακτηριστικά που οφείλει να έχει ένα παιδικό βιβλίο;
Θα έλεγα ότι το παιδικό βιβλίο θα πρέπει να είναι σαν το βιβλίο που δανείστηκε ο Σοφοκλής της ιστορίας μας. Να γίνεται η πιο χαριστική εμπειρία για το παιδί και να του αφήνει δώρα τέτοια που θα το ακολουθούν μια ζωή.