Μέσα από σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους και με τη συνδρομή της νέας ψηφιακής τεχνολογίας διδάσκονται στο 1ο Γυμνάσιο Βόλου οι 62 μαθητές, εκ των οποίων τα 42 αγόρια και τα 20 κορίτσια, που παρακολουθούν το Τμήμα Ένταξης, από τα πολυπληθέστερα που λειτουργούν στον Νομό Μαγνησίας.
Το ιδιαίτερο στοιχείο είναι πως το συγκεκριμένο Τμήμα διαθέτει πλέον τη δική του στέγη στο διδακτήριο, μια αίθουσα δηλαδή, όπου εκεί γίνονται τα μαθήματα και οι συναντήσεις με τους γονείς. Στην αίθουσα υπάρχει και ο χώρος με τους προσωπικούς φακέλους αξιολόγησης του κάθε μαθητή. Επίσης είναι εξοπλισμένη και με ηλεκτρονικό υπολογιστή και άλλα σύγχρονα συστήματα, ώστε η διδασκαλία να έχει ακόμη πιο σύγχρονο περιεχόμενο.
Πέντε καθηγητές με ειδίκευση και επιμόρφωση στην ειδική αγωγή διδάσκουν στο Τμήμα Ένταξης, οι φιλόλογοι κ.κ. Κωνσταντίνος Πούλιος και Δημήτρης Μαυρομάτης, η μαθηματικός κ. Βαλεντίνα Γκόνη, η φυσικός κ. Αντωνία Χιωτίδου και η βιολόγος κ. Ναταλία Τσίτου.
Τα μαθήματα που διδάσκονται, είναι η νέα ελληνική Γλώσσα, η αρχαία ελληνική Γλώσσα, η Λογοτεχνία, η Ιστορία, τα Μαθηματικά και η Φυσική. Επίσης οι ώρες υποστήριξης είναι επτά για την Α’ Τάξη, επτά για τη Β’ Τάξη και εννιά για τη Γ’ Τάξη.
Διάφορες μορφές μαθησιακών δυσκολιών
«Οι εκπαιδευτικοί του Τμήματος Ένταξης αναλαμβάνουμε ένα ιδιαίτερα δύσκολο έργο, που απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις, λεπτότατους χειρισμούς και πάνω απ’ όλα μεγάλη αγάπη για το παιδί. Ας μην ξεχνάμε ότι είμαστε αντιμέτωποι με ένα υπερφορτωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, με μια ύλη που «τρέχει», προσανατολισμένο στο να ευνοεί μόνο τους καλούς μαθητές. Ας πούμε, απλώς, ότι προσπαθούμε να κάνουμε τα δύσκολα εύκολα!», τόνισε ο κ. Πούλιος και πρόσθεσε πως «στους μαθητές μας, που φοιτούν στο τμήμα Ένταξης, εντοπίζονται περιπτώσεις δυσλεξίας, δυσγραφίας, διαταραχής ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητας, νοητικής ανεπάρκειας – ανωριμότητας, σύνθετες γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές δυσκολίες και κάποιες μορφές αυτισμού».
Η νέα στέγη
Όπως ανέφερε ο κ. Πούλιος, «ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε, ήταν αυτό της έλλειψης υποδομών και κυρίως χώρων για τη λειτουργία του Τμήματος. Αναγκαζόμασταν μάλιστα αρκετές φορές να κάνουμε μάθημα πίσω από κάποιο… παραβάν, στον διάδρομο του α΄ ορόφου. Ευτυχώς φέτος το πρόβλημα λύθηκε. Μας παραχωρήθηκε αίθουσα, την οποία με προσωπική εργασία μετατρέψαμε σε γραφείο – κατάλληλα προσαρμοσμένο διδακτικό περιβάλλον. Εκεί ο κάθε ενδιαφερόμενος (συνάδερφοι εκπαιδευτικοί, γονείς, μαθητές) μπορεί να μας βρει και να συζητήσει μαζί μας, απολύτως διακριτικά και εμπιστευτικά, τα θέματα που τον απασχολούν. Εκεί συνεδριάζει η ΕΔΕΑΥ (Επιτροπή Διαγνωστικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης) του σχολείου (που περιλαμβάνει ψυχολόγο και κοινωνική λειτουργό), ενημερωνόμαστε από τον συντονιστή εκπαιδευτικού έργου ειδικής αγωγής και ασφαλίζουμε το υλικό μας (φάκελοι μαθητών, ειδικοί εκπαιδευτικοί πόροι, διδακτικά εγχειρίδια, σχέδια μαθημάτων, φύλλα εργασίας, cd – rom, διαφάνειες παρουσίασης κ.ά.)».
