Με επιτυχία η διαδικτυακή διάλεξη του Θανάση Ν. Παπαθανασίου

Πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 25 Ιανουαρίου η δεύτερη διαδικτυακή εκδήλωση του κύκλου «Η λειτουργία μετά τη λειτουργία» που διοργανώνεται από την Ιερά Μητρόπολη Γαλλίας και το Βικαριάτο των γαλλόφωνων ενοριών (Vicariat Sainte Marie de Paris et Saint Alexis d’Ugine, Οικουμενικό Πατριαρχείο) σε συνεργασία με την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου. Επρόκειτο για τη διάλεξη του Θανάση Ν. Παπαθανασίου, Αναπληρωτή Καθηγητή Ιεραποστολικής στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας και Αρχισυντάκτη του περιοδικού «Σύναξη», με τίτλο «Φως από τη Βασιλεία του Θεού, στο σήμερα: Το ζήτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης στους Πατέρες της Εκκλησίας». Τη συζήτηση συντόνισε ο πρωτοπρεσβύτερος π. Σέργιος Sollogoub, εφημέριος του ναού του αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στο Μεντόν. Η εκδήλωση αυτή αποτέλεσε και την πρώτη εκδήλωση του τέταρτου κύκλου διαλέξεων «Καιρός του Ποιήσαι» της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου, που υλοποιείται μέσα στο εαρινό εξάμηνο του 2024.

Ο ομιλητής εξαρχής διευκρίνισε ότι αν μιλάμε για κοινωνική δικαιοσύνη, αναφερόμαστε σε ολόκληρη την ανθρώπινη κοινωνία, κρίνοντας τις δομές της και αγωνιζόμενοι εναντίον όλων των παραγόντων που δημιουργούν αδικίες, όπως φτώχεια, ανισότητα και αποκλεισμούς. Ανασκευάζοντας την αντίληψη ότι η ουσία της Εκκλησίας βρίσκεται αποκλειστικά στην θεία Ευχαριστία και άρα όλα τα άλλα (όπως η κοινωνική δράση) είναι δευτερεύοντα, τόνισε ότι μέχρι το τέλος της ιστορίας ο Χριστός θα υποφέρει με όσους υποφέρουν και έτσι ο καλύτερος δρόμος για την θέωση είναι η ολόψυχη αλληλεγγύη προς τους αναγκεμένους. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος υπογράμμιζε ότι πάνω στην αγία τράπεζα του ναού τίθεται το σώμα του Χριστού, όμως ο φτωχός αποτελεί ο ίδιος το σώμα του Χριστού, ενώ η αγία Μαρία Σκομπτσόβα περιγράφει την «λειτουργία εκτός Εκκλησίας» ως «θυσιαστική διακονία στην Εκκλησία του κόσμου». Άρα η αλληλεγγύη και η έγνοια για κοινωνική δικαιοσύνη δεν αποτελούν ανταγωνιστή των εκκλησιαστικών μυστηρίων, αλλά μυστήριο οι ίδιες. Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης τολμά να πει πως όποιος έχει αποκτήσει περιουσία με αρπαγές και αδικίες, για να συγχωρηθεί πρέπει να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη και να επιστρέψει στους αδικημένους όσα άρπαξε, ενώ ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός δίδασκε ότι ακόμα κι αν συγχωρέσουν τον εκμεταλλευτή όλοι οι πνευματικοί, αυτός θα μείνει ασυγχώρητος αν δεν τον συγχωρήσει ο αδικημένος, όποιος κι αν είναι αυτός. Ο Θανάσης Παπαθανασίου αναφέρθηκε στις περιπτώσεις όπου Εκκλησίες συχνά λαμβάνουν μεγάλες δωρεές προερχόμενες από σκοτεινές πηγές και τόνισε ότι στην Σοφία Σειράχ διαβάζουμε πως «όποιος προσφέρει στον Θεό θυσία με χρήματα που στέρησε από τους φτωχούς, είναι σαν να θυσιάζει ένα παιδί μπροστά στα μάτια του πατέρα του», ενώ αντίστοιχα στον προφήτη Ησαΐα διαβάζουμε ότι αυθεντική νηστεία είναι το σπάσιμο των δεσμών των αδικημένων, η απελευθέρωση των καταπιεσμένων και η συντριβή κάθε ζυγού». Αποκαλώντας αρπαγή τον τεράστιο πλουτισμό, ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς θίγει το τεράστιο ζήτημα της θεσμικής κοινωνικής αδικίας, η οποία λαμβάνει χώρα όχι παράνομα (όπως μια κλασική κλοπή), αλλά σύμφωνα με τους νόμους και το οικονομικό σύστημα, ενώ η ελεημοσύνη εύκολα γίνεται επικίνδυνο εργαλείο, διότι όσοι παράγουν αδικία και φτώχεια την χρησιμοποιούν ως άλλοθι. Στην κατακλείδα, ο ομιλητής υπενθύμισε τα λόγια του Χρυσοστόμου, ότι εφόσον οι Χριστιανοί δεν εφαρμόζουν τις ευαγγελικές εντολές και αφήνουν να βασιλεύει το άδικο και η ανισότητα, είναι αδύνατο να πείσουν τους άπιστους. Η κοινωνική δικαιοσύνη είναι απείρως σημαντικότερη από την τέλεση θαυμάτων.

Η βιντεοσκόπηση της ομιλίας είναι διαθέσιμη στο κανάλι της Ακαδημίας στο YouTube στη διεύθυνση https://youtu.be/hkBBlqZYLmI .