Σε περιπέτεια για ελεγκτές και ελεγχόμενους εξελίσσεται η δημιουργία της νέας υπηρεσίας για τη δίωξη του οικονομικού εγκλήματος. Το «μικρό ΣΔΟΕ» των εισαγγελέων, όπως αποκαλείται από πολλούς, έπρεπε (βάσει του νόμου 4512/2018) να λειτουργεί πλήρως ήδη από την 1η Μαρτίου.
Πρακτικά, όμως, σχεδόν έναν μήνα μετά, όλα βρίσκονται στον αέρα: η υπό σύσταση Διεύθυνση Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος του υπουργείου Οικονομικών παραμένει ακέφαλη, ενώ οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες που «στρατολογούν» κρατικούς υπαλλήλους για να στελεχώσουν τη νέα υπηρεσία δεν ενημέρωσαν έγκαιρα τους ενδιαφερόμενους ότι τρέχει ήδη η διορία υποβολής αιτήσεων, η οποία μάλιστα λήγει την ερχόμενη Δευτέρα 26 Μαρτίου. Οι δυσκολίες δεν σταματούν εκεί. Στο υπουργείο Οικονομικών παραδέχονται ότι υπάρχει κίνδυνος για να μπλέξουν οι έλεγχοι των συναρμόδιων υπηρεσιών. Γι’ αυτό συστήνεται και ένα νέο συντονιστικό διυπηρεσιακό όργανο, με συμμετοχή του οικονομικού εισαγγελέα, εκπροσώπων της νέας υπηρεσίας, της ΑΑΔΕ, του ΣΔΟΕ, της Οικονομικής Αστυνομίας αλλά και της Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.
Σύγκρουση φορολογικών και ποινικών ελέγχων
Ο νόμος 4512/18 ψηφίστηκε τον Ιανουάριο και παρέτεινε την προθεσμία για την έναρξη πλήρους παραγωγικής λειτουργίας της νέας υπηρεσίας έως την 1η Μαρτίου 2018. Η διεύθυνση θα υπάγεται κατευθείαν στον υπουργό Οικονομικών υπό την καθοδήγηση του εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος. Ωστόσο, άγνωστο παραμένει το πώς θα συνεργαστεί η νέα διεύθυνση με τις υφιστάμενες δομές, αλλά και αν θα υπάρξει θέμα επικαλύψεων και ανταγωνισμών, κάτι που στο παρελθόν είχε παρατηρηθεί έντονα. Στην κυβέρνηση έχουν ποντάρει πολλά στη δημιουργία του «εισαγγελικού ΣΔΟΕ» για μεγάλες αποκαλύψεις σε υποθέσεις διαφθοράς και υψηλής φοροδιαφυγής. Ωστόσο, για την Εφορία ισχύουν άλλα όρια παραγραφής (5ετία), ενώ λειτουργεί και η Διεύθυνση Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών, που σκοπό έχει να δίνει λύσεις εξωδικαστικά που ισχύουν για όλους, ώστε να μη συσσωρεύονται προσφυγές και να εισπράττει άμεσα έσοδα το Δημόσιο.
Βάσει του νόμου, η νέα Διεύθυνση Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος έχει ως αποκλειστική αποστολή τη διενέργεια ερευνών για τέλεση «μείζονος ποινικής απαξίας» φορολογικών και συναφών οικονομικών εγκλημάτων κατόπιν εντολής του εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος.
Ωστόσο ήδη ανακύπτουν ασάφειες και ζητήματα που προϊδεάζουν για εμπλοκή μεταξύ ποινικών και οικονομικών ερευνών. Κάποια εξ αυτών επισημάνθηκαν και σε πρόσφατο συνέδριο της Ενωσης Νομικών από τον νομικό Πέτρο Πανταζόπουλο:
Ποια είναι τα συναφή «οικονομικά» εγκλήματα; Ο Ποινικός Κώδικας αναφέρεται μόνο σε «συναφή εγκλήματα».
Πότε αντιμετωπίζεται ποινικά ως «κατηγορούμενος» ο ελεγχόμενος και ποια δικαιώματα έχει; Αυτά που προβλέπει η φορολογική νομοθεσία ή ο Ποινικός Κώδικας (δικαίωμα σιωπής κ.λπ.);
Επιπλέον, ο νόμος (4512/18) λέει ότι αν ο ελεγχόμενος προσκομίσει νέα στοιχεία εντός 20 ημερών, η ΑΑΔΕ «δύναται» να τα διαβιβάσει στη νέα υπηρεσία. «Δύναται» δεν σημαίνει ότι υποχρεούται. Τι θα γίνει αν δεν το πράξει η ΑΑΔΕ; Θα γίνεται άλλος ποινικός καταλογισμός και άλλος φορολογικός (διοικητικός) με βάση διαφορετικά στοιχεία; Αν δε τα διαβιβάσει, θα τα λάβει υπόψη της η ίδια η ΑΑΔΕ και θα κρίνει διαφορετικά; Ποια είναι τα «νέα στοιχεία»; Σε τι συνίστανται; Θεωρούνται «νέα» και αυτά που, όπως του δίνει το δικαίωμα ο νόμος, μπορεί να είχε αρνηθεί ως κατηγορούμενος να δώσει εξαρχής; Ή μήπως καταργείται το δικαίωμα της σιωπής, που ο ίδιος νόμος δίνει στον ελεγχόμενο;
Από τον νόμο, η ΑΑΔΕ δύναται να αφίσταται από την πορισματική έκθεση της υπηρεσίας ή και να μην εκδίδει οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου. Δεν αποκλείεται, δηλαδή, η διάσταση απόψεων μεταξύ ΑΑΔΕ και νέας υπηρεσίας. Τότε όμως ούτε η ποινική δίωξη θα είναι δυνατή, αφού δεν θα εκδίδεται οριστική πράξη (όπως προβλέπει το άρθρο 55Α του Κώδικα Φορολογίας). Ποιος θα έχει τον τελικό λόγο;
Και τελικά, μπορεί η νέα διεύθυνση να «διεμβολίσει» την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων; Ή ανοίγει παράθυρο για έλεγχο υποθέσεων και μετά το τέλος της συνήθους παραγραφής (5ετία βάσει του ΣτΕ) εάν η νέα υπηρεσία επικαλεστεί την 20ετία που ισχύει για εξαιρετικά φορολογικά αδικήματα; Το μόνο σίγουρο είναι ότι η εμπλοκή ποινικών ερευνών και φορολογικών ελέγχων απειλεί να προκαλέσει σύγχυση στους ελεγκτές, καταστρατήγηση δικαιωμάτων του ελεγχόμενου-κατηγορούμενου, ακόμα και σύγκρουση μεταξύ ΑΑΔΕ και της νέας υπηρεσίας, χωρίς ο νόμος να δίνει σαφείς λύσεις σε όλα αυτά.
Πηγή: newmoney.gr