Εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες κληρονομιές, που τις αποποιήθηκαν οι κληρονόμοι τους λόγω μεγάλων οφειλών των κληροδοτών, αναμένεται να περιέλθουν στο ελληνικό Δημόσιο στη Μαγνησία. Προς το παρόν, οι λεγόμενες σχολάζουσες κληρονομιές είναι ελάχιστες, ωστόσο αναμένεται κύμα τα επόμενα χρόνια, καθώς όλη τη δεκαετία της κρίσης και της χρονιάς της πανδημίας, οι αποποιήσεις έχουν κυριολεκτικά εκτοξευθεί.
Στη Μαγνησία, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, οι σχολάζουσες κληρονομιές ανέρχονται σε έξι, ωστόσο ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί πολύ τα επόμενα χρόνια, καθώς κάθε χρόνο όλη τη δεκαετία της κρίσης και μετέπειτα της πανδημίας, οι αποποιήσεις κληρονομικών είναι εκατοντάδες. Μόνο στο Ειρηνοδικείο Βόλου οι αποποιήσεις κληρονομιών έφθασαν το 2020 τις 1401, ενώ το 2019 ήταν 1693…
Οι οφειλές των αποβιωσάντων συγγενών-κληροδοτών προς τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία και Δημόσιο αναγκάζουν τους κληρονόμους, να προβαίνουν σε αποποιήσεις των κληρονομιών, οι οποίες μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναζήτησης πλησιεστέρων συγγενών μέχρι του βαθμού του πρώτου ξάδερφου και εφόσον δεν βρεθεί αποδέκτης, περιέρχονται στην κυριότητα του Δημοσίου.
Τι προβλέπει η διαδικασία
Η διαδικασία προβλέπει την αναζήτηση κηδεμόνα της αποποιηθείσης κληρονομιάς, αναζητούνται μέχρι βαθμού πρώτου ξαδέρφου από τον αποποιήσαντα και αν δεν βρεθούν ή βρεθούν και αποποιηθούν κι αυτοί την κληρονομιά, τότε αυτή κηρύσσεται σχολάζουσα και περιέρχεται στο ελληνικό Δημόσιο.
Βέβαια οι αποποιήσεις έχουν και οικογενειακές τραγωδίες και παρατράγουδα, όπως η περίπτωση Βολιώτη, που αποποιήθηκε την κληρονομιά της μητέρας του, λόγω οφειλών της ύψους 20.000 ευρώ και αφού ολοκληρώθηκε η σχετική διαδικασία, η κύρια κατοικία στην οποία διέμενε, περιήλθε στην κυριότητα του πατέρα και του αδερφού του, οι οποίοι και του ζήτησαν να αποχωρήσει από την οικία…
Δικηγόροι αλλά και συμβολαιογράφοι επισημαίνουν ότι πριν προβεί κάποιος σε αποποίηση κληρονομιάς, καλόν είναι να συμβουλεύεται τον δικηγόρο ή τον συμβολαιογράφο του, γιατί πιθανόν να βρεθεί σε δύσκολη κατάσταση.
Κληρονόμοι αποποιούνται τις κληρονομιές τους, αξίας εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, καθώς αδυνατούν να ανταποκριθούν στις φορολογικές υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτές. Την ίδια ώρα το ελληνικό Δημόσιο «φουλάρει» με ακίνητα, που κανένας δεν γνωρίζει πώς θα αξιοποιήσει και ήδη έχει στα χέρια του περίπου 2.500 σχολάζουσες κληρονομιές, ύψους 35 εκ. ευρώ..
