Με συνδυασμούς κριτηρίων που αφορούν στη γέννηση στην Ελλάδα, τη φοίτηση σε ελληνικά σχολεία και τη νομιμότητα των γονέων επιχειρεί το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής να λύσει τον «γόρδιο δεσμό» της απονομής ελληνικής ιθαγένειας σε παιδιά μεταναστών, μετά το «πάγωμα» από το ΣτΕ του «νόμου Ραγκούση».
Το νομοσχέδιο που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση προβλέπει πως παιδιά αλλοδαπών που γεννιούνται στην Ελλάδα θεμελιώνουν δικαίωμα κτήσης ελληνικής ιθαγένειας υπό τρεις προϋποθέσεις:
- Εγγραφή στην Α’ τάξη του Δημοτικού (και συνέχιση παρακολούθησης του σχολείου αν η δήλωση υποβληθεί σε μεταγενέστερο χρόνο)
- Συνεχή νόμιμη διαμονή του ενός εκ των γονέων επί πέντε έτη πριν από τη γέννηση (αν γεννήθηκε πριν από την 5ετία, το δικαίωμα θεμελιώνεται με τη συμπλήρωση 10ετούς νόμιμης διαμονής).
- Νόμιμη διαμονή και των δύο γονέων κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης και κατοχής από έναν τουλάχιστον ειδικής άδειας διαμονής (επί μακρόν διαμένοντος, αόριστης ή δεκαετούς διάρκειας, καθεστώς πολιτικού πρόσφυγα ή επικουρικής προστασίας, ανιθαγενής, δεύτερης γενιάς κ.ά.). Δικαίωμα κτήσης ιθαγένειας προβλέπεται επίσης για παιδιά που δεν γεννήθηκαν στην Ελλάδα αλλά μεγαλώνουν εδώ.
Ανήλικα που κατοικούν μόνιμα και νόμιμα στη χώρα θεμελιώνουν δικαίωμα εφόσον έχουν ολοκληρώσει εννιά τάξεις σε ελληνικά σχολεία ή έξι τάξεις δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Γυμνάσιο και Λύκειο). Ιθαγένεια παίρνουν και οι απόφοιτοι ΑΕΙ – ΤΕΙ που κατοικούν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα, αρκεί να έχουν απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα (ώστε να μην αφορά αλλοδαπούς που έρχονται απλώς για να σπουδάσουν). Με μεταβατικές διατάξεις αντιμετωπίζονται παιδιά που έχουν ήδη γεννηθεί στην Ελλάδα και είναι ανήλικα κατά τη δημοσίευση του νόμου, όπως και όσοι είχαν μείνει σε εκκρεμμότητα από το «πάγωμα» του «νόμου Ραγκούση» (υπολογίζονται σε 13.000).
Επίσης συστήνεται Επιτροπή για τη σύνταξη ολοκληρωμένου σχεδίου για τον Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας.
Με το ίδιο νομοσχέδιο μειώνονται από 10 σε 7 τα χρόνια συνεχούς διαμονής στη χώρα που απαιτούνται για χορήγηση άδειας διαμονής εξαιρετικών λόγων, όταν ο αλλοδαπός δεν διαθέτει προηγούμενη θεώρηση εισόδου ή άδεια διαμονής που έχει λήξει.
Κώδικας
Επίσης ενσωματώνεται στον Κώδικα Μετανάστευσης η διάταξη που είχε προκαλέσει ενδοκυβερνητικές τριβές πέρυσι στη συγκυβέρνηση (άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους σε θύματα και μάρτυρες ρατσιστικών και άλλων εγκλημάτων κ.ά.) και πέρασε τελικά αργότερα με ΚΥΑ, ενώ προβλέπεται και απαγόρευση απέλασης για θύματα ή μάρτυρες εγκληματικών πράξεων που προσέρχονται προς υποβολή καταγγελίας στην αστυνομία.
Επίσης, τίθεται πλαίσιο για να δίνεται δυνατότητα εργασίας σε αλλοδαπούς των οποίων έχει αναβληθεί η απομάκρυνση, ενώ προβλέπεται μεταβατική διάταξη για οικογενειακή επανένωση για γονείς παιδιού που έχει γεννηθεί στην Ελλάδα έως την έναρξη ισχύος του νόμου.