Γράφει ο συγκοινωνιολόγος Χαράλαμπος Α. Σκυργιάννης
Καλημέρα συμπολίτες. Μια εκδρομή-προσκύνημα στην Τήνο, 50 χρόνια μετά την πρώτη φορά, ήταν η αιτία της απουσίας μας την περασμένη εβδομάδα. Στην Τήνο της Μεγαλόχαρης, του μαρμάρου, των γλυπτών και των ζωγράφων, στην Τήνο με τους βόλακες ή βολάκους (γρανιτένιους στρογγυλεμένους βράχους) γύρω από το καθολικό χωριό Βωλάξ, με τους περιστεριώνες, τους νεκρούς ανεμόμυλους και τις ατέλειωτες ξερολιθιές, στην Τήνο της Αγίας Πελαγίας και των πολλών συγχρόνων επωνύμων οικιστών. Ευχαριστηθήκαμε τόσο τα μποφόρια όσο και τις μπουνάτσες του Αιγαίου, περάσαμε τρεις μέρες με καλή παρέα και πολλή ηρεμία, αιτηθήκαμε την ευλογία της Παναγίας και επιστρέψαμε στα πατρώα και μητρώα εδάφη φορτωμένοι με λαδάκι, αγίασμα, κάπαρη και γευστικότατα αμυγδαλωτά.
Κάθε επίσκεψη σε νησί είναι για μένα μια ευκαιρία για σκέψεις σχετικά με την ελληνική ακτοπλοΐα, με τα ελληνικά καράβια, που διασχίζουν χειμώνα-καλοκαίρι τα ελληνικά πελάγη. Τα περισσότερα είναι ναυπηγήματα 20ετίας έως και 30ετίας, αγορασμένα από το εξωτερικό, δυο-τρεις φορές μετασκευασμένα για τις μεταφορικές ανάγκες που κάθε φορά εξυπηρετούν κι άλλες τόσες μετονομασμένα, λίγα είναι που παραγγέλθηκαν από τους Έλληνες ακτοπλόους εφοπλιστές και κατασκευάστηκαν ειδικά για τις ελληνικές θάλασσες και τα ελληνικά νησιά. Τα περισσότερα, πλέον, είναι «super» καθώς οι εταιρείες ανταγωνίζονται σκληρά στην ταχύτητα διεκπεραίωσης και στις ανέσεις των επιβατών. Το πρόβλημα, βέβαια, ήταν πάντα, είναι και σήμερα, η άγονη γραμμή – ο όρος είναι δημιούργημα των ίδιων των εφοπλιστών και δηλώνει διαδρομές προς νησιά που δεν έχουν πολλούς κατοίκους ή/και δεν προσελκύουν μεταφορικό έργο που να αφήνει (στους εφοπλιστές, εννοείται) κέρδη. Οπότε υποχρεώνεται το Κράτος, προκειμένου να εξυπηρετηθούν αυτά τα απομονωμένα νησιά, να επιδοτεί τις κινήσεις των πλοίων προς αυτά – τουτέστιν πληρώνει το Κράτος (τουτέστιν όλοι μας) τους εφοπλιστές για να κινούν τα καράβια τους, απλά πράγματα.
Πάντως στο κέντρο των Κυκλάδων τέτοιου είδους προβλήματα δεν υπάρχουν. Εκεί το πρόβλημα είναι ο συνωστισμός πλοίων στα λιμάνια και οι ολοένα αυξανόμενες ανάγκες σε ντόκους για πρυμνοδέτηση των μεγάλων «σούπερ» ταχύπλοων καραβιών.
Η θάλασσα έχει τους δικούς της κανόνες κυκλοφορίας. Και η στεριά επίσης, το ξέρουμε όλοι αυτό. Ένας από τους πιο αυστηρούς κανόνες της στεριάς λέει ότι ποτέ δεν «παίζουμε» με τα τρένα. Διότι τα τρένα είναι πολύ βαριά σιδερένια οχήματα, κινούνται με σιδερένιους τροχούς πάνω σε σιδερένιες ράγες και ως εκ τούτου φρενάρουν δύσκολα και σε μεγάλο μήκος. Θα έπρεπε να είναι γνωστό ότι κάθε σύγκρουση αμαξοστοιχίας με οποιοδήποτε οδικό όχημα κατά κανόνα αποβαίνει μοιραία για το οδικό όχημα. Και καλά να συμβεί σε αφύλακτη διάβαση στον κάμπο – δυστυχώς υπάρχουν πολλές τέτοιες στην Ελλάδα – πες από απροσεξία, από μέθη, από αμέλεια, από την κακιά την ώρα τέλος πάντων, είναι κρίμα κι άδικο. Όταν όμως συμβαίνει μέσα στην πόλη, σε φυλασσόμενη διάβαση, με τις μπάρες κατεβασμένες και την διάβαση ασφαλισμένη τότε δεν είναι ούτε κρίμα ούτε άδικο. Είναι, πολύ απλά, ένα από τα δυο: μαγκιά ή βλακεία! Και στις δυο περιπτώσεις ο φταίχτης είναι άξιος της τύχης του – και εν προκειμένω της τεράστιας τύχης της οδηγού στο ατύχημα της 23.09.2019 στη διάβαση Αλαμάνας, στον Κραυσίδωνα.
Αυτά για τις διαβάσεις των τρένων. Για τις διαβάσεις των πεζών θα πούμε μερικά πράγματα την επόμενη φορά. Επειδή τα πάντα είναι ζήτημα αγωγής, κυκλοφοριακής και άλλης, γενικότερης, κι εμείς χαιρόμαστε να μιλάμε για «εκδηλώσεις για την ημέρα χωρίς αυτοκίνητο», ποιες εκδηλώσεις; Δεν βοηθάει η παρελθοντολογία, το ξέρω, αλλά πρέπει να πω ότι αυτή η ημέρα ήρθε στον Βόλο μέσω της ευρωπαϊκής ομάδας «Πόλεις χωρίς Αυτοκίνητα» (Car Free Cities) στην οποία ο Βόλος ήταν πρωτοπόρος. Από το 1994 ώς το 1998 ο Βόλος μέσω της ΔΕΜΕΚΑΒ και με τη δική μας άμεση συμμετοχή παρακολουθούσε αυτή την προσπάθεια των ευρωπαϊκών πόλεων να προωθήσουν τα θέματα της βιώσιμης κινητικότητας, ήταν, μάλιστα, και επικεφαλής μιας Ομάδας Εργασίας για το Ποδήλατο και τους Πεζούς (Cycling and Walking, στα αγγλικά). Το 2000 ήταν η μόνη φορά που συμμετείχε επίσημα σ’ αυτή την Ημέρα και νομίζω ότι εκείνη την ημέρα τη θυμούνται όλοι οι Βολιώτες. Στη συνέχεια έγιναν κάποιες προσπάθειες, άλλες πετυχημένες, άλλες όχι.
Άλλοι καιροί, άλλα ήθη. Τώρα λαμπιόνια, Βανδή και Άγριες Μέλισσες. Γεια σας.
Στη φωτογραφία μία «συνάντηση κορυφής» λίγο έξω από το λιμάνι της Τήνου.