Η Μαίρη Κόντζογλου γεννήθηκε, μεγάλωσε και ζει στη Θεσσαλονίκη.
Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και εργάστηκε σε μεγάλες ελληνικές εταιρείες με αντικείμενο πάντα την Επικοινωνία.
Η διλογία «Σκουριά και χρυσάφι», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, είναι η αφορμή της συζήτησής μας.
Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορούν και τα βιβλία της «Το μέλι το θαλασσινό», «Περπάτα με τον άγγελό σου», «Οι μεσημβρινοί της ζωής» (τριλογία), «Χίλιες ζωές απόψε», «Τα παλιά ασήμια» (τριλογία), «Οι Μαγεμένες».
Συνέντευξη Χαριτίνη Μαλισσόβα
Ολοκληρώθηκε πρόσφατα και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο η διλογία σας με τίτλο «Σκουριά και χρυσάφι». Θέλετε να μας δώσετε κάποια στοιχεία των βιβλίων;
Είναι δυο βιβλία, στα οποία, μέσα από τη ζωή των μελών της οικογένειας Βαμβακά, που παρασκευάζει το «καλύτερο ποτό στον κόσμο», παρακολουθούμε τη δημιουργία της αστικής τάξης στην Ελλάδα, παράλληλα με τα ιστορικά και κοινωνικοπολιτικά γεγονότα.
Η διλογία «Σκουριά και χρυσάφι» ξεκινάει από την καταστροφή των Ψαρών τον Ιούνιο του 1824 και φτάνει μέχρι το χείλος του 20ού αιώνα, τον Δεκέμβρη του 1899.
Διαδραματίζεται στα ηρωικά Ψαρά, την Ερέτρια και τη Χαλκίδα, την Αθήνα και τον Πειραιά, κάνει και «βόλτες» στην Κωνσταντινούπολη, τη Νέα Υόρκη και σε όλα τα μέρη της γης που το Ποτό του Αντώνη Βαμβακά αγαπήθηκε και αγαπιέται ακόμη.
Τι ήταν αυτό που σας έκανε να ασχοληθείτε με το «καλύτερο ποτό στον κόσμο»;
Η ποτοποιία είναι η πρώτη μορφή βιομηχανίας στη χώρα μας και αντιλαμβάνεστε πως μου ταίριαζε στην προσπάθειά μου να ιχνηλατήσω και χαρτογραφήσω τη διαδρομή ως τη δημιουργία της αστικής τάξης.
Ο γενάρχης της οικογένειας Βαμβακά από σκλάβος, επαναστάτης, πρόσφυγας, γεωργός γίνεται έμπορος. Ο γιος του γίνεται βιομήχανος. Την εποχή που αφηγούμαι, πράγματι, ένα ποτό ξεχώρισε και έγινε διάσημο σε όλον τον κόσμο.
Παράλληλα βέβαια με τον αγώνα που δίνει η οικογένεια Βαμβακά, σκιαγραφείται και το ελληνικό κράτος κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Που είναι γεμάτος από συνταρακτικά ιστορικά και πολιτικά γεγονότα, όπως και κοινωνικούς αγώνες.
Παρόλο που χρησιμοποιείτε ενετικά ονόματα, η διλογία δεν διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια της Ενετοκρατίας. Θέλετε να μας εξηγήσετε;
Πράγματι, η διλογία «Σκουριά και χρυσάφι» δεν διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια της Ενετοκρατίας.
Χρησιμοποίησα, δανείστηκα, τα ενετικά ονόματα της Χαλκίδας και του Πειραιά αντίστοιχα γιατί μου ταίριαζαν σαν νοήματα. Νεγρεπόντε = μαύρη γέφυρα, μαύρο πέρασμα. Και τέτοια, μαύρο πέρασμα είναι για τον εξαθλιωμένο πρόσφυγα Αγγελή Βαμβακά, ο ερχομός του στην ελεύθερη Ελλάδα.
Πόρτο Λεόνε= λιμάνι των λιονταριών.
Ήθελα να δείξω πώς, στο υπό ανάπτυξη πρώτο λιμάνι της μικρής Ελλάδας των μέσων του 19ου αιώνα, οι ήρωες καταβάλουν λεόντειες προσπάθειες για να επιτύχουν στους σκοπούς τους.