Με συγκατάθεση γονέα
Για να υποστηριχθεί κάποιος μαθητής στο Τμήμα Ένταξης, εφόσον υπάρχει σχετική γνωμάτευση από το ΚΕΣΥ (κέντρο εκπαιδευτικής και συμβουλευτικής υποστήριξης) ή άλλη ιατροπαιδαγωγική υπηρεσία, αιτιολογημένη πρόταση από τον εκπαιδευτικό της τάξης και διερεύνηση των εκπαιδευτικών του αναγκών από τους εκπαιδευτικούς του Τμήματος Ένταξης, απαιτείται η συγκατάθεση του γονέα/κηδεμόνα. Με ειδικά πρωτόκολλα παρατήρησης στην τάξη και το διάλειμμα, σταθμισμένα και άτυπα τεστ συλλέγονται πληροφορίες για το αναπτυξιακό επίπεδο του κάθε παιδιού και διαμορφώνεται το μαθησιακό του προφίλ. Διαμορφώνονται κατόπιν προγράμματα διαφοροποιημένης διδασκαλίας ατομικά ή ομαδικά για κάθε μαθητή με διαπιστωμένη δυσκολία μάθησης. Ο ατομικός φάκελος κάθε μαθητή φυλάσσεται σε ασφαλή χώρο με ευθύνη του διευθυντή του σχολείου, αφού τα στοιχεία αυτά εμπίπτουν στα προσωπικά δεδομένα. Στη Μαγνησία υπολογίζεται πως πάνω από 500 μαθητές Δημοτικών και Γυμνασίων φοιτούν στα Τμήματα Ένταξης. Μαθητές που πριν μερικές δεκαετίες δεν θα μπορούσαν να έχουν εκπαιδευτική εξέλιξη λόγω των δυσκολιών τους.
Η προσωπική σχέση με το παιδί
«Η οποιαδήποτε παρέμβαση γίνεται πάντα με διακριτικότητα προς αποφυγή στιγματισμού και ενοχοποίησης του παιδιού, εξαιτίας των μαθησιακών δυσκολιών του», επισήμανε ο κ. Πούλιος και συμπλήρωσε πως «στόχος μας είναι η ανάπτυξη μιας προσωπικής σχέσης, που βοηθάει το παιδί να αισθάνεται καλύτερα και να νιώθει ότι ο εκπαιδευτικός ενδιαφέρεται προσωπικά γι’ αυτόν. Προστατεύουμε και ενισχύουμε την αυτοεκτίμησή του με πολλές ευκαιρίες για επιτυχία (και αντίστοιχες επιβραβεύσεις), εστιάζοντας σε αυτά που μπορεί να καταφέρει, βελτιώνοντας σταδιακά τις επιδόσεις του». Ο κ. Πούλιος συμπλήρωσε πως «το υπουργείο Παιδείας οφείλει να μεριμνήσει για την παραγωγή ειδικού εκπαιδευτικού υλικού για τις μαθησιακές δυσκολίες, ανά τάξη και μάθημα, κάτι που γίνεται στον ιδιωτικό τομέα με ιδιαίτερα αξιόλογες εκδοτικές προσπάθειες. Ακόμα και ο όρος «ένταξη» κατά τη γνώμη μου δεν είναι ο κατάλληλος. Δεν πρόκειται για… ανένταχτους μαθητές, αλλά για παιδιά που – λόγω συνθηκών – προχωρούν με ένα διαφορετικό βηματισμό στην εκπαιδευτική τους πορεία. Τα αποτελέσματα για τους μαθητές είναι θετικά, τόσο στο γνωσιακό-μαθησιακό επίπεδο, όσο και στο ψυχολογικό.
Κοντά στον μαθητή
Η μαθηματικός κ. Γκόνη ανέφερε, πως «τόσο οι μαθητές όσο και οι γονείς τους αντιλαμβάνονται τη σημασία του Τμήματος Ένταξης. Μάλιστα εδώ στο 1ο Γυμνάσιο λειτουργεί ένα από τα πιο παλιά Τμήματα Ένταξης». Η βιολόγος κ. Τσίτου επισήμανε πως «το Τμήμα Ένταξης αφορά μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και είμαστε εδώ για να τους στηρίξουμε. Για παράδειγμα, για τους μαθητές με δυσλεξία υπάρχουν οι πολυαισθητιακές μέθοδοι διδασκαλίας, όπως είναι η χρήση υπολογιστή και λογισμικών». Από την πλευρά του ο κ. Μαυρομάτης είπε πως «τα τμήματα ένταξης βοηθούν στην ομαλή λειτουργία συνολικά του σχολείου, καθώς καλύπτουν πιο ατομικές ανάγκες των μαθητών. Είναι ένας θεσμός που πρέπει να στηριχθεί από την πολιτεία και να αναπτυχθεί».
Στρατηγικές για τη διδασκαλία της Γλώσσας
Ποιες είναι μερικές από στρατηγικές που ακολουθούνται στο μάθημα της γλώσσας; Υιοθέτηση αργού ρυθμού και ήπιου τόνου στον προφορικό λόγο στη μεταξύ μας επικοινωνία, προκειμένου να υποβοηθηθεί η κατανόηση. Επανάληψη βασικών στοιχείων, σύντομες προτάσεις και προφορικές οδηγίες. Χρήση του προχείρου κατά την παραγωγή γραπτού λόγου, χρήση σχεδιαγραμμάτων, ενθάρρυνση και παροχή επαρκούς χρόνου για την προσεκτική αναθεώρηση του γραπτού του. Ορθογραφικές (και άλλες ασκήσεις) on line, χρήση του διορθωτή κειμένων σε κείμενα που παράγονται σε Η.Υ. Εμπλοκή του παιδιού με αναγνωστικό υλικό με ευχάριστο τρόπο (πολυτροπικά κείμενα).