Πολιτισμός

Μαριέττα Πεπελάση: Η πρόκληση της ειρήνης και της αγάπης, η πιο δύσκολη

Η Μαριέττα Πεπελάση γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι συμβουλευτική ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια, συγγραφέας, ζωγράφος και μέλος του «Κύκλου Ποιητών». Έχει ασχοληθεί με τη συγγραφή ποίησης και πεζογραφίας. Έργα της: «Για μια γαλήνη με πολύ αγώνα» (Φέξης, 1966), «Για μια γαλήνη με πολλή αγωνία» (Φέξης, 1970), «Τα ασάλευτα χρόνια και η σπορά» (Φέξης, 1974), «Πλοηγός» (Καστανιώτης, 1991), «Όλα ήταν για μια στιγμή» (Καστανιώτης, 2001), «Σχιζογόνος μήτηρ» (Ιανός, 2005), «Εξομολογήσεις προδομένων γυναικών» (Καστανιώτης, 2011), «Δίδυμες ακτίνες» (Ιανός, 2014), «Φωτεινή» (Καστανιώτης, 2017). Ζωγραφίζει και συνθέτει μουσική εδώ και πολλά χρόνια. Έχει πραγματοποιήσει δύο ατομικές εκθέσεις: «Ενδόμυχοι Τόποι» (2013) και «Τοπία Μνήμης» (γκαλερί ΑΡΓΩ, 2020). Το 2013 κυκλοφόρησε ένα μουσικό cd με τίτλο «Music Dialogues». Η δίγλωσση ποιητική της συλλογή με τίτλο Εννιά ιστορίες για το φως και το σκοτάδι (εκδ. Ιανός) είναι η αφορμή της συζήτησής μας.

Συνέντευξη Χαριτίνη Μαλισσόβα

Εννιά μικρές ιστορίες για το φως και το σκοτάδι, η νέα σας ποιητική συλλογή. Θέλετε να μας δώσετε κάποια στοιχεία;
Οι μικρές ιστορίες γράφτηκαν σε μια δύσκολη περίοδο ζωής, περίοδο πένθους, μεγάλου σωματικού και ψυχικού πόνου. Το 9 είναι ένας συμβολικός αριθμός που συμβολίζει τους 9 μήνες της κύησης, καθώς και το τέλος μιας εξελικτικής πορείας και την αρχή μιας άλλης ανώτερης, όπως αυτή καθρεπτίζεται στο πέρασμα από τις μονάδες στις δεκάδες.

Το φως και το σκοτάδι, το καλό και το κακό, η ευτυχία και η δυστυχία. Αλήθεια, η ζωή μας θα μπορούσε να είναι ανεκτή αν κινούνταν μόνο στα άκρα;
Θεωρώ ότι η καθημερινότητα της ζωής του ανθρώπου κινείται στα δύο άκρα ζωής και θανάτου. Το ξεχνάμε, όμως, αυτό, γιατί μπροστά στην πραγματικότητα του θανάτου προσπαθούμε σαν αδύναμα και ανασφαλή όντα να δημιουργήσουμε σταθερές, αυτές της «ευτυχίας», του «καλού», της «δικαιοσύνης», γιατί τον θάνατο, το σκοτεινό, δηλαδή, τον αντιμετωπίζουμε σαν κάτι αποκρουστικό, φοβιστικό και όχι σαν μέρος της ζωής. Καθημερινά κινούμεθα στα άκρα, φως-σκοτάδι, καθημερινά βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την αδύναμη ή τη φοβισμένη ή την αρνητική πλευρά του εαυτού μας, κάνοντας αγώνα να περάσουμε στη θετική, θαρραλέα, δυνατή πλευρά, δηλαδή στο φως.

Κάθε ποίημα είναι μία ιστορία;
Κάθε ποίημα είναι μία ιστορία, που τη διηγούμαι μέσα από έναν συμβολικό λόγο, που νομίζω ότι είναι εύλογος και κατανοητός, αν φυσικά σκύψει κανείς με ενδιαφέρον και επιθυμία να κατανοήσει το κείμενο, όπως συμβαίνει και με την ίδια μας τη ζωή. Η κάθε ιστορία είναι μία πορεία που ξεκινά από μία σκοτεινή μήτρα, στο διάβα της θα βρεθούμε αντιμέτωποι με πολλές συγκρούσεις στην προσπάθεια μα και στην απόφαση να βγούμε στο φως. Η επίγεια ζωή είναι απρόβλεπτη και δύσκολη, έχει βία-βίος και δοκιμάζεται η αντοχή μας και η επιμονή μας στην απόφαση της επιλογής να φτάσουμε σαν τον ημίθεο Ηρακλή στο φως, ή να χαθούμε στα σκοτάδια του αδύναμου εαυτού μας.

