Κική Οικονομίδου – Καλοβούλου: Οι Σχολές του Επιμελητηρίου ήταν μια κυψέλη δράσης…

Η δημιουργία και λειτουργία μουσείων αφορά σε πρόσωπα και δράσεις για να μη σβήσει ο χρόνος το αποτύπωμά τους. Για τον λόγο αυτό υπάρχουν άτομα που αναδεικνύουν με την παρουσία τους το παρελθόν προσφέροντας γνώση, διασώζοντας το χθες. Τρανό παράδειγμα η Κική Οικονομίδου – Καλοβούλου που λειτούργησε καθοριστικά στη δημιουργία των Μουσείων του Επιμελητηρίου Μαγνησίας, που εγκαινιάστηκαν πρόσφατα και αναδεικνύουν την ιστορία των Σχολών που λειτούργησαν από το 1930 έως το 1980 προσφέροντας επαγγελματικές ευκαιρίες σε τόσους νέους τόσα χρόνια. Για όλα όσα έγιναν, για όσα έζησε μίλησε με χαρά και συγκίνηση.

Με την ευκαιρία των εγκαινίων των Μουσείων του Επιμελητηρίου Μαγνησίας αναδείχθηκε η ιστορία περίφημων Σχολών… Μιλήστε μας για τις Σχολές και σε τι αφορούσαν…
Μου ζητάτε δηλαδή να σας μιλήσω για τις «Σχολές μας» όπως χαρακτηριστικά έλεγε ο πατέρας μου, γιατί οι Σχολές ήταν η ζωή μου, πήγαινα πρωί και έφευγα βράδυ. Να σκεφτείτε δεν είχα δει ηλιοβασίλεμα, δεν γνώριζα πότε ανοίγει και πότε κλείνει η αγορά… Είχα δοθεί ολοκληρωτικά… Οι Σχολές λοιπόν ήταν μια κυψέλη δράσης κι αφορούσε αποφοίτους Δημοτικών και άνω από όπου έβγαιναν τεχνίτες. Ήταν Σχολές Κατωτέρας Εκπαίδευσης τριετούς φοιτήσεως. Με τα πτυχία που δίνονταν από το υπουργείο Βιομηχανίας και Παιδείας οι σπουδαστές μπορούσαν να συνεχίσουν στις Μέσες Τεχνικές Σχολές Εργοδηγών Μηχανολόγων, Ηλεκτρολόγων και Δομικών Έργων. Και στη συνέχεια όσοι ήθελαν συνέχιζαν στη ΣΕΛΕΤΕ, η οποία έβγαζε διδάσκοντες για αυτές τις Σχολές. Οι απόφοιτοι έβρισκαν αμέσως εργασία, καθώς ο Βόλος είχε πολλά εργοστάσια, πολλές βιοτεχνίες. Υπήρχε και η μονοτάξια σχολή Λογιστικής που ήταν ημερήσια, από την οποία αποφοίτησα, όπως στη συνέχεια και στη Σχολή Σχεδιαστών και Διακοσμητών. Εκτός της Ημερήσιας υπήρχε και η Νυχτερινή μαθητεία όπου οι σπουδαστές εργάζονταν, έκαναν πρακτική και αφείονταν. Επιπλέον οι σπουδαστές εκκλησιαζόντουσαν, πήγαιναν εκδρομές, επισκέπτονταν αρχαιολογικούς χώρους. Οι Σχολές στεγάζονταν στο κτήριο που σήμερα λειτουργεί το 5ο Λύκειο Βόλου (Γ. Δήμου με Κύπρου) και τελούσαν υπό την αιγίδα του Επιμελητηρίου Μαγνησίας.

Η δική σας σχέση ποια ήταν με τις Σχολές;
Οι Σχολές, όπως ήδη ανέφερα, ήταν το σπίτι μου, η ζωή μου. Αρχικά προσλήφθηκα και εργάστηκα ως γραμματέας των Σχολών. Ήμουν δηλαδή ο ενδιάμεσος κρίκος ανάμεσα στους μαθητές, τους καθηγητές και τον διευθυντή. Στη συνέχεια δίδασκα στη Σχολή Λογιστών καλλιγραφία, δακτυλογραφία (τυφλό σύστημα), καθώς και σχέδιο.

Ποια ήταν η απήχηση των Σχολών στην τοπική κοινωνία και ποια η ανταπόκριση του κόσμου;
Οι Σχολές ήταν γνωστές και είχαν μεγάλη απήχηση. Πρέπει να σας πω ότι ήταν Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου και λειτουργούσαν με δίδακτρα, ενώ δίνονταν και υποτροφίες στους αρίστους σπουδαστές. Ο αριθμός των σπουδαστών ήταν μεγάλος, ξεπερνούσαν τους 1000 κι αξίζει να σας πω ότι θυμόμουν ακριβώς τι χρωστούσε ο καθένας. Οι Σχολές ήταν η προοπτική, η λύση για παιδιά από χωριά που δεν μπορούσαν να πάνε στο Γυμνάσιο. Αξίζει επίσης να αναφέρω ότι είχαμε σπουδαστές από τις Παιδουπόλεις και τις Φυλακές Ανηλίκων Κασσαβετείας.

Πότε αποχωρήσατε από τις Σχολές και μέχρι πότε λειτουργούσαν;
Οι Σχολές αυτές αποδυναμώθηκαν με την έναρξη λειτουργίας των Δημόσιων Σχολών Μέσης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης που ήταν δωρεάν. Τότε έφυγα, το 1981. Αποζημιώθηκα και με τα χρήματα που έλαβα, έκανα ό,τι τόσα χρόνια δεν πρόλαβα να κάνω: Ταξίδεψα σε μέρη μακρινά, αλλά και κοντινά, σε ανατολή και δύση, στον βορρά και στον νότο. Έκανα ό,τι δεν μπορούσα ως εργαζόμενη, ζώντας μέσα στις Σχολές και για τις Σχολές. Δεν υπερβάλλω στο ελάχιστο.

Τι κρατάτε από όλα εκείνα τα χρόνια στο μυαλό και την καρδιά σας;
Τη χαρά της δουλειάς, της επικοινωνίας, την εικόνα των παιδιών με τα μουντζουρωμένα από την εργασία πρόσωπα που δεν προλάβαιναν να πάνε στα σπίτια τους κι ερχόντουσαν κατευθείαν στα μαθήματα. Κρατώ την άριστη συνεργασία που είχα με φωτισμένους ανθρώπους, τον Κωστή Λάμπρου και τον Ορέστη Χατζηβασίλη που ήταν γιος του Κωνσταντίνου Χατζηβασίλη, του πρώτου διευθυντή και μάλιστα τότε τις Σχολές τις έλεγαν «Σχολές Χατζηβασίλη», τόσο δεμένο με τις Σχολές ήταν το όνομά του. Κρατώ την καλή σχέση με τους καθηγητές που ήταν ωρομίσθιοι διαφόρων ειδικοτήτων. Κι ακόμη κρατάω την αγωνία των γονιών που έρχονταν από τα χωριά που έμεναν για να μάθουν την πορεία των παιδιών τους στα μαθήματα. Η δουλειά μου είχε ζωντάνια, μου έδινε ζωή, μου έδινε χαρά. Με έκανε μάλιστα να ξεχάσω τον καημό μου που δεν έδωσα – καθώς αρρώστησα – εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο, καθώς είχα τη δυνατότητα να εισαχθώ και να σπουδάσω.

Η δική σας πορεία στη συνέχεια, η δική σας εξέλιξη ποια ήταν;
Η συνέχεια ήταν εξίσου ενδιαφέρουσα καθώς ασχολήθηκα με το σχέδιο και το ντιζάιν, ενώ η δημιουργία του κοσμηματοπωλείου «Elki» στην οδό Δημητριάδος μου προσέφερε την επαφή και την αμεσότητα με τον κόσμο, την έμπνευση και τη δημιουργία που με συντροφεύουν πάντα. Αξίζει να αναφέρω ότι ένας καθηγητής των Σχολών είχε πει το αξιομνημόνευτο «η Κική από τα μέταλλα πήγε στα ευγενή μέταλλα». Μου δόθηκε επιπλέον ο χρόνος να ασχοληθώ με τον εθελοντισμό και τις κοινωνικές δράσεις, να πάω στο θέατρο και τον κινηματογράφο, να δω φίλους, να κάνω φίλους. Ευτυχώς δεν σταμάτησα ποτέ να ονειρεύομαι και να δημιουργώ.

Θεωρείτε ότι έχει καλυφθεί το κενό από εκείνες τις Σχολές, το μέλλον δηλαδή ήταν αντάξιο εκείνων των εκπαιδευτικών δομών;
Θα ήταν λάθος και εγωιστικό να αρνηθεί κανείς την εξέλιξη που ακολούθησε στην Παιδεία και ειδικά στην Τεχνολογική Εκπαίδευση. Ωστόσο η σχέση εκείνη με τα παιδιά, η σχέση των παιδιών μεταξύ τους, η ατμόσφαιρα και η ζωή γενικότερα δεν επαναλήφθηκε, καθώς η ζωή άλλαξε κι άλλαξαν και τα δεδομένα.

Για τη δημιουργία του Μουσείου συνεργαστήκατε με τους αρμόδιους των Γενικών Αρχείων του Κράτους, Αρχεία Ν. Μαγνησίας… Μιλήστε μας για αυτή τη διαδικασία.
Απόλαυσα πραγματικά τη φάση αυτή που συνεργάστηκα με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Ν. Μαγνησίας. Όλοι τους ήταν εξαιρετικοί και κατάφεραν με την καθοδήγηση της Αννίτας Πρασσά μέσα από τις δικές μου αναμνήσεις και διηγήσεις να μεταφέρουν την εικόνα, το κλίμα, την αύρα των Σχολών! Σπουδαίο το έργο τους. Τους αξίζουν πολλά συγχαρητήρια.

Πώς αισθανθήκατε όταν όλες σας οι αναμνήσεις κοινοποιήθηκαν, έγιναν εκθέματα σε Μουσείο;
Μεγάλη χαρά και έντονη συγκίνηση είναι τα συναισθήματα που με γέμισαν και με γύρισαν πίσω 70 χρόνια. Μια ζωή και οι ζωές πόσων άλλων γέμισαν τον χώρο των Μουσείων του Επιμελητηρίου Μαγνησίας.

Αν ξαναρχίζατε τι θα αλλάζατε;
Τίποτα. Δεν θα άλλαζα τίποτα από τη ζωή μου κι ας μην είχα δει ηλιοβασίλεμα γιατί ήταν μια εποχή γεμάτη όνειρα και προσφορά. Κι αυτό θα ξαναέκανα. Κι αυτό αξίζει να κάνει κανείς, ο καθένας μας: Να μη σταματά να ονειρεύεται και να δημιουργεί…