Η αύξηση των περιπτώσεων
αποποίησης κληρονομιάς
Όλο το 2018 οι αποποιήσεις στο Ειρηνοδικείο Βόλου είχαν φθάσει τις 1753, ενώ στο Ειρηνοδικείο Αλμυρού τις 138. Αντίστοιχα το 2017, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, σημειώθηκε αύξηση 50% των αποποιήσεων κληρονομιάς, αφού από 1.071 το 2016, αυτές είχαν φθάσει τις 1.588 στον Βόλο… Πριν την κρίση, τα έτη 2007-2008, οι αποποιήσεις κληρονομιών όλο το έτος δεν ξεπερνούσαν τις 50 στον Βόλο και γίνονταν μόνον για να περάσουν στα χέρια των εγγονών οι ακίνητες περιουσίες…
Περιουσίες εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ ουσιαστικά χαρίζονται στο Δημόσιο, καθώς ήδη οι περισσότεροι κληρονόμοι βαρύνονται με δικές τους οφειλές προς την εφορία, τόσο του ΕΝΦΙΑ, όσο και των φόρων κληρονομιάς, αλλά και υποχρεώσεις προς τον ΕΦΚΑ και τράπεζες.
Δύο στις τρεις κληρονομιές έχουν παθητικό, σύμφωνα με τους συμβολαιογράφους, ενώ οι κληρονόμοι κινητοποιούνται άμεσα πλέον, όταν δεν μπορούν να κάνουν αποδοχή των κληρονομιών και προχωρούν σε αποποιήσεις, όταν λαμβάνουν γνώση για οφειλές είτε από την Εφορία, είτε από ασφαλιστικό Ταμείο, είτε από Τράπεζα.
Το Δημόσιο ή το Ταμείο ή η Τράπεζα αναζητούν στις περισσότερες περιπτώσεις τους κληρονόμους, που δεν έκαναν αποποίηση και τους ενημερώνουν για τις οφειλές του εκλιπόντα, ενώ οι Τράπεζες φθάνουν στο σημείο, να αναζητούν τον κληρονόμο μέχρι και στον τέταρτο βαθμό συγγένειας του εκλιπόντα, όπως στα παιδιά των ανιψιών…
Αντίθετα οι κληρονόμοι δεν αποποιούνται θετικές κληρονομιές, διότι δεν έχουν να πληρώσουν τον φόρο κληρονομιάς ή τον ΕΝΦΙΑ, εκτός κι αν κληρονομούν πολύ μεγάλη ακίνητη περιουσία, πράγμα σπάνιο.
Η κατάθεση της δήλωσης αποποίησης κοστίζει 5 ευρώ (μεγαρόσημο). Εφόσον είναι κάτοικοι Ελλάδας, έχουν προθεσμία τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία θανάτου του κληρονομούμενου και ενός έτους, εάν είναι κάτοικοι εξωτερικού, οι δικαιούχοι, προκειμένου να καταθέσουν αίτηση αποποίησης κληρονομιάς και άρα να μπλοκάρουν τυχόν διαδικασίες κατάσχεσης, τόσο των προσωπικών τους τραπεζικών λογαριασμών, όσο και της λοιπής κινητής και ακίνητης περιουσίας τους.
Οι εκπρόθεσμες δηλώσεις υπολογίζονται στο 20% του συνόλου.
Το χρονικό περιθώριο της αποποίησης αρχίζει για τον κάθε ένα κληρονόμο σε διαφορετικά χρονικά σημεία και, συγκεκριμένα, από τη στιγμή, που θα κληθεί στην κληρονομιά. Στην περίπτωση του υιού, δηλαδή, από τότε, που έλαβε γνώση της επαγωγής (θάνατος του παππού) και του εγγονού από την επομένη ημέρα αποποίησης του υιού. Εν ολίγοις, εάν κάποιος δεν κληθεί ως κληρονόμος, δεν έχει ξεκινήσει γι’ αυτόν το χρονικό περιθώριο της αποποίησης. Προγενέστερη αποποίηση, πριν κληθεί κληρονόμος, είναι αυτοδικαίως άκυρη. Αν αυτός, που πρέπει να αποποιηθεί, είναι ανήλικος, τότε ζητείται άδεια από το Ειρηνοδικείο της κατοικίας του, με την προϋπόθεση ότι το παθητικό της κληρονομιάς είναι μεγαλύτερο από το ενεργητικό της.