Μεγάλος είναι ο αριθμός των φυγόποινων τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Βόλου. Μάλιστα ένα ποσοστό αυτών συλλαμβάνεται, για να πληρώσουν τις χρηματικές τους ποινές ή να τις εκτίσουν. Συνήθως πρόκειται για καταδικασθέντες ερήμην…
Φέτος από την 1η του έτους και μέχρι 5 Οκτωβρίου οι φυγόποινοι στην Εισαγγελία Βόλου ανέρχονταν σε 64 και οι συλληφθέντες για να εκτίσουν τις ποινές τους ή να καταβάλουν το χρηματικό αντίτιμο των ποινών, ανέρχονταν σε 35. Πέρυσι όλο το έτος οι φυγόποινοι ανήλθαν σε 84, με τους συλληφθέντες να ανέρχονται σε 59.
Το 2015 ο αριθμός τους ήταν 108, εκ των οποίων είχαν συλληφθεί οι 65.
Φυγόποινος είναι εκείνος, που έχει καταδικαστεί για ένα αδίκημα, αλλά αποφεύγει να παρουσιαστεί στις αρχές, επειδή επιδιώκει να μην εκτελεστεί η ποινή, που του έχει επιβληθεί (φυλάκισης, καταβολή χρηματικού πρόστιμου κ.ά.).
Αντίστοιχα φυγόδικος είναι εκείνος, που δεν παρουσιάζεται για να δικαστεί.
Εξάλλου 30 ήταν μέχρι τις 5 Οκτωβρίου οι αιτήσεις για προθεσμίες καταβολής εφάπαξ ή ρύθμισης σε δόσεις των ποσών χρηματικών ποινών καταδικασθέντων.
Οι φυγόποινοι προσπαθούν να μην εκτίσουν την ποινή τους, προκειμένου αυτή να παραγραφεί.
Το πότε παραγράφεται ένα αδίκημα, το ορίζει ο Ποινικός Κώδικας ως εξής: Τα κακουργήματα μετά από 20 έτη, αν γι’ αυτά προβλέπεται η ισόβια κάθειρξη και 15 έτη σε κάθε άλλη περίπτωση, όπου δηλ. προβλέπεται πρόσκαιρη κάθειρξη (5-20 έτη). Τα πλημμελήματα μετά από 5 έτη. Τα πταίσματα μετά από 1 έτος. Τα κακουργήματα παραγράφονται μετά από 20 έτη, αν γι αυτά προβλέπεται η ισόβια κάθειρξη και 15 έτη σε κάθε άλλη περίπτωση, όπου δηλ. προβλέπεται πρόσκαιρη κάθειρξη (5-20 έτη). Η παραγραφή ξεκινά από την τέλεση του αδικήματος, αλλά αναστέλλεται (δηλ. παρατείνεται) για όσο χρόνο διαρκεί η κύρια διαδικασία και έως ότου γίνει αμετάκλητη η καταδίκη, ως εξής: 5 έτη για τα κακουργήματα, 3 έτη για τα πλημμελήματα και 1 χρόνο για τα πταίσματα. Η έναρξη της διαδικασίας ισοδυναμεί με την αποστολή (επίδοση) στον κατηγορούμενο κλήσης ή κλητηρίου θεσπίσματος να εμφανιστεί σε δίκη, οπότε αν λάβει χώρα αυτή η επίδοση, η παραγραφή παρατείνεται κατά τα ανωτέρω και ανέρχεται σε 25 (ή 20 αντίστοιχα) έτη για κακουργήματα, 8 χρόνια για πλημμελήματα και 2 χρόνια για πταίσματα. (σημ. την παραγραφή αναστέλλει μόνον η νόμιμη επίδοση της κλήσης, οπότε αν αυτή πάσχει από τυχόν ακυρότητα, θεωρείται ότι η αναστολή δεν έλαβε χώρα ποτέ). Η νέα οκταετής παραγραφή ισχύει μέχρι να τελεσιδικήσει η απόφαση, που σημαίνει ότι μπορεί να συμπληρωθεί (με αναβολές κ.λπ.) και στο Εφετείο ή ακόμα και στον Άρειο Πάγο, εφόσον γίνει δεκτή η αναίρεση. Οι ποινές τώρα παραγράφονται και αυτές ως εξής: Τα ισόβια μετά από 30 έτη, η κάθειρξη (5 έως 20) μετά από 20 έτη, η φυλάκιση και η χρηματική ποινή μετά από 10 έτη και κάθε άλλη μικρότερη ποινή (κράτηση, πρόστιμο) μετά από 2 έτη. Η παραγραφή ξεκινά από τότε που η ποινή γίνεται αμετάκλητη, που σημαίνει από τότε που εκδόθηκε, αν δεν επιτρέπεται έφεση και σε δέκα μέρες από τότε που επιδόθηκε στον καταδικασθέντα η εφέσιμη ποινή, εφόσον δεν ασκήσει έφεση. Αυτό πρακτικά σημαίνει π.χ. ότι αν κάποιος καταδικαστεί ερήμην για πλημμέλημα (π.χ. ακάλυπτη επιταγή) σε φυλάκιση και χρηματική ποινή και (καταφέρει να) παραμείνει φυγόποινος για 10 έτη, δεν μπορεί πλέον να εκτίσει την ποινή του, λόγω παραγραφής! Η παραγραφή της ποινής που δόθηκε με αναστολή, παρατείνεται ισόχρονα με τη διάρκεια της αναστολής, έτσι στο παραπάνω παράδειγμα, αν οι ποινές ήταν με 3ετή αναστολή, η παραγραφή συμπληρώνεται σε (10 + 3) 13 χρόνια.
