Του Βάϊου Κουτριτζέ
Δ΄ ΜΕΡΟΣ
Προσθήκη εκ παραδρομής:
ΖΑΧΑΡΟΥ Ιωάννα. Γεννήθηκε, το 1972, στη Συκή. Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., απόφοιτος του Προπτυχιακού και του Μεταπτυχιακού Τμήματος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με κατεύθυνση στη Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση. Σήμερα συνεργάζεται ως εκπαιδεύτρια με το Ι.Ε.Κ. Θεσσαλονίκης 1, σε ειδικότητες κατάρτισης για άτομα με πρόβλημα όρασης, ενώ έχει συνεργαστεί επίσης με το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας καθώς και με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία σε θέματα δια βίου μάθησης. Έχει ολική απώλεια όρασης. Ζει στη Θεσσαλονίκη. Έργα της:
«Η ρουφήχτρα», Ψυχογιός, 2018, παιδική λογοτεχνία
«Οι ζαβολιές του χρόνου», Ψυχογιός ,2019, παιδική λογοτεχνία
ΡΗΜΑΤΙΣΙΔΗΣ Γιώργης Ε.. (20) Γεννήθηκε στη Συκή, το 1824, γιος του Ευσταθίου και της Περιστέρας. Απεβίωσε στην Αθήνα, το 1878, τραυματισμένος άσχημα στο πόδι στη μάχη της Μακρινίτσας (1878). Ήταν ιερέας και διδάσκαλος στο χωριό του, αλλά και σε άλλα χωριά του Νότιου Πηλίου (Ξυνόβρυση, Νεοχώρι) και στο Γαρδίκι Λάρισας (21). Έργα του:
«Το χρονικό της Συκής», 1959, απόδοση χειρογράφου του 19ου αι. από το Βαγγέλη Σκουβαρά(22)
ΡΗΜΑΤΙΣΙΔΗΣ Νικόλαος Γ.. Γεννήθηκε στη Συκή, το 1850. Ήταν διδάσκαλος.
Του αποδίδεται το έργο:
«Συνοπτική Περιγραφή της Θεσσαλίας και τινων παρά τοις Θεσσαλοίς εθίμων», Σμύρνη, 1874, συγγρ.: Ανώνυμος
ΡΟΥΣΟΥ – ΦΑΜΠΑ Θεοδώρα. Σύζυγος του Λαυκιώτη ζωγράφου και γλύπτη Θανάση Φάμπα. Έργα της:
«Θανάσης Φάμπας, Ένα πεπρωμένο που δεν μπορούσε να ήταν άλλο», χ.ε., 2004, Βουκουρέστι, βιογραφία
«Θανάσης Φάμπας, Ένα Αμετάβλητο Πεπρωμένο», Ελληνική Ένωση, 2004, βιογραφία
ΣΕΡΜΑΝ Άρνολντ. Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη, το 1932, αλλά από το 1987 ζει στην Ελλάδα. Επέλεξε, μάλιστα, να μείνει στο Νότιο Πήλιο. Γι’ αυτό αγόρασε ένα κτήμα, ανάμεσα στους οικισμούς Καλλιθέα – Ξυνόβρυση, και κατασκεύασε το σπίτι του. Την περιπέτειά του αυτή την εξιστορεί στο βιβλίο του: «Οι κένταυροι του Πηλίου», ένα μυθιστόρημα – αυτογραφία, με περιστατικά που έζησε στην περιοχή. Έγραψε πολλά βιβλία, με ποικίλο περιεχόμενο, και συνεργάστηκε με διάφορα ξένα έντυπα. Τιμήθηκε με το Βραβείο Λογοτεχνίας της Χάιφα, το 1985. Έργα του:
«Κακοπιστία στα Βαλκάνια, Ο βιασμός της Γιουγκοσλαβίας», Ψυχογιός, 1993, ιστορία
«Οι κένταυροι του Πηλίου», Ψυχογιός, 1995, μυθιστόρημα
«Στο κατώφλι του χάους», Ψυχογιός, 1996, πολιτικές επιστήμες
«Κύπρος, Το μαρτυρικό νησί», Ίνδικτος, 1999, ιστορία
«Αλβανία», Ίνδικτος, 2000, ιστορία
