Από 500.000 έως 1.000.000 αναμένεται να έχει μειωθεί ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός στην Ελλάδα το 2035 επιφέροντας μεγάλες συνέπειες τόσο στην εργασία και όσο και στο συνταξιοδοτικό. Oι τάσεις γήρανσης που εμφανίζει ο πληθυσμός στη χώρα λόγω και της κρίσης θα έχει ευρύτερες συνέπειες που αφορούν και το οικονομικό γίγνεσθαι.
Τα στοιχεία από μελέτη του καθηγητή του Τμήματος Χωροταξίας του πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Βύρωνα Κοτζαμάνη είναι αποκαλυπτικά.
Όπως αναφέρει ο ίδιος «ο πληθυσμός της Ελλάδας κατά τη μεταπολεμική περίοδο έχει αυξηθεί σημαντικά (7,6 εκατ. το 1951, 10,6 το 2017) και παράλληλα γηράσκει προοδευτικά. Στην ίδια αυτή περίοδο, ο πληθυσμός μας έχει περιορίσει τη γονιμότητά του και αυξήσει κατά περίπου 13 έτη τον μέσο προσδόκιμο χρόνο ζωής του στη γέννηση (εξ ου και η προοδευτική του γήρανση), έχει αστικοποιηθεί (80% του συνόλου κατοικεί πλέον σε αστικές περιοχές, σύμφωνα με την απογραφή του 2011) και έχει συγκεντρωθεί σε ένα εξαιρετικά περιορισμένο τμήμα της συνολικής επιφάνειας με τη δημιουργία δύο μεγάλων μητροπολιτικών περιοχών- Αθήνας και Θεσσαλονίκης).
Επίσης από σχετικά «εθνικά ομοιογενής» μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο (οι μη έχοντες την ελληνική υπηκοότητα το 1951 ήταν λίγες δεκάδες χιλιάδες) συμπεριλαμβάνει σήμερα περίπου 900.000 αλλοδαπούς η τεράστια πλειοψηφία των οποίων προέρχεται από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες και τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές του πλανήτη μας και σημαντικό τμήμα των τελευταίων έχουν εισέλθει παρανόμως στη χώρα μας μετά το 2005 και δεν διαθέτουν άδεια παραμονής.
Οι προαναφερθείσες εξελίξεις των εξήντα πέντε τελευταίων ετών είχαν ως αποτέλεσμα τη σημαντική αλλαγή των πληθυσμιακών πυραμίδων, την εξαιρετικά άνιση κατανομή του πληθυσμού στον χώρο και ταυτόχρονα την αλλαγή της σύνθεσής του, καθώς η χώρα μας, με τους αλλοδαπούς να αποτελούν πλέον σχεδόν το 9% του συνολικού πληθυσμού, ελάχιστα διαφοροποιείται πλέον από τις ευρωπαϊκές χώρες με μεταναστευτική παράδοση πολλών δεκαετιών. Ταυτόχρονα, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η οικονομική κρίση αναμένεται να επιταχύνει και ενδεχομένως και σε ορισμένες περιπτώσεις να ανατρέψει τις μακρόχρονες τάσεις εξέλιξης των βασικών δημογραφικών συνιστωσών».
Μείωση οικονομικά ενεργού πληθυσμού
Ο κ. Κοτζαμάνης πρόσθεσε πως η συρρίκνωση του συνολικού πληθυσμού που καταγράφεται σε όλα τα σενάρια και η συνεχιζόμενη γήρανσή του προφανώς αναμένεται να έχουν άμεση επίπτωση και στον πληθυσμό εργάσιμης ηλικίας ο οποίος φθίνει συνεχώς.
Ειδικότερα, από 7,0 εκατ. το 2015, οι 15-64 ετών αναμένεται το 2035 να κυμανθούν από 5,8 έως 6,3 εκατ., οι δε 20-69 ετών (7,1 εκατ. το 2015) στα αντίστοιχα σενάρια από 6,6 έως 6.1 εκατ. Στο τέλος δε της προβολικής περιόδου (2050) οι μεν 15-64 ετών θα κυμανθούν από 4,6 έως 5,5 εκατ., οι δε 20-69 ετών στα αντίστοιχα σενάρια από 4,8 έως 5,7 εκατ. Κατ’ επέκταση, το ειδικό βάρος του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας θα συρρικνωθεί. Ειδικότερα, το 2035 το ποσοστό των 15-64 στο συνολικό πληθυσμό (65% το 2015), θα κυμανθεί από 60,2% έως 61,4% στο τέλος δε της προβολικής περιόδου (2050) από 56,5% έως 54%. Η μείωση αυτή του πλήθους των ατόμων εργάσιμης ηλικίας επιταχύνεται σε όλα τα σενάρια μετά το 2030, η επιτάχυνση δε αυτή οφείλεται κυρίως σε δυο λόγους: Στην προοδευτική είσοδο στην ομάδα του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας των ολιγοπληθών γενεών —-2010 και στην προοδευτική έξοδο από την ομάδα αυτή των πολυπληθέστερων γενεών των ετών 1955 -1975.
Η απρόσκοπτη μείωση θα επηρεάσει προφανώς και τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό (4,7 εκατ. το 2015), ο οποίος πιθανότατα το 2035 θα υπολείπεται, αυτού του 2015 κατά 0,5 – 1 εκατ., το δε 2050 κατά 1,1 – 1,7 εκατ. Οι προαναφερθείσες αναμενόμενες μεταβολές του πληθυσμού αυτού είναι δυνατόν μερικώς και μόνον να αμβλυνθούν στην περίπτωση που τα ανά ηλικία ποσοστά συμμετοχής του πληθυσμού παραγωγικής-εργάσιμης ηλικίας στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό, αυξηθούν».