Κλιματική αλλαγή: Πώς τα άγρια ζώα προσπαθούν να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον και να δροσιστούν

Ανεπιθύμητα ρεκόρ ζέστης σημειώνονται στον πλανήτη καθώς η κλιματική κρίση κλιμακώνεται. Τα ζώα, όπως και οι άνθρωποι, επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από την άνοδο της θερμοκρασίας και έτσι κάποια είδη έχουν αναπτύξει τακτικές για την καταπολέμηση της ζέστης που τα βοηθά να διατηρούν δροσερό το σώμα τους. Αυτές είναι κάποιες από τις νέες συνήθειές τους:

Το «άπλωμα»
Αν έχετε γάτο ή σκύλο στο σπίτι σας, σίγουρα τα έχετε δει να απλώνονται, στο πάτωμα για να απορρίψουν την θερμότητα. Ο όρος είναι «splooting» και προστέθηκε στο λεξικό Collins το 2021.

Ο όρος έγινε γνωστός τον Αύγουστο του 2022, όταν οι φωτογραφίες σκίουρων που ήταν ξαπλωμένοι μπρούμυτα στη Νέα Υόρκη προκάλεσαν φρενίτιδα στο διαδίκτυο. Οι επιστήμονες βρήκαν μια λογική εξήγηση για αυτή την κίνησή τους.

«Ο σκίουρος φέρει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιφάνεια του σώματός του σε επαφή με μια ψυχρότερη επιφάνεια, όπως το τσιμέντο ή το πεζοδρόμιο και όπου βρει σκιά», δήλωσε στο CNN η βιολόγος Charlotte Devitz.

«Είναι πολύ πιθανό να αυτό να γίνεται με μεγαλύτερη συχνότητα στους σκίουρους που ζουν σε αστικές περιοχές, ακριβώς επειδή έχουν μεγαλύτερη ανάγκη να βρουν τρόπους για να δροσιστούν», σύμφωνα με την ειδικό.

«Με την κλιματική αλλαγή, οι θερμοκρασίες αυξάνονται. Βλέπουμε περισσότερες εξάρσεις καύσωνα, περισσότερη ξηρασία. Νομίζω ότι είναι πολύ πιθανό αυτή η συμπεριφορά να γίνεται όλο και πιο εμφανής και όλο και πιο απαραίτητη για τον σκίουρο», σημείωσε η βιολόγος.

Αλλαγή μορφών
Παράλληλα, ορισμένα θερμόαιμα ζώα αναπτύσσουν διαφορετικό σχήμα σώματος για να προσαρμοστούν σε ένα θερμότερο κλίμα, σύμφωνα με επιστημονική έρευνα.

Μια έκθεση του 2021 ανέφερε ότι ορισμένα ζώα αναπτύσσουν μεγαλύτερα ράμφη, πόδια και αυτιά για να ρυθμίζουν καλύτερα τη θερμοκρασία του σώματός τους. Χαρακτηριστικά, ένα είδος παπαγάλου της Αυστραλίας παρουσίασε αύξηση στο μέγεθος του ράμφους έως και 10% από το 1871, ενώ αυξήσεις καταγράφηκαν και στις ουρές και τα φτερά των νυχτερίδων.

«Αυτό σημαίνει ότι τα ζώα εξελίσσονται, αλλά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αντιμετωπίζουν την κλιματική αλλαγή», ανέφερε στο CNN η Sara Ryding, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Deakin της Αυστραλίας.

«Δεν γνωρίζουμε επίσης αν αυτές οι αλλαγές στο σχήμα βοηθούν πραγματικά στην επιβίωση (και επομένως είναι ωφέλιμες) ή όχι. Το φαινόμενο της αλλαγής μορφής δεν θα πρέπει να θεωρηθεί θετικό, αλλά μάλλον είναι ανησυχητικό για το γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή οδηγεί τα ζώα στο να εξελιχθούν με αυτόν τον τρόπο, σε τόσο σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα».

Στη μελέτη επισημαίνεται ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη φέρεται να είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από αυτές τις αλλαγές.

Σάλιο
Δύο αυστραλιανά ζώα χρησιμοποιούν τα σωματικά τους υγρά στη μάχη με τις καυτές θερμοκρασίες. Τα κόκκινα καγκουρό, το μεγαλύτερο είδος μαρσιποφόρου, γλείφουν τα αντιβράχια τους. Συγκεκριμένα, καλύπτουν ένα πυκνό δίκτυο αιμοφόρων αγγείων και τριχοειδών αγγείων με σάλιο, το οποίο, όπως εξατμίζεται ρίχνει τη θερμοκρασία του σώματός τους.

Οι έχιδνες, μικρά θηλαστικά, γνωστά και ως αγκαθωτοί μυρμηγκοφάγοι, από την άλλη, έχει διαπιστωθεί ότι φυσάνε φυσαλίδες βλέννας για να ρίξουν τη θερμοκρασία του σώματος τους.

Πιστεύοταν ότι η πρωταρχική τους άμυνα από τις υψηλές θερμοκρασίες ήταν το να κρύβονται από τον ήλιο, καθώς δεν μπορούν να ιδρώσουν ή να λαχανιάσουν.

Ωστόσο, έκθεση, που χρησιμοποίησε θερμικές κάμερες έδειξε ότι βγάζουν φυσαλίδες βλέννας που βρέχουν την άκρη της μουσούδας τους. Όταν εξατμίζονται δροσίζεται μια μεγάλη ποσότητα αίματος που βρίσκεται σε αυτό το σημείο.

Η επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης Δρ. Κριστίν Κούπερ δήλωσε ότι η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι έχιδνες διατηρούν τη δροσιά τους θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόβλεψη του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στην κλιματική αλλαγή.

Αφόδευση
Οι πελαργοί είναι ένα από τα λίγα πουλιά που είναι γνωστό ότι εκκρίνουν υγρό στα πόδια τους όταν υπερθερμαίνονται. Το υγρό -που περιέχει τόσο κόπρανα όσο και ούρα- εξατμίζεται, μειώνοντας τη θερμοκρασία του σώματος με μια διαδικασία που μοιάζει με την εφίδρωση στους ανθρώπους.

Η μέθοδος – γνωστή ως «Ουροΐδρωση» – είναι πιο συχνή στα πουλιά με μακρύτερα πόδια, όπως οι πελαργοί, οι κόνδορες και οι μπούφοι, και απαιτεί τακτική πρόσβαση σε πόσιμο νερό, σύμφωνα με έκθεση του 2021

Άλλα πτηνά, όπως οι πελεκάνοι και οι κορμοράνοι, χρησιμοποιούν μια τεχνική, κατά την οποία ανοίγουν το στόμα τους και δονούν γρήγορα τις υγρές μεμβράνες του λαιμού τους για να προκαλέσουν εξάτμιση.

Στην έκθεση σημειώνεται ότι η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα ζώα ρυθμίζουν τη θερμότητα θα μπορούσε να βοηθήσει στη «βελτίωση της ικανότητάς μας να κάνουμε ακριβείς προβλέψεις για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη βιοποικιλότητα» και να προσδιορίσουμε πόσο ευάλωτα είναι ορισμένα είδη στο θερμικό στρες.

Πηγή:ethnos