Στη δύσκολη εποχή που ζούμε, πώς μπορεί ο άνθρωπος να φτάσει την ειρήνη και την αγάπη;
Η πρόκληση της ειρήνης και της αγάπης είναι η πιο δύσκολη. Σε κάθε στροφή της ζωής ελλοχεύει μία σκληρή δοκιμασία και μας καλεί να αναμετρηθούμε με την ικανότητά μας να αντιμετωπίσουμε μία κρίση, δηλαδή την αλλαγή που πρέπει να γίνει, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στη ροή που έχει η ζωή πάνω στη γη. Οι λέξεις «ειρήνη» και «αγάπη» μοιάζουν τόσο αδειανές σήμερα, καθώς πλαισιώνουν ψευτορομαντικές εμπορικές διαφημίσεις ή κείμενα πολιτικών επικοινωνιολόγων. Οι παγίδες του συναισθηματισμού στον αδύναμο άνθρωπο στο άκουσμα αυτών των λέξεων είναι πολλές. Στην ουσία των λέξεων αυτών μπορεί να φτάσει κάποιος μόνο με πράξη αγάπης στη σχέση με τον εαυτό του, τον συνάνθρωπό του, την οικογένειά του, τους φίλους, την κοινότητα, του κράτους, του κόσμου. Δύσκολα πράγματα. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, την τεράστια ευθύνη των εννοιών αυτών και τις αρετές που πρέπει να υπηρετήσουμε και να εφαρμόσουμε καθ’ ολοκληρία και με ακεραιότητα.

Τι σημαίνει ποίηση για εσάς;
Είναι ένα εργαλείο που μου δόθηκε, για να εκφράσω τον πόνο και τα βάσανα των ανθρώπων, που τα γνώρισα και μέσα από την εργασία μου ως ψυχολόγου και να μπορέσω, αν τα καταφέρω, να κάνω τον ανθρώπινο πόνο μας τραγούδι. Πιστεύω ότι ο μοιρασμένος πόνος είναι πιο εύκολα αντιμετωπίσιμος, δίνει ένα αίσθημα συντροφικότητας, ελπίδας, το αίσθημα ότι δεν είσαι μόνος σου σε αυτόν τον δύσκολο κόσμο.

Υπάρχουν κάποιοι ποιητές στους οποίους ανατρέχετε συχνά;
Ράινερ Μαρία Ρίλκε, Πεσσόα, Νάσο Βαγενά, Αντώνη Φωστιέρη, Κωνσταντίνο Μπούρα και τόσους άλλους.

Ποια αξία θεωρείτε υπέρτατη;
Το γνώθι σαυτόν, γιατί πιστεύω ότι η γνώση του εαυτού μπορεί να οδηγήσει τον εγωπαθή άνθρωπο στην αγάπη.

Η συγκυρία της πανδημίας τι θεωρείτε ότι μας έχει διδάξει;
Ακόμη είναι νωρίς για διδάγματα, γιατί οι παλιές αξίες και συνήθειες θέλουν χρόνο για να αντικατασταθούν από τις καινούργιες. Τίποτα δεν γίνεται «ξαφνικά», τίποτα δεν πετυχαίνεις με βίαιο τρόπο και, μάλιστα, όταν έχει η αλλαγή ως βάση επιρροής τον φόβο. Ακόμη θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τους περισσότερο από 24.000.000 ανέργους της Ευρώπης, την αλλαγή της ανθρώπινης επικοινωνίας μέσω διαδικτύου, τόσο στον χώρο εργασίας, όσο και στις σχέσεις με τον σημαντικό άλλο. Και θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας την αναστολή της παρορμητικής συμπεριφοράς του βασικού ενστίκτου του ανθρώπου για σωματική επαφή. Το καθαρό δίδαγμα νομίζω ότι θα είναι ίσως η αλλαγή του εγωιστή ανθρώπου ότι είναι ο απόλυτος κυρίαρχος πάνω στη γη, όταν ένας μικροοργανισμός μπορεί να τον μεταλλάξει ή και να τον εξοντώσει.

Το βιβλίο είναι μια δίγλωσση έκδοση με τα ποιήματα μεταφρασμένα στην αγγλική γλώσσα. Όταν τα διάβασα στα αγγλικά, μου γεννήθηκε το ερώτημα σε ποια γλώσσα τα γράψατε πρώτα.
Στα ελληνικά τα έγραψα, γιατί αυτή είναι η γλώσσα της καρδιάς μου. Η αγγλική μετάφραση έγινε από τον Geaffrey Cox, αλλά μετά τόσο εγώ, όσο και αγαπημένοι φίλοι, διαβάσαμε ξανά και ξανά το αγγλικό κείμενο και κάναμε κάποιες μικρές, αλλά ουσιαστικές παρεμβάσεις.

Γράφετε κάτι καινούργιο σε ποιητική ή σε κάποια άλλη φόρμα;
Αυτή την περίοδο, Μάιος του 2020, δεν αισθάνομαι να μπορώ να γράψω, αλλά θέλω να ζωγραφίζω και να αποδώσω όσο μπορώ τα χρώματα, το ελληνικό φως και την ομορφιά της πλάσης που βρίσκεται γύρω μου. Να αποτυπώσω μια στιγμή μνήμης και αιώνιας αγάπης του σύμπαντος προς τον άνθρωπο. Εύχομαι ολόψυχα αυτή η ομορφιά που μας περιβάλλει να μη χαθεί και να μη γίνει μόνο μνήμη.

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το