Εννιά στους δέκα Βολιώτες καταγράφουν ελλείψεις στην κατάσταση των πεζοδρομίων και των ποδηλατοδρόμων, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους πεζοδρόμους ανέρχεται στο 60%-70%. Σύμφωνα με έρευνα που έγινε από την τελειόφοιτη του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδομίας Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ευφροσύνη Χλέμπου με επιβλέποντα καθηγητή τον κ. Α. Σαπουνάκη, οι Βολιώτες θα χρησιμοποιούσαν πιο συχνά τα ήπια μέσα μετακίνησης, αν γίνονταν διορθώσεις, ώστε η πόλη να αποσυμφορηθεί από τη χρήση του αυτοκινήτου. Τα αποτελέσματα της διπλωματικής εργασίας παρουσιάστηκαν στο πανελλήνιο συνέδριο της χωροταξίας.
Η Ευφροσύνη Χλέμπου τόνισε αρχικά πως «η βιωσιμότητα και η ποιότητα ζωής της πόλης εξαρτώνται κατά ένα μεγάλο βαθμό από την κυκλοφορία και την κίνηση μέσα σε αυτή. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια η χρήση των ιδιωτικών οχημάτων έχει αυξηθεί, επιφέροντας αρνητικές επιπτώσεις όπως κυκλοφοριακή συμφόρηση, ατμοσφαιρική ρύπανση, ηχορύπανση, τροχαία ατυχήματα, άγχος κ.ά. Για να αντιμετωπιστούν οι αρνητικές επιπτώσεις αυτού του φαινομένου και πέρα από την ενίσχυση της χρήσης των μαζικών μέσων μεταφοράς, κρίνεται απαραίτητη η διασφάλιση ήπιων τρόπων μετακίνησης μέσω ολοκληρωμένων και κατασκευασμένων με ασφάλεια δικτύων. Στην εργασία η περίπτωση μελέτης που επιλέγεται είναι η πόλη του Βόλου και ως εναλλακτικοί και φιλικοί προς το περιβάλλον τρόποι μετακίνησης, επιλέγονται το περπάτημα και το ποδήλατο. Με τον τρόπο αυτό ο Βόλος θα γίνει πιο προσιτός στις μετακινήσεις των κατοίκων του προσεγγίζοντας το όραμα των πόλεων χωρίς αυτοκίνητα».
Στην έρευνα ρωτήθηκαν συνολικά 130 Βολιώτες, άντρες και γυναίκες.
Πώς μετακινούνται
Όπως τονίζεται στην έρευνα, οι μετακινήσεις των ερωτηθέντων γίνονται κατά κύριο λόγο με τα πόδια και το ποδήλατο με ποσοστά 33,8% και 32,3% αντίστοιχα. Τα αποτελέσματα αυτά μας δείχνουν πως η πόλη του Βόλου είναι κατάλληλη για προσέλκυση ηπίων μέσων μεταφοράς, κυρίως λόγω του μεγέθους της και του γεωμορφολογικού της ανάγλυφου. Το 18,5% καταλαμβάνουν οι μετακινήσεις με ΙΧ αυτοκίνητο, το 8,5% τα ΜΜΜ και το 6,9% οι μηχανές/μηχανάκια. Όσον αφορά στα ΜΜΜ το ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό του μας δείχνει ότι τουλάχιστον χρήζουν βελτίωσης των διαδρομών τους. Τέλος, κανένας από τους ερωτηθέντες δεν επέλεξε το ταξί ως μεταφορικό μέσο που χρησιμοποιεί κατά κύριο λόγο.
Οι χρήστες των ΜΜΜ χρειάζονται κατά μέσο όρο 16,3 λεπτά για την ολοκλήρωση της διαδρομής του. Δεύτερο πιο «αργό» χρονικά μέσο είναι τα πόδια με μέσο όρο μετακίνησης 14,5 λεπτά. Όσοι χρησιμοποιούν το ΙΧ αυτοκίνητο χρειάζονται 13,6 λεπτά, ενώ οι ποδηλάτες 8,8 λεπτά. Τέλος, η μηχανή/μηχανάκι αποδεικνύεται το πιο γρήγορο μεταφορικό μέσο στο Βόλο με μέσο όρο μετακίνησης 6,6 λεπτά.
