Μικρή, αλλά «ζωντανή» πέρα για πέρα η εσθονική λογοτεχνική σκηνή. Η Μαγδαληνή Θωμά σε συνεργασία με τον σύζυγό της, τον Εσθονό φιλόλογο Madis Veldi, συστήνουν στο ελληνικό κοινό τον πιο διάσημο συγγραφέα της χώρας της Βαλτικής, τον Anton-Hansen Tammsaare, μεταφράζοντας πέντε διηγήματά του. Αφορμή για τη συζήτηση με τη Βολιώτισσα συγγραφέα και διδάκτορα της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας, στάθηκε η κυκλοφορία του βιβλίου «Ο θάνατος του παππού και άλλες εσθονικές ιστορίες».
Το βιβλίο κυκλοφόρησε από το «Οροπέδιο», το λογοτεχνικό περιοδικό που εκδίδει ο Δημήτρης Κανελλόπουλος, νικητής του κρατικού βραβείου μυθιστορήματος 2019. Περιλαμβάνει πέντε διηγήματα του συγγραφέα, τα οποία κατά σειρά είναι «Ο θάνατος του παππού», «Σεξαπήλ», «Η Κίττι θέλει να γίνει μεγάλη», «Έμψυχες κούκλες» και «Μία κηδεία», ενώ η έκδοση των 144 σελίδων κλείνει με το επίμετρο του συγγραφικού διδύμου. Όμως η λεπτομέρεια που προσδίδει ακόμη πιο μεγάλο ενδιαφέρον στο βιβλίο, έχει να κάνει με το λογοτεχνικό ύφος της μετάφρασης του διηγήματος «Μία κηδεία», στο οποίο η κ. Θωμά βάδισε στα… βήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, επιχειρώντας μία πρόσμειξη στοιχείων δημοτικής και καθαρεύουσας. Και το τελικό αποτέλεσμα τη δικαιώνει. Χάρη στη δεξιοσύνη της, απέδωσε το συγκεκριμένο κείμενο με μια ιδιαίτερη τεχνοτροπία που αξίζει της προσοχής του αναγνωστικού κοινού.
«Η προσπάθεια ήταν δυαδική», σημείωσε με χαμόγελο η κ. Θωμά για τη συνεργασία με τον άντρα της, ενώ στη συνέχεια αναφέρθηκε στη ζωή και το έργο του Taamsaare, που φέτος μάλιστα συμπληρώθηκαν ογδόντα χρόνια από τον θάνατο του (πέθανε την 1η Μαρτίου 1940, ελάχιστους μήνες πριν την εισβολή των Σοβιετικών στην πατρίδα του): «Θεωρείται ο εθνικός συγγραφέας της Εσθονίας. Και μάλιστα φέτος η ταινία «Αλήθεια και δίκαιο», που βραβεύτηκε ως η καλύτερη εσθονική ταινία του 2019, το σενάριο βασίστηκε στο ομώνυμο έργο του Taamsaare και είναι ένα από τα πλέον εμβληματικά στη λογοτεχνία της Εσθονίας».
Ταραχώδης η ζωή που έζησε ο Tammsaare, κυρίως λόγω των προβλημάτων υγείας που τον ταλαιπώρησαν, μέχρι που πέθανε τελικά στα εξήντα δύο του χρόνια. «Οι γιατροί στην πρώτη του νιότη τού είχαν δώσει ένα-δυο χρόνια ζωής, γιατί προσβλήθηκε από φυματίωση, αλλά τελικά έζησε πολύ περισσότερο από τις αρχικές προβλέψεις», σημείωσε χαρακτηριστικά η κ. Θωμά, η οποία στη συνέχεια τόνισε ότι η βιβλιογραφία του Εσθονού αγγίζει μία ταραγμένη περίοδο στη σύγχρονη ιστορία της πατρίδας του, που όμως τον καθιέρωσαν στην ελίτ των συγγραφέων που έλαμψαν στον Μεσοπόλεμο.
Όσο για τα κριτήρια επιλογής των κειμένων που μεταφράστηκαν τελικά; «Κατά βάση επικεντρώθηκε στη συγγραφή μυθιστορημάτων, έχοντας να επιδείξει ένα έργο μεγάλης έκτασης. Εμείς από την πλευρά μας επιλέξαμε πέντε ιστορίες, σχετικά μικρότερες σε μέγεθος, που έχουν στοιχεία κωμικά, γιατί έγραφε κωμωδίες. Ειδικά στην τελευταία ιστορία μεταφέρει ένα κλίμα μεταφυσικής ειρωνείας, χωρίς να βαραίνει όμως το κείμενο και να διαθέτει μία ελαφράδα», υπογράμμισε η Βολιώτισσα συγγραφέας, η οποία έπειτα αναφέρθηκε στην… παπαδιαμαντική γλώσσα που προτίμησε στο ένα εκ των πέντε διηγημάτων: «Στη μετάφραση του «Μία κηδεία» επεξεργάστηκα τον λόγο κάπως διαφορετικά. Έφτιαξα το κείμενο σε μία γλώσσα μικτή, καθαρεύουσας, στο παπαδιαμαντικό πνεύμα, ενώ στα αφηγηματικά μέρη, που μιλάει σε πρώτο πρόσωπο ο πρωταγωνιστής, ένας νεκρός συγγραφέας που ανασταίνεται, χρησιμοποίησα δημοτική, για να προκύπτει μία προφορικότητα στους διαλόγους».
Το βιβλίο «Ο θάνατος του παππού και άλλες εσθονικές ιστορίες» κυκλοφόρησε τα περσινά Χριστούγεννα, αλλά όσα ακολούθησαν με την πανδημία του κορωνοϊού, δεν επέτρεψαν την παρουσίασή του στον Βόλο. Κάτι που η κ. Θωμά αισιοδοξεί πως θα γίνει εντός των προσεχών μηνών. Στη συνέχεια ευελπιστεί να δρομολογήσει την τρίτη συγγραφική της προσπάθεια που θα έχει σχέση με την εσθονική λογοτεχνία, στην οποία έχει εντρυφήσει με πάθος τα τελευταία χρόνια. Κάτι που δεν θα πρέπει να προκαλεί εντύπωση μια και η Εσθονία έχει εξελιχθεί στη δεύτερη πατρίδα της. «Η εσθονική λογοτεχνία κρύβει μεγάλο πλούτο και ιδιαίτερα η γυναικεία ποίηση, από τις αρχές του 20ού αιώνα μάλιστα, είναι πολύ δυνατή», παραδέχθηκε, ενώ έκλεισε με την αποκάλυψη πως στο καινούριο βιβλίο της θα μεταφράσει ποιήματα του διακεκριμένου Jüri Talvet, του πλέον πολυδιαβασμένου Εσθονού ποιητή.