γράφει ο συγκοινωνιολόγος Χαράλαμπος Α. Σκυργιάννης
Φίλοι μου αγαπημένοι, γεια σας και χαρά σας! κατά πως προσφωνούσε τους ακροατές των ραδιοφωνικών εκπομπών του ο Γιώργος Οικονομίδης. Υποχρεωτική αποχή της στήλης την προηγούμενη εβδομάδα, λόγω δικαιολογημένης απουσίας. Και μάλιστα εις την Εσπερίαν, τουτέστιν εις τας Ευρώπας, και για την ακρίβεια στην Γερμανία. Στο Μόναχο – εκεί που… «στο σταθμό του Μονάχου / με πέταξε, άχου! (θρύλος αυτό το «άχου!»…) / η μαύρη μοίρα μου / μάνα κακομοίρα μου» κατά πως τραγούδησε ο Στράτος Διονυσίου την μουσική και τους στίχους του Άκη Πάνου το 1972, χρονιά στην οποία ξεκινούσε και για μένα η περιπέτεια της ξενιτειάς, χωρίς, βέβαια, κάποια «μαύρη μοίρα» να μ’ έχει «πετάξει» οπουδήποτε. Απλώς, κάθε που πηγαίνω στο Μόναχο και βλέπω τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό (Hauptbahnhof, χαουπτμπάνχοφ, στα γερμανικά) αυτό το τραγούδι μού ξυπνάει μνήμες, από τα προβλήματα του ξενιτεμού των Ελλήνων στην Αυστράλια, στο Αμέρικα, στα ορυχεία του Βελγίου, στις φάμπρικες της Γερμανίας – δεν μπορώ να ξεφύγω απ’ αυτές τις σκέψεις, και δεν μπορώ να κατανοήσω την στάση πολλών συν-Ελλήνων απέναντι στους διάφορους «οικονομικούς μετανάστες», σύμφωνα με την νέα, καθωσπρέπει, ονομασία, των ανέκαθεν γκασταρμπάιτερ ή αυτών που ξενυχτούσαν στο «τουριστικό αξιοθέατο» Ellis Island της Νέας Υόρκης.
Για εμάς, ως οικογένεια, το Μόναχο είναι χαρά, το γνωρίσαμε το 2008 και συνεχίζουμε να ανακαλύπτουμε γειτονιές και στοιχεία καινούργια, μέσα σ’ αυτό το τεράστιο πάρκο που διασχίζεται από μερικούς πολυσύχναστους και χιλιάδες ήσυχους δρόμους. Όπου διαρκώς το καλό γίνεται καλύτερο, τα απανωτά εργοτάξια και οι δεκάδες πανύψηλοι γερανοί χαρακτηρίζουν αφ’ ενός την ευμάρεια και αφ’ ετέρου την κατασκευαστική «μανία» του γερμανικού λαού – έχω παλαιότερα «δηλώσει» ότι αν κάποιος θέλει να καταστρέψει την Γερμανία δεν χρειάζεται να κάνει πόλεμο. Αρκεί μόνο να απαγορέψει κάθε είδους κατασκευαστική δραστηριότητα. Αυτός ο λαός θα πεθάνει, θα σβήσει, θα εξαφανιστεί.
Και πάμε σε μερικά βασικά στοιχεία της γερμανικής καθημερινότητας, που παραμένουν σταθερά και αμετακίνητα εδώ και πολλές δεκαετίες:
α) Η εγκατάσταση του ατομικού λέβητα-καυστήρα φυσικού αερίου, του σχεδόν μοναδικού καύσιμου για αστική χρήση, βρίσκεται μέσα στο σπίτι, μέσα στο διαμέρισμα, πουθενά δεν συναντά κανείς αυτή την ελληνική καρικατούρα με τους καυστήρες στα μπαλκόνια – δεν έχω καταλάβει ποιος και γιατί την εμπνεύστηκε, την επέβαλε και την διαιωνίζει, αγνοώντας επιδεικτικά αυτό που συμβαίνει στην «πολιτισμένη» Ευρώπη ή, κατ’ άλλους, στους κουτόφραγκους.
