Μεϊκόπουλος – Θρασκιά «Αθλητικοί χώροι κατάλληλοι, ανοιχτοί και προσβάσιμοι, για τα άτομα με αυτισμό»

Με κοινή ερώτησή τους, οι Αναπληρωτές Τομεάρχες Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Ράνια Θρασκιά, αρμόδια για την Ειδική Αγωγή και Βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης, και Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος, αρμόδιος για τον Αθλητισμό και Βουλευτής Μαγνησίας, κατέθεσαν στη Βουλή ερώτηση σχετικά με την προσβασιμότητα των ατόμων με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) στον αθλητισμό.
Όπως αναφέρεται στο κείμενο της ερώτησης, για τα άτομα με ΔΑΦ, η μη διευκόλυνση της προσβασιμότητας σε συνδυασμό με τις προκλήσεις που συνεπάγεται η διαταραχή καθιστούν την ενασχόλησή τους με τον αθλητισμό εξαιρετικά δύσκολη, υπογραμμίζοντας ότι η έννοια της προσβασιμότητας αφορά στη φυσική δραστηριότητα και στη συμμετοχή τους σε αθλητικά γεγονότα με αμφότερες τις ιδιότητες του αθλητή ή/και του θεατή. Για τον λόγο αυτό, οι βουλευτές τονίζουν την υποχρέωση της Πολιτείας να φροντίσει για την άμεση θεσμοθέτηση, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση εξειδικευμένων αθλητικών προγραμμάτων από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, τους Δήμους αλλά και τις εθνικές αθλητικές ομοσπονδίες. Επιπλέον, να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που υπάρχουν κατά την παρακολούθηση ενός αθλητικού αγώνα, καθώς τα άτομα με αυτισμό εκδηλώνουν υπερευαισθησία σε κάποιες αισθητηριακές εισροές του περιβάλλοντος. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε ένα αθλητικό γεγονός υψηλής έντασης, με αρκετό θόρυβο και εναλλαγές φωτισμού, τα άτομα με ΔΑΦ είναι πιθανό να εκδηλώσουν έντονη ανησυχία και στρες, και κατ’ επέκταση μια στερεοτυπική συμπεριφορά. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρονται σχετικές καλές πρακτικές που εφαρμόζονται σε χώρες του εξωτερικού. Μεταξύ αυτών η διαμόρφωση, με ειδικά παραπετάσματα, κατάλληλων χώρων στα γήπεδα με στόχο ένα πιο ήσυχο και ασφαλές περιβάλλον για την παρακολούθηση αγώνων, αλλά και των λεγόμενων αιθουσών χαλάρωσης ή αισθητηριακών αιθουσών (break ή sensory rooms) στον χώρο των γηπέδων, στην περίπτωση που τα εξωτερικά ερεθίσματα οδηγήσουν τα άτομα με αυτισμό στην απώλεια της ηρεμίας τους.
Με δεδομένο ότι η Πολιτεία οφείλει να διασφαλίσει αθλητικούς χώρους ανοιχτούς και προσβάσιμους για όλους, ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός τι προτίθεται να πράξει σχετικά ώστε να μπορούν τα άτομα με αυτισμό να απολαμβάνουν τα πολυεπίπεδα οφέλη του αθλητισμού.
Το πλήρες κείμενο της ερώτησης έχει ως εξής:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον κ. Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού
ΘΕΜΑ: «Σχετικά με την προσβασιμότητα των ατόμων με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος στον αθλητισμό»
Είναι γνωστά τα πολλαπλά οφέλη του αθλητισμού, τόσο της άσκησης όσο και της παρακολούθησης αθλητικών γεγονότων, για τη σωματική και ψυχική υγεία. Ωστόσο, για τα άτομα με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) η μη διευκόλυνση της προσβασιμότητας σε συνδυασμό με τις προκλήσεις που συνεπάγεται η διαταραχή καθιστούν την ενασχόλησή τους με τον αθλητισμό εξαιρετικά δύσκολη.