Η γρήγορη και εύκολη μετακίνηση καταλαμβάνει ποσοστό 40,6%, κάτι που μας δείχνει ότι είναι ο κυριότερος λόγος επιλογής μεταφορικού μέσου, η σωματική άσκηση επιλέχθηκε από το 18% των ερωτηθέντων, η σχετική δυσκολία στη στάθμευση το 15,9% και 11,3% λόγω οικονομίας.
Το 84,6% των ερωτηθέντων κάνει χρήση του δικτύου πεζοδρόμων στην πόλη του Βόλου, γεγονός που μας δείχνει ότι είναι ικανοποιημένη από το υπάρχον δίκτυο, ενώ μόλις το 15,4% δεν χρησιμοποιεί το δίκτυο για τις μετακινήσεις του στο κέντρο. Το 43,1% χρησιμοποιεί καθημερινά το δίκτυο πεζοδρόμων, το 20% 2 με 4 φορές την εβδομάδα, το 16,2% περισσότερες από μία φορές την εβδομάδα και το 11,5% 0 με 1 φορά την εβδομάδα. Το 5,4% και 3,8% των ερωτηθέντων απάντησαν πως χρησιμοποιούν το δίκτυο πεζοδρόμων 1 με 2 φορές το μήνα και ποτέ, αντίστοιχα.
Όσον αφορά στο δίκτυο ποδηλατοδρόμων τα αποτελέσματα είναι αρνητικά, καθώς το 80% των ερωτηθέντων δεν κάνει χρήση του δικτύου και μόλις το 20% το χρησιμοποιούν. Αυτό μας δείχνει τη σχετικά περιορισμένη χρήση του ποδηλάτου, ενώ παράλληλα πως το δίκτυο χρειάζεται άμεσα βελτίωση στις υποδομές του.
Το 54,6% των ερωτηθέντων δεν χρησιμοποιεί καθόλου (ποτέ) το δίκτυο ποδηλατοδρόμων, γεγονός το οποίο δείχνει ότι το δίκτυο είναι προβληματικό και ότι η χρήση του ποδηλάτου θα πρέπει να ενισχυθεί.
Τα πεζοδρόμια
Οι ελλείψεις πεζοδρομίων είναι μεγάλες και εμφανείς σύμφωνα με το 91,5% των ερωτηθέντων, ενώ το μόνο το 4,6% έχει αντίθετη γνώμη. Το 3,8%, δηλώνει ότι δεν έχει άποψη για τη συγκεκριμένη ερώτηση.
Το 35,5% δηλώνει ότι τα πεζοδρόμια της πόλης παρουσιάζουν έλλειψη συντήρησης, το 23,2% διαμαρτύρεται για κατάληψη του δικτύου από τραπέζια και εμπορεύματα, το 15,1% υποστηρίζει πως το δίκτυο είναι επικίνδυνο. Το 13,5% υποστηρίζει ότι υπάρχει δυσκολία πρόσβασης στο δίκτυο, ενώ το 9,6% έλλειψη δικτύου. Μόνο το 2,7% δεν παρατηρεί ελλείψεις στο δίκτυο.
Οι πεζόδρομοι
Για το δίκτυο πεζοδρόμων οι ελλείψεις σημειώνονται σε βαθμό 69,2%, ενώ το 25,4% του δείγματος απάντησε ότι οι πεζόδρομοι δεν παρουσιάζουν ελλείψεις. Το 5,4% παρέμεινε αμέτοχο ως προς αυτή την ερώτηση.
Το 29,1% των ερωτηθέντων υποστηρίζει ότι στο δίκτυο υπάρχει κατάληψη από τραπέζια και εμπορεύματα, το 25,1% ότι υπάρχει έλλειψη συντήρησης και το 16,3% ότι υπάρχει έλλειψη δικτύου. Το 11% των ερωτηθέντων διαμαρτυρήθηκε για δυσκολία πρόσβασης στο δίκτυο, το 7,5% για επικινδυνότητα του δικτύου, ενώ αντιθέτως το 10,1% δεν παρατηρεί καμία έλλειψη.
Για τα πεζοδρόμια και τους πεζοδρόμους το 33,7% εντοπίζει τις ελλείψεις στην περιοχή του κέντρου, το 16,2% στα Παλαιά, το 12,8% στην περιοχή του Οξυγόνου, το 11,4% στη Νέα Ιωνία, το 10,8% στον Άγιο Κωνσταντίνο – Άναυρο, το 9,8% στη συνοικία της Νέας Δημητριάδας και τέλος το 5,4% στη Νεάπολη.
