Για τη δεύτερη ποιητική συλλογή του “Λόγια Δραπέτες” που κυκλοφορεί από την “Άνεμος Εκδοτική”, μίλησε ο Κώστας Βασιλάκος. Η συλλογή χωρίζεται σε έξι επιμέρους κεφάλαια, το καθένα από τα οποία ανήκει σε μια ειδική κατηγορία όπως ο ίδιος την προσδιορίζει: ιδεολογική, συναισθηματική – ερωτική, μνήμης. Τα ποιήματα αυτά γράφτηκαν την τελευταία πενταετία.
Με σπουδές στις οικονομικές επιστήμες, την ψυχολογία ομάδων και τη διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού,ο Κώστας Βασιλάκος εξηγεί πώς προέκυψε η ποίηση στη ζωή του,ποιοι κινητοποίησαν τη γραφή του και πόσο χρήσιμη είναι η ποίηση στην εποχή της Κρίσης.
“Λόγια Δραπέτες”, ο τίτλος της ποιητικής σας συλλογής, ποιήματα άμεσα συνδεδεμένα με την οικονομική κρίση που βιώνουμε. Θέλετε να μας πείτε γι αυτό;
Θα έλεγα έμμεσα συνδεδεμένα με την τρέχουσα οικονομική συγκυρία, άμεσα συνδεδεμένα με την κρίση πολιτισμού που μαστίζει την ανθρωπότητα και από την οποία ζητάμε δρόμους διαφυγής. Η οικονομική κρίση ίσως να λειτούργησε σαν το ξυπνητήρι που ταρακούνησε τον ποιητή από τη μακαριότητά του. Και τον έκανε να θέλει να αποτυπώσει ιδέες, συγκρούσεις, συναισθήματα και χρώματα σελόγια που αποπειρώνται να δραπετεύσουν από την προσωπική εσωτερική του φυλακή προς τις καρδιές και το νου των συνανθρώπων του που θατα φυτεύουν μέσα τους, με όραμα: να γίνουν σπορά για ένα μέλλον καλύτερο και πιο ανθρώπινο από το σημερινό. Αποτύπωση που προϋποθέτει σκληρή δουλειά, εσωτερική αναζήτηση, δυσπιστία και αυτοκριτική.
Οι επιμέρους τίτλοι-κεφάλαια: “Η ζωή εάλω”, “Άνω τελεία”, “Ένα σύννεφο να κρατηθώ” και “Διάφανη Βροχή”, αφορούν μόνο τη θεματολογία ή και τη χρονική απόσταση της συγγραφής τους;
Οι επιμέρους τίτλοι αφορούν αποκλειστικά την θεματολογία. Τα ποιήματα είναι κατανεμημένα στις ενότητες με εντελώς προσωπικά κριτήρια. Το καθένα από αυτά ανήκει σε μια ειδική κατηγορία όπως εγώ την προσδιορίζω (ιδεολογική, συναισθηματική – ερωτική, μνήμης). Τα ποιήματα αυτά γράφτηκαν την τελευταία πενταετία. Δεν έχουν επιρροές μόνο από τις επιπτώσεις της λαίλαπας των μνημονίων, αλλά και από την απλή καθημερινότητα των συνανθρώπων μας.
Θέλω να σας προλάβω λέγοντας πως δεν έχω απαντήσεις. ούτε καν προτάσεις. Μόνο ερωτήσεις έχω, μόνο απορίες για το αναπάντητο, και αυτές τις απορίες εκφράζω γράφοντας, σαν να είναι η ποίηση ένα διαρκές ερώτημα, ένας ατελής χρησμός… Ή μήπως είναι;
Οι σπουδές σας και ο τομέας που κινείστε επαγγελματικά, – οικονομικές επιστήμες,ψυχολογία ομάδων και διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού – πόσο κοντά ή μακριά βρίσκονται από την ενασχόλησή σας με την ποίηση;
Είναι μια ερώτηση που μου τίθεται πολύ συχνά: Πώς εσύ, ένας τεχνοκράτης, γράφεις ποίηση; Πώς συμβαδίζουν οι αριθμοί με την λογοτεχνία; Εδώ κατ’ αρχάς πρέπει να σας πω ότι σπούδασα Οικονομία, επειδή πιστεύω στον ανθρωποκεντρικό της χαρακτήρα, ότι είναι μια επιστήμη που μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο, αναδιανέμοντας δικαιότερα τα βάρη και τα αγαθά. Και κάνοντας έναν απολογισμό, μετά από κοντά σαράντα χρόνια, και στο βαθμό που αυτό εξαρτιόταν από εμένα, μπορώ να σας πω ότι δεν «λοξοδρόμησα».
Σε ό,τι αφορά την ποίηση, είναι για μένα καταφυγή, η προσωπική μου υπαρξιακή περιπέτεια, ο εξισορροπιστής στην πεζότητα των αριθμών, το υγρό στοιχείο στο συμπαγές .Φυσικά και μπορεί να γράφει ο καθένας από εμάς, ανεξάρτητα από σπουδές και επάγγελμα,τα παραδείγματα πάμπολλα στην ελληνική και ξένη λογοτεχνία, αρκεί να είναι αληθινός. Στην πρώτη μου ποιητική συλλογή «Σκέψεις θραύσματα» γράφω ότι ποίηση είναι «εικόνες της ψυχής, όταν ακουμπάνε τις σελίδες με δάκρυα από μελάνι.