Όλα σας τα βιβλία απαιτούν συγκεκριμένη ιστορική έρευνα – πέρα από τη μυθοπλασία. Σας ενδιαφέρει να μυείτε τους αναγνώστες σας σε διαφορετικές χρονικές περιόδους;
Ξεκινώ από το δικό μου ενδιαφέρον να διαβάζω Ιστορία, να ανακαλύπτω λιγότερο γνωστά ιστορικά γεγονότα και να στήνω μια μυθιστορία με άξονα αυτά. Είναι γεγονός πως ο κόσμος ανταποκρίνεται, η Ιστορία ασκεί, τελικά, μεγάλη γοητεία σε όλους μας.
Το χρυσάφι δεν σκουριάζει. Σε ποιο βαθμό μπορεί ωστόσο, να το επηρεάσει η σκουριά;
Πράγματι, δεν σκουριάζει. Όμως αν πέσει μέσα του σκουριά, παρά το γεγονός ότι διατηρεί τις ιδιότητές του, παύει να είναι ατόφιο.
Οπωσδήποτε ο τίτλος είναι μεταφορικός, ήθελα να δείξω πως το καλό και το κακό πηγαίνουν μαζί.
Σκουριά και χρυσάφι είμαστε όλοι οι άνθρωποι, σκουριά και χρυσάφι είναι όλα τα γεγονότα που πάντα έχουν δυο όψεις.
Σκουριά και χρυσάφι ο έρωτας, ο πόλεμος, οι σχέσεις, οι άνθρωποι, η ζωή τελικά.
Ποια η αίσθησή σας για την πορεία του μυθιστορήματος στη χώρα μας; Η ποσότητα είναι σε βάρος της ποιότητας;
Η ποιότητα είναι ανεξάρτητη από την ποσότητα αφού όσα μυθιστορήματα υπάρχουν, άλλα τόσα «μυαλά» τα παράγουν. Θέλω να πω ότι, ακόμη και σε μια μικρή βιβλιοπαραγωγή, μπορεί να έχουμε κακής ποιότητας βιβλία. Τουλάχιστον στη μεγάλη βιβλιοπαραγωγή ίσως και να έχουμε μεγαλύτερη δυνατότητα να επιλέξουμε.
Καθήκον μας ως αναγνώστες είναι να διακρίνουμε τη σκουριά από το χρυσάφι, για να χρησιμοποιήσω τους όρους της διλογίας μου.
Ποιο βιβλίο διαβάσατε πρόσφατα και σας εντυπωσίασε;
Δεν είναι μόνο ένα. Μεταξύ άλλων, ξαναδιάβασα «Τα σταφύλια της οργής» του Τζ. Στάινμπεγκ και συγκλονίστηκα.
Διάβασα το «Η χορτοφάγος» της Χαν Γκανγκ (Νότια Κορέα) και έμεινα έκθαμβη από την πρωτοτυπία του θέματος και το επίπεδο λογοτεχνικότητας. Διαβάζω τη «Βαλκανική τριλογία» της Ολ. Μάνινγκ και ταξιδεύω με ένα συγκλονιστικό ιστορικό μυθιστόρημα.
Ευτυχώς υπάρχουν πάρα πολλά θαυμάσια βιβλία, αρκεί να εξερευνήσουμε λίγο πιο προσεκτικά το «τοπίο».
Ποια αξία θεωρείτε υπέρτατη;
Την αγάπη προς τον άνθρωπο. Όταν αγαπάς, τα πάντα είναι δυνατά.
Τι νομίζετε ότι μας δίδαξε και συνεχίζει να μας διδάσκει η πρόσφατη πανδημία;
Ότι κανείς άνθρωπος και κανένα κράτος δεν είναι άτρωτο. Ότι τώρα, περισσότερο από ποτέ, η αλληλεγγύη είναι το ζητούμενο.
Γράφετε κάτι καινούργιο;
Πάντα γράφω κάτι καινούργιο. Τι μορφή θα πάρει είναι ένα άλλο θέμα. Το κρίνω και αποφασίζω μετά από κάμποσο καιρό. Επίσης, δεν λέω ποτέ τι ακριβώς γράφω…