β) Οι κάδοι απορριμμάτων ανήκουν σε κάθε σπίτι, πολυκατοικία, κατάστημα, κάθε είδους κτήριο, και βρίσκονται μέσα στον χώρο της ατομικής ιδιοκτησίας, δεν υπάρχει τίποτε απολύτως στις γωνίες των δρόμων ή όπου αλλού. Οι κάδοι βγαίνουν στο πεζοδρόμιο μπροστά σε κάθε κτήριο την ημέρα που θα περάσει το αρμόδιο απορριμματοφόρο με ευθύνη των ενοίκων, του διαχειριστή ή και των δημοτικών υπαλλήλων, κατά περίπτωση. Βεβαίως υπάρχουν κάδοι διαχωρισμού υλικών, υπάρχει διαχωρισμός και μέσα σε κάθε διαμέρισμα. Και σε επιλεγμένα σημεία, σε πλατείες κυρίως, υπάρχουν μεγάλοι μεταλλικοί κάδοι διαχωρισμού, που συλλέγονται από ιδιωτική εταιρεία. Αυτά είναι τα λεγόμενα «πράσινα σημεία», που τόσο πανηγυρίστηκαν πριν από κάποιους μήνες από την ελληνική μας κυβέρνηση και δεν γνωρίζω αυτή τη στιγμή πού και πώς βρίσκονται – αν εννοείται ως πράσινο σημείο εκείνη η σούπερ κατασκευή με τα 4 χρωματιστά καδάκια στον Άναυρο να μου το πουν, να γελάσει το χειλάκι μου. Όσο για τους πράσινους και μπλε κάδους στους δρόμους, ζωή να ’χουν να χαίρονται, φαίνεται ότι ποτέ δεν πρόκειται να μας εγκαταλείψουν διότι, απλούστατα, η κοινωνία μας δεν θα δεχτεί ποτέ, ακόμη κι αν αλλάξουν όλοι οι κτηριοδομικοί κανονισμοί (που κανείς δεν δείχνει τέτοια πρόθεση), να έχει σκουπίδια μέσα στο σπίτι…
γ) Το χαρτί τουαλέτας πέφτει μέσα στην λεκάνη της τουαλέτας μετά την χρησιμοποίησή του, πουθενά δεν συναντά κανείς τις γνωστές ευγενικές παροτρύνσεις «μην πετάτε χαρτιά στην τουαλέτα» στα ελληνικά και στις διάφορες τουριστικές γλώσσες, πουθενά δεν συμβαίνει αυτό με τα ξεχειλισμένα συμπαθητικά παντός είδους καλαθάκια, που συναντάμε σχεδόν σε κάθε κοινόχρηστη τουαλέτα.
δ) Οι αστικές μετακινήσεις γίνονται με μέσα μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ), άπειρα ποδήλατα και χιλιάδες ηλεκτρικά πατίνια, είτε ενοικιαζόμενα είτε ιδιόκτητα. Τα ΜΜΜ λεωφορεία, επιφανειακά τραμ, υπόγεια τρένα και προαστιακός σιδηρόδρομος, σε αγαστή συνεργασία, καλύπτουν κάθε σπιθαμή γης, είναι πεντα- με εξα-κάθαρα, ομοιόχρωμα, και σου δίνουν την εντύπωση ότι τέθηκαν σε κυκλοφορία χθες! – παρ’ ημίν, ξέρετε να μου πείτε τι χρώμα έχουν τα αστικά μας λεωφορεία; Τα υπεραστικά;
Τα υπόλοιπα είναι …απλώς γερμανικά. Οδοστρώματα, ποδηλατόδρομοι (τώρα στον ίδιο χώρο και πολύ επικίνδυνοι πατινόδρομοι), σηματοδότες για τυφλούς, πολλά «μαλακά» και, κυρίως, υδροπερατά χαλικόστρωτα αντί για τα «σκληρά» και αδιαπέραστα πλακόστρωτα, τελείως ελεύθερα πεζοδρόμια με απλή ασφαλτόστρωση (δεν υπάρχει καλύτερη επιφάνεια για περπάτημα από την άσφαλτο), πραγματική ήπια κυκλοφορία (όχι Karampatzaki style…) με λιθόστρωτα και ελεγχόμενη στάθμευση ανά γειτονιά, αψεγάδιαστες προσόψεις κτηρίων, πινακοθήκες και το μοναδικό στο είδος του «Γερμανικό Μουσείο» (Deutsches Museum), ο ποταμός Ίζαρ (Isar) στον οποίο κάποιοι τολμηροί κάνουν σέρφινγκ (ελληνιστί κυματοδρομία), καφενεία και μπυραρίες παντού, πάρκα και φυτά παντού, η καταναλωτική κοινωνία στα πάνω της.
Αυτά τα θετικά. Αλλά ας μην νομίζει κανείς ότι δεν υπάρχουν και αρνητικά, θα τα πούμε την επόμενη φορά. Και όσοι/όσες έχετε λογαριασμό στο φατσοβιβλίο και θέλετε μπορείτε να δείτε πολλές φωτογραφίες μετά σχολίων στον δικό μου «Μπάμπης Sky». Εδώ μόνο μια άποψη του κεντρικού πεζοδρόμου του Μονάχου. Να είμαστε καλά, γεια σας.