Πολιτισμός

Κώστας Μαυρίκης: “Φως” στη διαφυγή 2.500 συμμάχων στην Κατοχή”

 

Η πρόσφατη δωρεά του Απόστολου Σταύρακα, πολιτικού μηχανικού που εδρεύει στη Σκόπελο, στο Μουσείο Αλοννήσου, ξυπνάει ηρωικές μνήμες των Βορείων Σποράδων από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα έγγραφο με τη διαταγή των Γερμανών κατακτητών, που απαγορεύει την παροχή βοήθειας στους… εχθρούς της Βέρμαχτ, ρίχνει «φως» στην επιχείρηση διαφυγής 2.500 Νεοζηλανδών και Αυστραλών στρατιωτών από την Αλόννησο πριν από ογδόντα χρόνια. Ο ιδρυτής και διαχειριστής του Μουσείου Αλοννήσου, Κώστας Μαυρίκης, μίλησε για το σπάνιο ντοκουμέντο που αναδεικνύει τις θυσίες των συντοπιτών του στα χρόνια της Κατοχής.

Το ημερολόγιο έδειχνε 21 Απριλίου 1941 όταν υπογράφηκε η συνθηκολόγηση της Ελλάδας, ανάμεσα στον αντιστράτηγο Χανς φον Γκράιφενμπεργκ και τον διοικητή της Ελληνικής Στρατιάς Ηπείρου και Μακεδονίας, Γεώργιο Τσολάκογλου, ο οποίος στη συνέχεια διορίστηκε πρωθυπουργός από τους κατακτητές και ηγήθηκε της πρώτης κυβέρνησης δοσίλογων που κράτησε τα ηνία της σκλαβωμένης πατρίδας μας. Την άνοιξη του 1941, ταυτόχρονα με την κατάρρευση του μετώπου, κορυφώθηκε η αποχώρηση χιλιάδων στρατιωτών που ανήκαν στις συμμαχικές δυνάμεις και είχαν σπεύσει στην Ελλάδα για την απόκρουση του εχθρού. Εκείνες τις δραματικές στιγμές, η Σκιάθος, η Σκόπελος και η Αλόννησος, λόγω της γεωγραφικής θέσης τους, αποτέλεσαν «γέφυρα σωτηρίας» για πολλούς συμμάχους, οι οποίοι κατέφυγαν τελικά στην Τουρκία και στη Μέση Ανατολή. Σύμφωνα με τον κ. Μαυρίκη, ειδικά από την Περιστέρα, το κοντινότερο νησάκι στην Αλόννησο – απέναντι από τη Στενή Βάλα -, ξεκινούσαν τα καΐκια που μετέφεραν συνολικά 2.500 Βρετανούς, Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς στρατιώτες και τους γλίτωσαν από τη γερμανική αιχμαλωσία.
Περιχαρής ο Κώστας Μαυρίκης για την κίνηση του Απόστολου Σταύρακα να δωρίσει τη γερμανική διαταγή, δεν έκρυψε την ικανοποίησή του για τη νέα δωρεά, η οποία επιβεβαιώνει πέρα των άλλων την εδραίωση της φήμης του Μουσείου Αλοννήσου. «Ο δωρητής διατηρεί αρχιτεκτονικό – κατασκευαστικό γραφείο στη Σκόπελο. Με το που βρέθηκε στην κατοχή του το γερμανικό έγγραφο με την υπ’ αριθμόν 5 διαταγή, που εκδόθηκε στις 9 Μαΐου 1941 και γνωρίζοντας τη δράση μας, δεν το σκέφτηκε δεύτερη φορά και μας έστειλε το δυσεύρετο κειμήλιο. Το εν λόγω έγγραφο, πέρα από την ανακοίνωση της επίταξης όλων των τροχοφόρων για τις ανάγκες της Βέρμαχτ, κάνει γνωστό ότι όποιος βοηθούσε τους Συμμάχους θα τιμωρούνταν με θάνατο, αν και στην Αλόννησο οι κάτοικοι του νησιού αγνόησαν τις απειλές και συνέβαλαν στη σωτηρία χιλιάδων στρατιωτών που πολέμησαν τις δυνάμεις του Άξονα μέχρι τη συνθηκολόγηση», είπε ο κ. Μαυρίκης.
Ωστόσο, η πατριωτική δράση των κατοίκων της Αλοννήσου δεν κύλησε αναίμακτα. «Δυστυχώς, το 1941 πολλές οικογένειες από την Αλόννησο πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος. Οι κατακτητές δεν δίστασαν να σκοτώσουν μέχρι και τον πρόεδρο του νησιού Είχαμε φυλακίσεις πολλών ντόπιων, ενώ υπήρξαν και τρεις περιπτώσεις που κατέληξαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μάλιστα, ο ένας εξ αυτών έμελλε να μη γυρίσει ποτέ πίσω και άφησε την τελευταία του πνοή σε συνθήκες αιχμαλωσίας. Το έγγραφο είναι πραγματικά πολύτιμο», εξομολογήθηκε ο Κώστας Μαυρίκης, μιλώντας με περισσή συγκίνηση για τούτη την άγνωστη ιστορική πτυχή της Αλοννήσου, η οποία πριν από χρόνια τον ενέπνευσε και αποτύπωσε λογοτεχνικά τα γεγονότα του ’41 στο ιστορικό μυθιστόρημα με τίτλο «Διαφυγή» που κυκλοφόρησε το 2018 και θα διασκευαστεί για τις ανάγκες μίνι σειράς που θα μεταδοθεί σε γνωστή συνδρομητική πλατφόρμα.

 

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το