Μαριάννα Οικονόμου “Φωνή στους ξεχασμένους  ανθρώπους του «Σωτηρία»”

«Αυλαία» για το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ CineDoc Βόλου με την πρεμιέρα για την κινηματογραφική περίοδο 2024-2025 να παρουσιάζεται το ντοκιμαντέρ «Αζήτητοι» της Μαριάννας Οικονόμου, η οποία μιλά στη «Θ» για το πώς προέκυψε το ντοκιμαντέρ, με ποια κριτήρια έγινε η επιλογή των ιστοριών, τις δυσκολίες και τις προκλήσεις στα γυρίσματα κ.λπ.

Συνέντευξη 

ΕΛΕΝΗ ΧΡΥΣΟΠΟΥΛΟΥ

Πώς προέκυψε αυτό το ντοκιμαντέρ;

Το ντοκιμαντέρ «Αζήτητοι» προήλθε από μια τυχαία ανακάλυψη το 2015 στο Νοσοκομείο Σωτηρία, όταν δύο μοδίστρες που εργάζονταν στο ραφείο του Νοσοκομείου, βρήκαν 30 βαλίτσες γεμάτες με προσωπικά αντικείμενα φυματικών ασθενών. Αυτές οι βαλίτσες περιείχαν αλληλογραφία, φωτογραφίες και άλλα αντικείμενα που ανήκαν σε ανθρώπους που είχαν πεθάνει στο νοσοκομείο, χωρίς ποτέ να αναζητηθούν από κανέναν. Η ανακάλυψη αυτή αποκάλυψε μια σκοτεινή πλευρά της ιστορίας του νοσοκομείου και των ασθενών του, οι οποίοι είχαν ζήσει σε συνθήκες απομόνωσης και στίγματος. Εντυπωσιασμένη από την ιστορία αυτή, αποφάσισα να δημιουργήσω το ντοκιμαντέρ για να δώσω φωνή σε αυτούς τους ανθρώπους και να αναδείξω τις ιστορίες τους.

Με ποια κριτήρια έγινε η επιλογή των ιστοριών, ανάμεσα σε ένα τεράστιο υλικό 300 πακέτων;

Η επιλογή των ιστοριών έγινε με βάση τη συναισθηματική φόρτιση και την αναγκαιότητα να αναδειχθούν οι φωνές των ανθρώπων που είχαν παραμείνει αόρατοι για δεκαετίες. Το υλικό που ανακαλύφθηκε ήταν τεράστιο, με τουλάχιστον 300 πακέτα, και η ομάδα μας είχε μόλις δέκα ημέρες για να επιλέξει και να αποκωδικοποιήσει το υλικό. Εστιάστηκαν σε ιστορίες που μπορούσαν να αποδώσουν τον πόνο, την απομόνωση και την απελπισία των ασθενών, καθώς και τις συνθήκες ζωής τους κατά τη διάρκεια της φυματίωσης, που ήταν μια μεταδοτική ασθένεια που προκαλούσε κοινωνικό στίγμα.

Ποιες ήταν οι δυσκολίες και οι προκλήσεις στα γυρίσματα;

Οι δυσκολίες και οι προκλήσεις στα γυρίσματα περιλάμβαναν την περιορισμένη πρόσβαση στο υλικό και τον χρόνο που είχαμε στη διάθεσή μας. Η ομάδα εργάστηκε σε ένα κλίμα έντονης πίεσης, καθώς έπρεπε να επιλέξουμε και να καταγράψουμε τις ιστορίες μέσα σε λίγες ημέρες. Επιπλέον, τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας Covid-19, γεγονός που προσέθεσε επιπλέον προκλήσεις στην παραγωγή, καθώς το νοσοκομείο ήταν γεμάτο ασθενείς με Covid και οι συνθήκες ήταν δύσκολες. Αυτή η κατάσταση ενίσχυσε την αίσθηση της απομόνωσης και του φόβου που βίωναν οι ασθενείς στο παρελθόν.

Έχετε γυρίσει ντοκιμαντέρ διαφορετικής κάθε φορά θεματολογίας. Τι επιδιώκετε να αφηγηθείτε με αυτό το ντοκιμαντέρ;

Με το ντοκιμαντέρ «Αζήτητοι», επιδιώκω να δώσω φωνή στους ξεχασμένους αυτούς ανθρώπους και να αναδείξω την κοινωνική απομόνωση που βίωναν. Θέλω να φωτίσω τις ιστορίες τους και να δείξω πώς η φυματίωση και το στίγμα που την περιέβαλλε επηρέασαν τις ζωές τους και τις οικογένειές τους. Επιθυμώ να αναδείξω την ανθρώπινη διάσταση αυτών των ιστοριών, εστιάζοντας στην ψυχολογία και στα συναισθήματα των ασθενών και των συγγενών τους, και να δείξω πώς οι ιστορίες τους συνδέονται με την ευρύτερη κοινωνική πραγματικότητα της εποχής.

Πώς αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία το στίγμα και το τραύμα; Βοηθά το ντοκιμαντέρ στην αντιμετώπισή τους;

Η ελληνική κοινωνία έχει ιστορικά αντιμετωπίσει το στίγμα με απομόνωση και σιωπή, ειδικά σε περιπτώσεις ασθενειών όπως η φυματίωση. Το ντοκιμαντέρ «Αζήτητοι» προσπαθεί να συμβάλει στην αποδοχή και την κατανόηση αυτών των θεμάτων, φέρνοντας στο φως τις ιστορίες των ανθρώπων που υπέφεραν και αναδεικνύοντας την ανάγκη για κοινωνική ευαισθησία. Μέσω της αφήγησης των ιστοριών αυτών, το ντοκιμαντέρ στοχεύει να προκαλέσει μια συζήτηση γύρω από το στίγμα και το τραύμα, ενθαρρύνοντας την κοινωνία να αναγνωρίσει και να αντιμετωπίσει αυτά τα ζητήματα.

Ποιο είναι το επόμενο project σας;

Το επόμενο project είναι ακόμα σε αρχικό στάδιο και δεν μπορώ να αποκαλύψω πολλές λεπτομέρειες. Ωστόσο, σκοπεύω να συνεχίσω να εξερευνώ θέματα που αφορούν την ανθρώπινη εμπειρία και τις κοινωνικές προκλήσεις, εστιάζοντας πάντα στην ανθρώπινη διάσταση των ιστοριών. Επιθυμώ να αναδείξω τις φωνές των ανθρώπων που έχουν παραμείνει αόρατοι και να φωτίσω τις ιστορίες τους, όπως  προσπάθησα να κάνω και με τους «Αζήτητους».