Αν η οικονομία, λοιπόν, μπορεί να προσφέρει στον άνθρωπο μια καλύτερη ποιότητα ζωής, η ποίηση μπορεί να τον καλλιεργήσει πνευματικά και ηθικά. Στη συνείδησή μου, οι δυο δε συγκρούονται, αλλά η πρώτη μπορεί να γίνει θεραπαινίδα της δεύτερης.
Ποιητές και πεζογράφοι που κινητοποίησαν τη γραφή σας;
Οι ποιητές και πεζογράφοι που θαυμάζω είναι τόσοι πολλοί, μα αυτοί που με κινητοποίησανείναι ο Νικηφόρος Βρεττάκος, ο Κωνσταντίνος Καβάφης, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Πάμπλο Νερούντα και ο Τόμας Έλιοτ .
Ποίηση ίσον συμπύκνωση νοημάτων, καταγραφή συναισθημάτων, τέχνη; Τι αντιπροσωπεύει για εσάς;
Όλα αυτά μαζί σε ένα αδιαίρετο όλον. Η ποίηση είναι μια πράξη πηγαία, αυθόρμητη. Είναι πολύ δύσκολο να συμπυκνώνεις εικόνες και συναισθήματα που πλημμυρίζουν την καθημερινότητα της ζωής μας σε λέξεις, όχι τόσο για το τι μπορεί να εκφράζει η καθεμιά ως νόημα, αλλά κυρίως για το πώς θα εναρμονιστεί με τις υπόλοιπες λέξεις «ποιώντας τέχνη». Αναμφίβολα, ο κόσμος του ποιητή είναι ο κόσμος των λέξεων. Πιστεύω στη βιωματικότητα των καταστάσεων, άρα στη βιωματική γλώσσα. Η ποίηση, όπως έχω πει πολλές φορές, είναι επαναστατική πράξη. αγγίζει τα όρια της αποκοτιάς να τολμάς να ξαναπλάσεις τον κόσμο από την αρχή, μεταμορφώνοντας ό,τι μας απελπίζει μέσα από το συνταίριασμα φαινομενικά αλληλοσυγκρουόμενων δυνάμεων, που όμως εντέλει διέπονται από ενότητα και αρμονία: φανταστικό – πραγματικό, «λογικό» – «παράλογο», γήινο – υπερβατικό.
Θεωρείτε χρήσιμη την Ποίηση στη ζοφερή εποχή που ζούμε;
Δε θα έλεγα «χρήσιμη». Χρήσιμο ήταν το επάγγελμά μου. Θα πω αναγκαία, γιατί «ουκ επ’ άρτω μόνο ζήσεται άνθρωπος». Γιατί έχει ανάγκη την ελπίδα, την ανάταση, την υπέρβαση. Γιατί έχει ανάγκη να αναπνέει, να αισθάνεται, να αποδεσμεύεται διαρκώς έστω και για μια στιγμή, τη στιγμή του ποιήματος.
Η εποχή μας μαστίζεται από την παγκόσμια οικονομική κρίση, της οποίας έχει προηγηθείκρίση αξιών και αρχών. Η ποίηση μπορεί να γίνει η απάντηση στην κρίση, αν όχι να δώσει διέξοδο στην κρίση να βοηθήσει τον άνθρωπο να κάνει τη ζωή του πιο αντάξιά του. Στην ιστορική τους διαδρομή οι άνθρωποι έκαναν βήματα μπροστά χάρη στα γράμματα, την φιλοσοφία, τις τέχνες. Γι’ αυτό, λοιπόν, πρέπει να κρατάμε ζωντανό το όραμα για έναν καλύτερο κόσμο, για έναν κόσμο πλουσιότερο σε ανθρωπιά.
Κλείνοντας τη συνομιλία μας, θέλετε να επιλέξετε ένα ποίημά σας για τους αναγνώστες μας.
Το απλωμένο χέρι
Για ώρες πολλές, μπορεί και χρόνια,
το χέρι απλωμένο έκλαιγε βουβά,
ικετεύοντας για έλεος.
Κόσμος πήγε κι ήρθε.
Το χέρι κουρασμένο σύρθηκε στην άσφαλτο.
Δε γονάτισαν οι καρδιές να το σηκώσουν.
Μείναμε θεατές, με τσαλακωμένες τις ψυχές μας.
Μόλις τις είχαμε σιδερώσει.
Βιογραφικό
Ο Κώστας Βασιλάκος γεννήθηκε στο Πολυδένδρι Αττικής, όπου ζει μέχρι σήμερα. Σπούδασε οικονομικές επιστήμες και διοίκηση επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Πειραιά. Έκανε σπουδές στην ψυχολογία των ομάδων και στη διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού. Δίδαξε οικονομικά σε ενδοεπιχειρησιακά σεμινάρια μεγάλων εταιρειών. Εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα για τριάντα χρόνια ως διευθυντής οικονομικών και διοικητικών υπηρεσιών.
Εργογραφία:
Σκέψεις Θραύσματα (Άνεμος Εκδοτική, 2012), ποίηση.
Περι-Διαβαίνοντας (εκδόσεις Αγγελάκη, 2013), διηγήματα.