Ποδηλατόδρομοι
Το δίκτυο ποδηλατοδρόμων είναι άκρως ελλειμματικό σύμφωνα με το 90,8% των ερωτηθέντων, ενώ το 6,2% το βρίσκουν ικανοποιητικό, το 3,1% δεν γνωρίζει ποια είναι η κατάσταση του δικτύου.
Η κ. Χλέμπου τόνισε πως «σύμφωνα με έρευνα μέσω ερωτηματολογίων, που πραγματοποιήθηκε σε 130 κατοίκους της πόλης του Βόλου καταλήγουμε στα εξής συμπεράσματα: οι κάτοικοι που κατευθύνονται προς το κέντρο της πόλης για λόγους εργασίας, εξωτερικών εργασιών όπως υπηρεσίες και τράπεζες και για διασκέδαση, κατά τη μετακίνησή τους χρησιμοποιούν αρκετά το δίκτυο πεζοδρόμων, αλλά σχεδόν ποτέ το δίκτυο των ποδηλατοδρόμων, εξαιτίας των ελλείψεων που το τελευταίο παρουσιάζει. Οι ελλείψεις αναφέρονται σε ελλειμματικό δίκτυο, δυσκολία πρόσβασης σε αυτό λόγω κατάληψης από οχήματα και κάδους απορριμμάτων και επικινδυνότητα. Τέλος, οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι εάν υπάρξει βελτίωση των δικτύων πεζοδρόμων-πεζοδρομίων και ποδηλατοδρόμων θα αυξήσουν κατά πολύ τις μετακινήσεις τους με μέσα ήπιας κυκλοφορίας (δηλ. μετακινήσεις με τα πόδια και το ποδήλατο)».
Τι προτείνεται
Για να καταστεί η πόλη του Βόλου πιο βιώσιμη και για την προώθηση της ήπιας μετακίνησης μέσα σε αυτή, απαιτούνται ορισμένες ενέργειες και δράσεις τόσο από το Δήμο, όσο και από τους πολίτες. Σύμφωνα με την έρευνα που προηγήθηκε, οι κάτοικοι της πόλης προθυμοποιούνται να χρησιμοποιούν ήπια μέσα μεταφοράς για τις μετακινήσεις τους, αφού προηγηθεί βελτίωση των υφιστάμενων και κατασκευή νέων δικτύων πεζοδρόμων, πεζοδρομίων και ποδηλατοδρόμων.
Μάλιστα η εργασία παρουσιάζει τέσσερις άξονες παρεμβάσεων για τη βελτίωση της κατάστασης:
Οι άξονες προτεραιότητας με τις δράσεις τους είναι οι εξής:
Αποφόρτιση της κυκλοφορίας: 1) Ορθολογική λειτουργία της περιφερειακής οδού, 2) Διερεύνηση εφαρμογής τραμ και mini bus, 3) Υπηρεσία δανεισμού δημόσιων ποδηλάτων, 4) Πολιτική στάθμευσης.
Κατασκευή Δικτύου πεζοδρόμων: Α’ φάση: Πεζοδρόμηση οδού Κουμουνδούρου, Πεζοδρόμηση οδού Αντωνοπούλου, Πεζοδρόμηση οδού 54ου Συντάγματος Β’ φάση:
Πεζοδρόμηση οδού Τ. Οικονομάκη.
Κατασκευή δικτύου ποδηλατοδρόμων: Α’ φάση: Ποδηλατοδρόμηση οδού Αργοναυτών, οδού Ρ. Φεραίου, οδού Κασσαβέτη, οδού Κανάρη, Μεταμορφώσεως Β’ φάση: Επέκταση δικτύου ποδηλατοδρόμων πάνω από το ύψος της οδού Αναλήψεως, Σύνδεση δικτύου με Αλυκές και Αγριά, Ποδηλατοδρόμηση οδού Γαλλίας.
Υποστηρικτικές δράσεις: Συντήρηση – επισκευή πεζοδρομίων, Κατασκευή δημοσίων χώρων στάθμευσης, Εισαγωγή νέου κυκλοφοριακού νόμου στις «κίτρινες περιοχές», Επίβλεψη σχεδίου έκτασης καταστημάτων, Αύξηση κυκλοφοριακής αστυνόμευσης, Εγκατάσταση βυθιζόμενης μπάρας σε εισόδους και εξόδους πεζοδρόμων, Αναπλάσεις, Εκστρατείες ευαισθητοποίησης κατοίκων.