Πριν από λίγο καιρό, μια ολιγάριθμη ομάδα μεταπτυχιακών φοιτητών της Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας συνοδευόμενοι από τον υπεύθυνο Καθηγητή του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Μετα-βιομηχανικός Σχεδιασμός», Αλέξανδρο Ψυχούλη διάβηκαν για πρώτη φορά την πόρτα των εργαστηρίων παραδοσιακών τεχνών. Τα εργαστήρια, που τα τελευταία χρόνια λειτουργεί το Λύκειο Ελληνίδων Βόλου, στην οδό Ρ. Φεραίου-Δον Δαλεζίου. Η ιδέα του Α. Ψυχούλη, οι φοιτητές του εν λόγω προγράμματος να παρακολουθήσουν ένα θεωρητικό- βιωματικό σεμινάριο στο οργανωμένο εργαστήριο υφαντικής του ΛΕΒ, βρήκε άμεση ανταπόκριση από τους ανθρώπους του Λυκείου και ιδιαίτερα από την Εφορεία Οικοτεχνίας. Μια πρόταση που υλοποιήθηκε, ωστόσο επανέφερε το θέμα της το πώς και εάν εντάσσονται τα πανεπιστημιακά τμήματα στη λειτουργία της πόλης, όταν βεβαίως υπάρχουν συναφείς λειτουργικές δομές που μπορεί να εναρμονίζονται στα ερευνητικά ενδιαφέροντα των τμημάτων. Επίσης, το πως και εάν μπορεί να οικοδομηθεί ένα βήμα διαλόγου και αλληλεπίδρασης μεταξύ φορέων τοπικής κοινωνίας και του οικείου πανεπιστημιακού ιδρύματος εν γένει.
Το σεμινάριο «υφαίνουμε το μέλλον» από κάθε άποψη πέτυχε. Οι φοιτητές επί δυο ημέρες μέσα σε ένα φορτισμένο από στοιχεία της παράδοσης χώρο (αργαλειοί διαφόρων τύπων, υφαντά και ανάλογα εξαρτήματα κλπ) «συνομίλησαν» με το παρελθόν αυτού του τόπου ως προς τις παραδοσιακές τέχνες και προσέγγισαν την υφαντική ως ασχολία που συντροφεύει τον άνθρωπο από την αυγή του πολιτισμού του μέχρι σήμερα. Καθώς η εκπαιδεύτρια του εργαστηρίου Κερασία Καρκαλά τους ξεναγούσε στο εργαστήριο, οι περισσότεροι για πρώτη φορά, άγγιζαν με δέος τα παλαιά αυτά τεχνουργήματα του παραδοσιακού αυτού πολιτισμού, προετοιμαζόμενοι για ό, τι ακολούθησε. Μετά την πρώτη αυτή εντύπωση, τα παιδιά στη συνέχεια με ιδιαίτερη προσήλωση και ενδιαφέρον, μυήθηκαν στα μυστικά και τις τεχνικές της υφαντικής και γεύτηκαν μια άκρως ενδιαφέρουσα εμπειρία, βλέποντας, παρατηρώντας, ακούγοντας, συνομιλώντας και στο τέλος δημιουργώντας στα τελάρα μικρά έργα τέχνης. Πλοηγός και οδηγός τους η εικαστικός – υφάντρια και μέλος του ΛΕΒ, Ευρυδίκη Αρκουδογιάννη, η οποία αποδεχόμενη με μεγάλη προθυμία την πρόσκληση του ΛΕΒ, ανέλαβε την εποπτεία αυτής της εκπαίδευσης με μαεστρία. Μια σεμιναριακή εκπαίδευση, που εν τέλει κατέληξε σε μια βιωματική διάδραση. Οι φοιτητές, γοητευμένοι- όπως προκύπτει, από τα δικά τους σχόλια που σημείωσαν στα φύλλα αξιολόγησης – για ό,τι έζησαν σε εκείνο το διήμερο συμπεριλαμβανομένης και της θερμής φιλοξενίας, που τους επιφύλαξαν μέλη του Δ. Σ. και της Εφορείας Οικοτεχνίας του ΛΕΒ, Κατερίνα Δουλκέρογλου (έφορος), Βασιλική Τράκη, Άνθη Τέση και Ελένη Τόπα. Έτσι τα παιδιά αποχαιρέτησαν με ζέση τους ανθρώπους των εργαστηρίων και έφυγαν μαζί με τα έργα τους.
Στην ανακοίνωσή του το Λύκειο Ελληνίδων Βόλου επισημαίνει:
“Ελπίζουμε ότι αυτό ίσως αποτελέσει το έναυσμα για μια μελλοντική και σε άλλα επίπεδα συνεργασία του συγκεκριμένου Τμήματος της Αρχιτεκτονικής με το λυκειακό μας θεσμό, που μετρά 98 χρόνια ζωής και αδιάλειπτης παρουσίας στην εκπαίδευση και τον πολιτισμό της πόλης μας. Ένα θεσμό που, μιας και αναφερόμαστε στην αρχιτεκτονική, στεγάζεται σ’ ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα αστικής κατοικίας του τέλους του 19ου αιώνα, περίοδο στην οποία ανθούσε στην πόλη μας ο νεοκλασικισμός. Ίσως και αυτό τους κεντρίσει το ενδιαφέρον!
Με την ευκαιρία να σημειώσουμε ότι είναι κρίμα, που στην Ελλάδα δεν υπάρχει πανεπιστημιακό τμήμα υφαντικής στα ΑΕΙ. Για να σπουδάσει κάποιος υφαντική, χρειάζεται να πάει στο εξωτερικό. Η υφαντική στην Ευρώπη βρίσκεται στα ΑΕΙ. Η μόνη σχετική με την υφαντική εκπαίδευση στην Ελλάδα, εκτός από ιδιωτικές προσπάθειες φορέων που επιμένουν «ηρωικά», είναι η λειτουργία ορισμένων ΤΕΙ, όπως το Τμήμα Κλωστοϋφαντουργίας ΤΕΙ Πειραιά και το ΤΕΙ Θεσσαλονίκης Παράρτημα Κιλκίς «Τμήμα Σχεδιασμού & Παραγωγής Ενδυμάτων». Ίσως θα πρέπει να αναζητηθεί η ίδρυση μιας πανεπιστημιακής σχολής με τμήματα υφαντικής, ταπητουργίας, ενδυματολογίας, σχεδιασμού υφασμάτων και υφασματολογίας. Η Ελληνική Υφαντική αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της εθνικής μας κληρονομιάς και μπορεί, και πρέπει να αποτελέσει για τους νέους μελετητές – σχεδιαστές του υφάσματος και τις σύγχρονες εικαστικές εφαρμογές μια ουσιαστική πηγή έμπνευσης. Κυρίως, για νέες πρωτοποριακές δημιουργίες σχεδιασμού και πρακτικών εφαρμογών”.