ΣΟΤΣΟΛΑ – ΚΟΥΓΙΑΛΗ Γιώτα. Γεννήθηκε, το 1955, στο Προμύρι, και ζει στο Βόλο. Εργάστηκε στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, καθώς και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ως υπεύθυνη για την πρακτική άσκηση των φοιτητών του Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης. Υπήρξε συνεργάτρια του Εργαστηρίου Λόγου και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Αποτέλεσε μέλος ομάδας για τη συγγραφή 4 βιβλίων για εκπαιδευτικούς. Είναι ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος του Κέντρου Βιβλίου Μαγνησιωτών Συγγραφέων (ΚΕ.ΒΙ.ΜΑ.ΣΥ.). Είναι επίσης παραγωγός λόγου της εκπομπής: «Ιστορίες πίσω από τις ιστορίες», στην ertvolou. Έργα της:
«Τα σπίτια των ζώων», Καστούμης, 1984, εκπαιδευτικό
«Ακονίζω το μυαλό μου», Καστούμης, 1993, εκπαιδευτικό
«Η Λουλουδοκυβέρνηση», Καστούμης, 1995, παιδική λογοτεχνία
«Το μεγάλο ταξίδι του Ήλιου», Καστούμης, 1995, παιδική λογοτεχνία
«Ο Πιμ, το σκουληκάκι που ήθελε να τα μαθαίνει όλα», Καστούμης, 1995, παιδική λογοτεχνία
«Μαθαίνω για το μέλι», Καστούμης, 1996, εκπαιδευτικό
«Μαθαίνω για το κρασί», Καστούμης, 1996, εκπαιδευτικό
«Παραμύθι με ωραίο τέλος», Καστανιώτης, 1997, παιδική λογοτεχνία
«Ποιήματα για παιδιά», χ.ε., Βόλος, 1998, σε συνεργασία με την Ειρήνη Χιωτάκη
«Ψυχοκινητικές δραστηριότητες για νήπια και προνήπια», Καστανιώτης, 1998, εκπαιδευτικό
«Τα παραμύθια του Γελαστού», Καστανιώτης, 1999, παιδική λογοτεχνία
«Στην αγκαλιά της κρατούσε φεγγάρια», Καστανιώτης, 2000, παιδική λογοτεχνία
«Οι χίλιες εκατό σφραγίδες», Καστανιώτης, 2002, παιδική λογοτεχνία
«Η φωτεινή σφαίρα», Καστανιώτης, 2003, παιδική λογοτεχνία
«Ο αόρατος πύργος», Καστανιώτης, 2005, παιδική λογοτεχνία
«Ερώτων τραύλισμα», Καστανιώτης, 2005, μυθιστόρημα
«Αργοναυτική εκστρατεία σε κόμικ», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, 2013, κόμικ
«Ψυχοκινητικά παιχνίδια για κωφά-βαρήκοα παιδιά», Ήβη, 2017, σε συνεργασία με το Δημήτριο Αίσωπο, εκπαιδευτικό
«Απόψε τι βλέπεις γύρω σου;», Καστανιώτης, 2020, μυθιστόρημα
ΦΑΜΠΑΣ Θανάσης. Γεννήθηκε στον Λαύκο, το 1922. Τα χρόνια της κατοχής, πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και μετά τον Εμφύλιο βρέθηκε πολιτικός πρόσφυγας στο Βουκουρέστι. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα (1946-1947) με δασκάλους τον Παρθένη, Μπισκίνη και Μαθιόπουλο και, μετά το 1950, συνέχισε τη μόρφωσή του στο Ινστιτούτο Καλών Τεχνών «Ν. Γκριγκορέσκου» του Βουκουρεστίου, με ειδίκευση στη μνημειακή ζωγραφική. Πραγματοποίησε πολλές προσωπικές εκθέσεις κι έλαβε μέρος σε πολυάριθμες ομαδικές σε διάφορες χώρες του κόσμου. Εικονογράφησε βιβλία Ελλήνων και Ρουμάνων λογοτεχνών (Λουντέμη, Ρίτσου, Λεφούση, κ.ά.). Στη γενέτειρά του, από το 2005, λειτουργεί το «Φάμπειο Μουσείο», στο παλιό δημοτικό σχολείο, στο οποίο εκτίθενται έργα του, πίνακες ζωγραφικής και αγάλματα, δωρεές του ιδίου. Απεβίωσε το 2011 (23). Έργα του:
Ένα παιδικό βιβλίο με παραμύθια, που εικονογράφησε ο ίδιος (24).
ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ Γεώργιος. (Χαλκίδα 1848‒Αθήνα 1929) Έλκει την καταγωγή του από το Προμύρι Πηλίου, από το σόι του πατέρα του Νικολάου. Ο Νικόλαος και ο αδελφός του, Δημήτριος, έλαβαν ενεργό μέρος στην Επανάσταση του 1821 και μετά την καταστροφή του χωριού τους από την επέλαση του Δράμαλη στο Πήλιο εγκαταστάθηκαν στην Ιστιαία. Ήταν μεταξύ των ελαχίστων που γλίτωσαν από τη σφαγή. Εκεί πέρασε ο Γεώργιος την παιδική του ηλικία κι εκεί τελείωσε το αλληλοδιδακτικό Σχολείο. Στη Χαλκίδα έκανε τις γυμνασιακές του σπουδές και μετά γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1871 αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Σχολής. Εργάστηκε ως δικηγόρος και δημοσίευσε πολλά άρθρα στα νομικά έντυπα της εποχής. Εξέδωσε στη Χαλκίδα την εφημερίδα «Εύβοια» και στην Αθήνα την πρώτη μορφή του «Ριζοσπάστη». Μυήθηκε στον τεκτονισμό. Παράλληλα με την επαγγελματική του σταδιοδρομία, ασχολήθηκε και με την πολιτική. Διετέλεσε, τετράκις, βουλευτής Πηλίου και Φερρών, Υπουργός Δικαιοσύνης (1892) και Γερουσιαστής. Ήταν πολέμιος της μοναρχίας κι ονομάστηκε από το Βενιζέλο «πατέρας της δημοκρατίας». Έλαβε μέρος και στον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1878. Έργα του:
«Εκλογαί βουλευτικαί του 1881», 1881
«Ευθύναι», 1895
«Η σφαγή του Προμυρίου (8 Μαΐου 1823)», εκ του τυπογραφείου της Κορίννης, 1896 (25)
«Αι γυναίκες ως δικηγόροι», 1901
«Ασπασία του Περικλέους», 1902
«Δύο τριήρεις αγγελιοφόροι από Πειραιάν εις Μυτιλήνην τω 427 π.Χ.», 1902
«Περικλής-Ασπασία», 1904
«Ελληνική ναυτιλία κατά τας παραμονάς της επαναστάσεως», 1907
«Συνεργατικοί συνεταιρισμοί Αμπελακίων, Ύδρας, Σπετσών, Ψαρών», 1927
«Εκλογή πολιτεύματος», 1977
«Εκλογή πολιτεύματος», Επικαιρότητα, 1997
«Από την πολεμική θεομηνία στην εκουσία εξορία», U.S.Press, 2002
«Δείπνα και Συμπόσια των αρχαίων Ελλήνων», 1907 / Εκάτη, 1998 / Δρόμων 2006
(ολόκληρη η εργογραφία στο βιβλίο μου)
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΣ Γιώργος. Γεννήθηκε στον Βόλο, το 1923 και πέθανε στην Αθήνα, το 2015. Άρχισε να ασχολείται με τη μουσική από μικρός. Το 1940, εισήχθη στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά η ιταλική εισβολή, ο πόλεμος και η κατοχή τον καθήλωσαν στο Χόρτο. Σπούδασε πιάνο στην Αθήνα, Salzburg, Μόναχο, Αμβούργο και στη Γαλλία. Διέγραψε μια παγκόσμια τροχιά ως μουσικός και δάσκαλος. Η μουσική του δράση τον έφερε σε πάμπολλες χώρες (Αυστρία, Γερμανία, Σουηδία, Δανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Ρωσία, Αφρική, Ισλανδία, Βραζιλία, ΗΠΑ). Κλήθηκε να διευθύνει διάσημες ορχήστρες, όπως την Bury Orchestra, την South Manchester, κ.ά.. Διακρίθηκε και αναγνωρίστηκε διεθνώς ως μαέστρος. Δυστυχώς όμως, όπως συμβαίνει κατά κανόνα με τους αρίστους κάθε Καλής Τέχνης, η Ελλάδα του γύρισε τις πλάτες! Ασχολήθηκε με το έργο του Νίκου Σκαλκώτα, που ανέδειξε, βγάζοντάς τον απ’ την αφάνεια. Τα τελευταία χρόνια, διοργάνωνε στο Χόρτο μουσικά σεμινάρια, μέσω του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αγγελίνη‒Χατζηνίκου». Έργα του:
«Η μουσική στην κοινωνία, Μουσική παιδεία και μουσική εκπαίδευση στην Ελλάδα», Αγγελίνης, Αθήνα, 1988
«W.A. Mozart, Ευρωπαίος μουσικός, Το Recitativo του Mozart ως μήτρα για την αναγέννηση της μελωδίας», Ίδρυμα Αγγελίνη, Αθήνα, 1991
«Νίκος Σκαλκώτας, Μια ανανέωση στην προσέγγιση της μουσικής σκέψης και ερμηνείας», Νεφέλη, 2006, μελέτη
«Το ρετσιτατίβο στις όπερες του Mozart, Πυξίδα για την αναγέννηση της μουσικής αντίληψης», Νεφέλη, 2007, μελέτη
ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ
Κάποια συμπεράσματα που μπορούν να εξαχθούν από την πνευματική ιχνηλάτηση της περιοχής του Νότιου Πηλίου είναι τα ακόλουθα:
Παρατηρούμε ότι εκπροσωπούνται όλα τα είδη του αφηγηματικού λόγου (μυθιστόρημα, νουβέλα, διήγημα, παιδική λογοτεχνία, δοκίμιο), η ποίηση και οι μελέτες με ποικίλο ειδολογικό περιεχόμενο. Εκείνο που απουσιάζει είναι τα χρονικά και οι μαρτυρίες, ενώ τα υπάρχοντα ιστορικά-λαογραφικά πονήματα δεν καλύπτουν επαρκώς τον τομέα αυτόν.
Αξιοσημείωτες είναι οι περιπτώσεις των 5 πολυγραφότερων συγγραφέων: Θωμάς Γιώργος (57 βιβλία), Φιλάρετος Γεώργιος (55), Παπαλεξάνδρου Κωνσταντίνος (23), Σοτσολα-Κούγιαλη Γιώτα (23), Κραβαρίτου Μανιτάκη Γιώτα (19), Ιντζές Στάθης (13), Ζαχαρός Δημήτριος (13).
Βρίσκονται εν ζωή και παράγουν έργο, σ’ όλο το συγγραφικό φάσμα, είκοσι και πλέον νοτιο-πηλιορείτες δημιουργοί.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Ευχαριστώ τους δημοσιογράφους Λοΐζο Ασβεστά (Μέρη Α-Β-Γ) και Ξυνό Γιώργο (Μέρος Δ) για την επιμέλεια των κειμένων, την εφημερίδα «Θεσσαλία» που συμπεριέλαβε στην ύλη της την εργασία μου και τον Γιάννη Κονιόρδο (βλ. λ. στο Β΄ Μέρος) για την ευγενή παραχώρηση υλικού απ’ το πλούσιο αρχείο του, προς συμπλήρωση των λημμάτων που αναφέρονται στη Μανοπούλου Μίνα και στον Ρακή Κωνσταντίνο.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
- Αναφέρεται και ως Ρηματισόπουλος
- Πηγές: Ζαχαρός Απόστολος, «Ο παπα-Γιώργης Ρηματισίδης, ιεροδιδάσκαλος της Συκής και οπλαρχηγός του 1878», Θεσσαλικό Ημερολόγιο, τ.33/1998, σ. 259-268., απ’ όπου και το σκίτσο του Ρηματισίδη Γ. // Σκουβαράς Βαγγέλης, «Πηλιορείτικα», Αστήρ, 1983.
- (1921-1983) Φιλόλογος, λογοτέχνης και λαογράφος. Όταν υπηρετούσε ως καθηγητής στο γυμνάσιο Ζαγοράς, μελέτησε τα χειρόγραφα των βιβλιοθηκών της Ζαγοράς και των Μηλεών. Δημοσίευσε πολλές μελέτες φιλολογικού και λαογραφικού περιεχομένου, ενώ συνέγραψε πάνω από (20) βιβλία («Πηλιορείτικα Α’», Πηλιορείτικα Β’», κ.ά.)
- Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία, βλ. αφιέρωμα περιοδικού «εν Βόλω», τ.34-35/2009, σ. 82-93
- εφημ. «Μαγνησία», 19-05-09
- βλ. άρθρο-κριτική του Γιώργου Θωμά στο «Αρχείο Θεσσαλικών Μελετών», Α΄, Βόλος, 1972, σελ. 40-50, με τίτλο: «Η «Σφαγή του Προμυρίου» του Γ. Φιλάρετου»