Η έννοια της προσβασιμότητας των ατόμων με ΔΑΦ στον αθλητισμό όμως αφορά στη φυσική δραστηριότητα και στη συμμετοχή τους σε αθλητικά γεγονότα με αμφότερες τις ιδιότητες του αθλητή ή/και του θεατή. Δυστυχώς, στη χώρα μας, παρατηρείται παντελής έλλειψη προγραμμάτων και δράσεων για την άθλησή τους με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό των εν λόγω ατόμων από τα πολυεπίπεδα οφέλη του αθλητισμού. Επομένως, θεωρούμε ότι αποτελεί υποχρέωση της Πολιτείας να φροντίσει για την άμεση θεσμοθέτηση, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση εξειδικευμένων σχετικών προγραμμάτων από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, τους Δήμους αλλά και τις εθνικές αθλητικές ομοσπονδίες.
Περαιτέρω, εκτός από τη φυσική δραστηριότητα, υπάρχουν δυσκολίες και στην παρακολούθηση ενός αθλητικού αγώνα, καθώς τα άτομα με αυτισμό εκδηλώνουν υπερευαισθησία σε κάποιες αισθητηριακές εισροές του περιβάλλοντος. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε ένα αθλητικό γεγονός υψηλής έντασης, με αρκετό θόρυβο και εναλλαγές φωτισμού, τα άτομα με ΔΑΦ είναι πιθανό να εκδηλώσουν έντονη ανησυχία και στρες, και κατ’ επέκταση μια στερεοτυπική συμπεριφορά.
Για τον λόγο αυτό και με δεδομένο ότι όταν η παρακολούθηση αθλητικών γεγονότων είναι μια ευχάριστη εμπειρία για τα άτομα με αυτισμό τότε μπορεί να ενισχύσει την ενασχόλησή τους με τον αθλητισμό, αξίζει να σημειωθούν οι καλές πρακτικές που εφαρμόζονται στο εξωτερικό.
Σε κάποιες χώρες, υπάρχουν παραδείγματα όπου μέσα στα γήπεδα έχουν διαμορφωθεί, με ειδικά παραπετάσματα, κατάλληλοι χώροι που προσφέρουν ένα πιο ήσυχο και ασφαλές περιβάλλον για την παρακολούθηση των αγώνων. Χώροι στους οποίους απομονώνεται στο μέτρο του δυνατού ο ήχος, που διαθέτουν άνετα καθίσματα κι όχι έντονο φωτισμό, ενώ υπάρχει μέγιστος αριθμός χωρητικότητας αλλά κι εξειδικευμένο προσωπικό σε περίπτωση που προκύψει κάποια ανάγκη.
Επιπλέον, σε κάποιες άλλες χώρες, έχουν διαμορφωθεί στον χώρο των γηπέδων οι λεγόμενες αίθουσες χαλάρωσης ή αισθητηριακές αίθουσες (με τους αγγλικούς όρους break ή sensory rooms). Πρόκειται για αίθουσες με εξοπλισμό (μεταξύ άλλων ακουστικά, μπάλες σε διάφορα μεγέθη, κούνιες, κ.ά.) αλλά και προσωπικό, ώστε να χαλαρώσουν ή/και να απασχοληθούν δημιουργικά άτομα με ΔΑΦ στην περίπτωση που τα εξωτερικά ερεθίσματα οδηγήσουν στην απώλεια της ηρεμίας τους κατά τη θέαση του αθλητικού γεγονότος.
Επειδή η Πολιτεία οφείλει να διασφαλίσει αθλητικούς χώρους ανοιχτούς και προσβάσιμους για όλους.
Επειδή δεν είναι λίγες οι έρευνες που έχουν αναδείξει τη στενή σύνδεση του αθλητισμού με την κοινωνική ένταξη αλλά και με οφέλη στη μετέπειτα ζωή των ατόμων με ΔΑΦ.
Επειδή η παρακολούθηση αθλητικών αγώνων ξεπερνάει τα όρια της ψυχαγωγίας και επεκτείνεται στην ενίσχυση της αίσθησης του ανήκειν, αλλά και την ευημερία.
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1.Ποιος ο σχεδιασμός του Υπουργείου για τη θεσμοθέτηση και την υλοποίηση προγραμμάτων άθλησης για τα άτομα με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ);
2.Προτίθεται να λάβει μέριμνα για την ενίσχυση της συμμετοχής και την προσβασιμότητα των ατόμων με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος στον αθλητισμό;
3.Σε ποιες σχετικές ενέργειες σκοπεύει να προβεί, αξιοποιώντας τις καλές πρακτικές που εφαρμόζονται;