Κοινωφελής εργασία
Επίσης δεκάδες είναι και φέτος οι αιτήσεις παροχής κοινωφελούς εργασίας από καταδικασθέντες για πλημμελήματα στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Βόλου. Αιτία η αδυναμία τους να καταβάλουν τα ποσά της μετατροπής των ποινών τους ή τα πρόστιμα. Την αίτηση συζητάει το Μονομελές ή το Τριμελές Πλημμελειοδικείο ή αντίστοιχα το δικαστήριο που έχει εκδώσει τη δικαστική απόφαση, με την οποία καταδικάστηκε ο αιτών την παροχή κοινωφελούς εργασίας, το οποίο και εκδίδει απόφαση, αν γίνεται αποδεκτή ή όχι.
Συνολικά φέτος μέχρι τις 5 Οκτωβρίου οι αιτήσεις για παροχή κοινωφελούς εργασίας ήταν 32, ενώ πέρυσι όλο το έτος ήταν 41, βάσει του άρθρου 82 του Ποινικού Κώδικα για παροχή κοινωφελούς εργασίας. Αντίστοιχα το 2015 οι αιτήσεις που είχαν κατατεθεί ήταν 34.
Σύμφωνα με τον Νόμο, αν εκείνος που καταδικάστηκε, δηλώσει ότι δεν θα μπορέσει να καταβάλει το ποσό της μετατροπής μέσα στην προθεσμία που ορίζεται, το δικαστήριο μετατρέπει περαιτέρω τη χρηματική ποινή ή το πρόστιμο, εν όλω ή εν μέρει, σε παροχή κοινωφελούς εργασίας, εφόσον συμφωνεί ή το ζητάει εκείνος που καταδικάστηκε. Στην περίπτωση αυτή, το δικαστήριο ορίζει και τον αριθμό των ωρών κοινωφελούς εργασίας, που κυμαίνονται από 100 έως 240 ώρες για ποινή ως ένα έτος, 241 έως 480 ώρες για ποινή από ένα έως δύο έτη και 481 έως 720 ώρες για ποινή από δύο έως τρία έτη, ενώ προσδιορίζει και προθεσμία όχι μεγαλύτερη από τρία έτη για την εκτέλεσή τους.
Η κοινωφελής εργασία παρέχεται χωρίς αμοιβή σε υπηρεσίες του κράτους, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, των νομικών προσώπων του δημόσιου τομέα ή σε μη κερδοσκοπικά κοινωφελή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ή και άλλα, τα οποία ορίζονται με απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τυχόν συναρμόδιων υπουργών. Μπορεί επίσης να αφορά και σε παροχή υπηρεσιών προς τον παθόντα, αν υπάρχει η σύμφωνη γνώμη του. Την εκτέλεση της κοινωφελούς εργασίας επιβλέπει ο επιμελητής κοινωνικής αρωγής, εκτός αν το δικαστήριο διατάξει διαφορετικά.
Η μετατροπή σε κοινωφελή εργασία αποκλείεται στις περιπτώσεις καταδίκης για κακούργημα εμπορίας ναρκωτικών. Επίσης δεν προϋποθέτει αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση.