Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κατέθεσε επίσημα ένσταση στο Δήμο Βόλου για τον επαναχαρακτηρισμό έκτασης στην οδό Σέκερη, που αποχαρακτήρισε με απόφασή της η πλειοψηφούσα παράταξη , ώστε η πρυτανεία να εφαρμόσει το αναπτυξιακό της σχέδιο. Ο Δήμος αποχαρακτήρισε «χώρο πανεπιστημιακών εγκαταστάσεων» που ανήκε σε ιδιώτη γεγονός που προκάλεσε «ρήγμα» στις σχέσεις με το Πανεπιστήμιο, το οποίο δεν είχε λάβει την χρηματοδότηση για να πληρώσει την απαλλοτρίωση των 320.000 ευρώ. Ο χαρακτηρισμός ήταν σε ισχύ 23 χρόνια, χωρίς ο ιδιώτης να λάβει αποζημίωση.
Το Πανεπιστήμιο ζητάει από τον Δήμο να εφαρμόσει το Νόμο και τονίζει πως με τις χρηματοδοτήσεις που εγκρίνει η Πολιτεία έχει αναπτύξει στην περιοχή έναν ολόκληρο σχεδιασμό που βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης .
Η Πρυτανεία υποστηρίζει πως σύμφωνα με το Νόμο προκύπτει ότι, ο καθορισμός ακινήτων ως κοινοχρήστων χώρων με πράξη έγκρισης, αναθεώρησης
τροποποίησης ή επέκτασης ρυμοτομικού σχεδίου ισοδυναμεί με κήρυξη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης των χώρων αυτών (ΣτΕ 603/2008 Ολομ., 1945/2017, 1673/2014 κ.ά.) και εγκαλεί το Δήμο για παράνομη απόφαση αποχαρακτηρισμού.
Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με την ένστασή του υποστηρίζει πως συντρέχουν σωρευτικά και οι δυο προϋποθέσεις για την ολική επανεπιβολή της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης και συγκεκριμένα. -Σοβαροί πολεοδομικοί λόγοι επιβάλλουν τη διατήρηση του εν λόγω ακινήτου Σκουρτόπουλου ως κοινωφελούς χώρου Πανεπιστημιακών Εγκαταστάσεων, καθώς ήδη η Σύγκλητος στις 11.06.2018, ενέκρινε το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Πολυτεχνικής Σχολής σχετικά με την επέκταση και ανάπτυξη των εγκαταστάσεών της στο Πεδίο του Άρεως. Το «Πεντάγωνο», το τμήμα που περιβάλλεται από τις οδούς Σέκερη – Αλαμάνας – Α. Αθηνών – Χέυδεν) συμπεριλαμβάνεται στο Ρυθμιστικό Σχέδιο για τη δημιουργία Πανεπιστημιακών εγκαταστάσεων της Πολυτεχνικής Σχολής.
Τον Δεκέμβριο του 2018 υπήρξε με υπουργική απόφαση «Έγκριση αγοράς ακινήτων παρακείμενων των εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για τις ανάγκες του Ιδρύματος στο
στο Πεδίον Άρεως στο Δήμο Βόλου». Εξάλλου, όπως προαναφέρθηκε προκειμένου να ολοκληρωθεί η ανάπτυξη της Πολυτεχνικής Σχολής, μεταβιβάσθηκε
ατελώς η κυριότητα δημοσίου ακινήτου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Πρόκειται για το χώρο στον οποίο στεγάζονταν η Υπηρεσία Εγγείων Βελτιώσεων (πίσω από τις εγκαταστάσεις του υπεραστικού ΚΤΕΛ). Στον χώρο αυτό έχει ήδη ξεκινήσει η ανέγερση των κτηριακών εγκαταστάσεων των Τμημάτων Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανολόγων Μηχανικών, η χρηματοδότηση των οποίων έχει εξασφαλιστεί από την
Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Επενδύσεων. Επίσης, εγκρίθηκε η αγορά ακινήτου, επί της
Λεωφόρου Αθηνών, για τις ανάγκες του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Η αγορά του
ακινήτου ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2017.
Κατά τα έτη 2019 και 2020 ολοκληρώθηκε η αγορά δύο οικοπέδων. Ήδη το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είναι σε άμεση επαφή για την αγορά ακόμη 3
οικοπέδων εκ του συνόλου των 7 ευρισκομένων στο κρίσιμο οικοδομικό τετράγωνο και αναμένεται η ολοκλήρωση των διαδικασιών κατάρτισης συμβολαίων αγοράς των.
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, μετά την έκδοση της εγκριτικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης, 2018, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχει προβεί στην αγορά 2
οικοπέδων και στην ολοκλήρωση των διαδικασιών αγοράς ακόμη 3 εκ του συνόλου των 7 οικοπέδων ιδιωτών στο «πεντάγωνο» καθώς και στην εγγραφή στον
Προϋπολογισμό του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων της συνολικής πίστωσης για την αγορά ή απαλλοτρίωση των εναπομεινάντων οικοπέδων.
Αντίθετα, δεν προέκυψε από τη διαδικασία συζήτησης και λήψης απόφασης, ότι υπάρχουν πολεοδομικοί λόγοι που να άρουν το χαρακτηρισμό του ιδιωτικού χώρου ως
κοινωφελούς χώρου, καθώς δεν δύναται να οικοδομηθεί ακίνητο για άλλο λόγω πλην πανεπιστημιακών εγκαταστάσεων. Όσον δε αφορά την εγγραφή της προσήκουσας αποζημίωσης, όπως με
σαφήνεια αναφέρεται στο έγγραφο του Πανεπιστημίου, έχει ήδη εγκριθεί ο προϋπολογισμός του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για το έτος 2021 από το Υπουργείο
Παιδείας και Θρησκευμάτων με πλεόνασμα
422.489,55 ευρώ αφού έχει προηγηθεί η από 27/11/2020
Απόφαση της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για την έγκριση του Προϋπολογισμού για το έτος 2021 και στο σκέλος του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων της οποίας έχει εγγράφει η αγορά η απαλλοτρίωση ακινήτων για στέγαση
του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (αναρτημένη στο διαδίκτυο) ποσού 447.988,53 ευρώ. Επειδή, από το συνδυασμό των διατάξεων των προεδρικών διαταγμάτων προκύπτει ότι,
ο καθορισμός ακινήτων ως κοινοχρήστων χώρων με πράξη έγκρισης, αναθεώρησης
τροποποίησης ή επέκτασης ρυμοτομικού σχεδίου ισοδυναμεί με κήρυξη αναγκαστικής
απαλλοτρίωσης των χώρων αυτών (ΣτΕ 603/2008 Ολομ., 1945/2017, 1673/2014 κ.ά.), το πανεπιστήμιο ζητάει να εφαρμοστεί ο Νόμος.
Στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής τονίζεται ότι ο δήμος δεν έχει αποφασιστική αρμοδιότητα αλλά μόνο γνωμοδοτική αρμοδιότητα, δυνάμενος, πάντως, να υποβάλει πρόταση για τροποποίηση εγκεκριμένου σχεδίου. Το αυτό ισχύει και στην περίπτωση που ακυρωθεί με δικαστική απόφαση η άρνηση της
Διοίκησης να άρει μη συντελεσμένη ρυμοτομική απαλλοτρίωση. Δηλαδή και στην
περίπτωση αυτή ο Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού
μπορεί μόνον να υποβάλει πρόταση, για σχετική τροποποίηση του
ρυμοτομικού σχεδίου με επανεπιβολή της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης, στο
όργανο το οποίο, κατά τις διατάξεις της Πολεοδομικής Νομοθεσίας, έχει την αποφασιστική αρμοδιότητα να τροποποιήσει το σχέδιο (ΣτΕ 1945/2017,
1673/2014).
Αλλαγή χρήσης μόνο με Προεδρικό Διάταγμα
Το πανεπιστήμιο υποστηρίζει πως ο αποχαρακτηρισμός της έκτασης για πανεπιστημιακές χρήσεις είναι ανώφελος καθώς η «…….η έγκριση ή τροποποίηση των πολεοδομικών σχεδίων οιασδήποτε κλίμακας και η θέσπιση με ρυθμίσεις κανονιστικού χαρακτήρα κάθε είδους όρων δόμησης θεσπίζονται επιτρεπτώς κατά το Σύνταγμα (παράγραφος 2 του άρθρου 43) μόνο με την έκδοση προεδρικού διατάγματος. Ο κανόνας, εξάλλου, αυτός αφορά τόσο τις ρυθμίσεις με αμιγώς κανονιστικό ή με μεικτό χαρακτήρα, όσο και τις ατομικές πράξεις διότι, κατά το Σύνταγμα, ο πολεοδομικός σχεδιασμός συνδέει αρρήκτως αυτές τις κατηγορίες πράξεων. Οι αρμοδιότητες, όμως, εφαρμογής των πολεοδομικών σχεδίων
και οι συναφείς εκτελεστικές αρμοδιότητες επιτρεπτώς ανατίθενται σε άλλα, πλην του Προέδρου της Δημοκρατίας, όργανα, προς την αρμοδιότητα δε εφαρμογής των
πολεοδομικών σχεδίων εξομοιώνεται, από την άποψη αυτή, και η άλως εντοπισμένη τροποποίησή τους η οποία δύναται, ομοίως, να επιχειρείται με πράξη διάφορη του διατάγματος, δεδομένου ότι η τροποποίηση αυτή δεν εμπεριέχει γενικό πολεοδομικό σχεδίασμά, αλλά διενεργείται εντός του πλαισίου ευρύτερου σχεδιασμού, που έχει ήδη χωρήσει από τα προς τούτο αρμόδια, κατά το Σύνταγμα και το νόμο, όργανα (Σ.τ.Ε.
2614/2016, 4542/2015, 2378, 4924/2014, 3661, 3663/2005 Ολομ.). Εξάλλου, για την εφαρμογή του παραπάνω κανόνα, η τροποποίηση σχεδίου πόλεως ή η αναθεώρηση πολεοδομικής μελέτης θεωρείται ότι είναι, καταρχήν, όλως εντοπισμένη όταν με αυτήν επέρχεται μικρής έκτασης μεταβολή και θίγεται ένα οικόπεδο ή μικρός αριθμός γειτονικών οικοπέδων, έστω και εάν αυτά ευρίσκονται σε διαφορετικά οικοδομικά τετράγωνα. Πλην, και στην περίπτωση αυτή η τροποποίηση δεν θεωρείται όλως εντοπισμένη για την άσκηση της αρμοδιότητας του οικείου οργάνου, όταν, ενόψει του χαρακτήρα της, συνιστά σημαντική πολεοδομική παρέμβαση για το συγκεκριμένο
οικιστικό σύνολο (Σ.τ.Ε. 2614/2016, 3377, 3956/2015, 2378/2014). Περαιτέρω, από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει ότι η
αίτηση για την άρση ρυμοτομικής απαλλοτριώσεως επιτρεπτώς υποβάλλεται σε κάθε όργανο της κρατικής Διοίκησης ή της τοπικής αυτοδιοίκησης, στο οποίο έχουν ανατεθεί
αποφασιστικού χαρακτήρα αρμοδιότητες σε θέματα έγκρισης και τροποποίησης πολεοδομικών σχεδίων, ή έστω και γνωμοδοτικού χαρακτήρα αρμοδιότητα στο πλαίσιο της διαδικασίας της σχετικής πολεοδομικής ρύθμισης. Εάν δε η αρχή, στην οποία υποβάλλεται το αίτημα, δεν έχει στη συγκεκριμένη περίπτωση, κατά το Σύνταγμα και το νόμο, αρμοδιότητα τροποποίησης του πολεοδομικού σχεδίου, οφείλει να διαβιβάσει την σχετική αίτηση στο κατά περίπτωση αρμόδιο όργανο, δεν συντελείται όμως,
σιωπηρή άρνηση της αρχής να άρει την απαλλοτρίωση με την πάροδο άπρακτου τριμήνου από την υποβολή της αίτησης (Σ.τ.Ε. 1806/2016, 4783/2014, 2101/2012, 4569/2009).
Ο Δήμος απορρίπτει τη ένσταση του Πανεπιστημίου
Ο Δήμος, σε εισήγηση, που υπογράφει ο αντιδήμαρχος Θανάσης Σταυρίδης απορρίπτει την ένσταση του πανεπιστημίου υποστηρίζοντας πως στην ένσταση δεν γίνεται ουδεμία αναφορά για την εφαρμογή της ανέκκλητης και δεσμευτικής για τη Διοίκηση με αριθμό Α288/2019 Απόφασης του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Βόλου, σύμφωνα με την οποία έγινε δεκτή η από 29-11-2016 προσφυγή των Ανδρονίκης και Αντώνιου Σκουρτόπουλου κατά 1) του Ελληνικού Δημοσίου , 2) του Δήμου Βόλου και 3) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, και ακυρώθηκε η άρνηση της Διοίκησης να προβεί στην άρση του επιβληθέντος ρυμοτομικού βάρους με την 4765/19-11-2004 ( ΦΕΚ 1196Δ΄/22-12-2004 ) Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Θεσσαλίας επί του ακινήτου ιδιοκτησίας τους, που βρίσκεται στο Ο.Τ. 1202 του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου πόλης Βόλου, συνολικής επιφάνειας 1.470,50 τ.μ. στην οδό Αθηνών 5, και αναπέμφθηκε η υπόθεση στη Διοίκηση, προκειμένου να προβεί στην κατά το αιτιολογικό οφειλόμενη ενέργεια (άρση του ένδικου ρυμοτομικού βάρους του προπεριγραφόμενου ακινήτου τροποποιουμένου αντιστοίχως του οικείου ρυμοτομικού σχεδίου ).
Ο Δήμος τονίζει πως η Απόφαση του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Βόλου είναι ανέκκλητη και δεσμευτική για τη Διοίκηση και δεν μπορεί να μη ληφθεί υπόψη από τον Δήμο τόσο το διατακτικό της Απόφασης, όσο και η κρίση- παραδοχή και τονίζει πως οι ενστάσεις του Πανεπιστημίου είναι αβάσιμες,
3Επιπλέον επισημαίνεται ότι το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας δεν προσκόμισε στην Δ/νση Υπηρεσίας Δόμησης κανένα αποδεικτικό στοιχείο περί της εγγραφής της προσήκουσας αποζημίωσης σε ειδικό κωδικό του Προϋπολογισμού του με βάση το σύστημα αντικειμενικών αξιών του Υπουργείου Οικονομικών, ούτε κατά το έτος 2020, ούτε κατά το ημερολογιακό έτος 2021 υποβολής της αίτησης. Η εν λόγω εγγραφή είναι απαραίτητη προϋπόθεση, η οποία πρέπει να συντρέχει σωρευτικά για την επανεπιβολή της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης, όπως ορίζεται στο άρθρο 88, παρ. 3β του Ν. 4759/2020 ( ΦΕΚ 245Α΄/ 9-12-2020 ). Ο Δήμος σημειώνει ότι στα σχετικά έγγραφα της Διεύθυνσης Οικονομικής Διαχείρισης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας αναφέρεται αόριστα ότι υπάρχει η δυνατότητα καταβολής της προσήκουσας αποζημίωσης στους κ.κ. Αντώνιο και Ανδρονίκη Σκουρτοπούλου, χωρίς να συνυποβληθεί όπως έπρεπε και επίσημος υπολογισμός της με βάση το σύστημα αντικειμενικών αξιών του Υπουργείου Οικονομικών κατά το ημερολογιακό έτος υποβολής της αίτησης και χωρίς να αναφέρεται η απαιτούμενη εγγραφή της σε ειδικό κωδικό του Προϋπολογισμού της. Σημειώνεται ότι από τα προσκομισθέντα από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έγγραφα περί εξαγοράς ακινήτων στο Ο.Τ. 1202, δεν προκύπτει ότι αφορούν συγκεκριμένα και το ακίνητο ιδιοκτησίας Σκουρτόπουλου, όπως αναφέρεται και στο σκεπτικό της με αριθμό Α288/2019 Απόφασης του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Βόλου.
Επισημαίνεται ότι δεν υπάρχει ρητή και ευθεία αναφορά στην ένσταση του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για την απαιτούμενη εκτίμηση της αξίας του ακινήτου με βάση το σύστημα αντικειμενικών αξιών του Υπουργείου Οικονομικών κατά το ημερολογιακό έτος υποβολής της αίτησης και για την εγγραφή της σε ειδικό κωδικό του Προϋπολογισμού του σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
Επιπρόσθετα πρέπει να σημειωθεί σχετικά ότι, καθ΄ όλο αυτό το μεσολαβήσαν πολυετές χρονικό διάστημα δεν έχει υποβληθεί από το Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας» καμία αίτηση ενώπιον του αρμοδίου Δικαστηρίου για τον καθορισμό τιμής μονάδος της απαλλοτριούμενης έκτασης.
Επίσης αναφέρει πβς στο χρονικό διάστημα των δεκαέξι (16) και πλέον ετών από την επιβολή της απαλλοτρίωσης το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας δεν προέβη σε καμία ενέργεια καταδεικνύουσα την έναρξη διαδικασίας ανέγερσης εγκαταστάσεων επί του ακινήτου για την επέκταση και ολοκλήρωση ανάπτυξης της Πολυτεχνικής Σχολής (όπως π.χ. στην υποβολή φακέλου για την έκδοση οικοδομικής άδειας ανέγερσης νέου κτιρίου Πανεπιστημιακών εγκαταστάσεων, ή άδειας για τη συντήρηση και επισκευή του υπάρχοντος κτιρίου στο εν λόγω οικόπεδο, κ.λ.π. ) και γενικά προς αξιοποίηση του εν λόγω ακινήτου ως «Χώρου Πανεπιστημιακών εγκαταστάσεων», όπως προβλέπονταν στο διατακτικό κήρυξης της απαλλοτρίωσης.
Συνεπώς μέχρι σήμερα δεν έχει εκπληρωθεί ο πολεοδομικός λόγος για τον οποίο επιβλήθηκε η ρυμοτομική απαλλοτρίωση.
Ως εκ τούτου δεν συντρέχουν οι εκ του Νόμου προβλεπόμενες ρητές και σωρευτικές προϋποθέσεις, τις οποίες επικαλείται το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ώστε να επιβάλλεται η επανεπιβολή της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης στο εν λόγω ακίνητο Σκουρτόπουλου, ως « κοινωφελής χώρος Πανεπιστημιακών Εγκαταστάσεων » κατά τις ισχύουσες διατάξεις του άρθρου 88 του Ν. 4759/2020 ( ΦΕΚ 245Α΄/ 9-12-2020 ).