«ΚΑΡΛΑ κλίμα-γη-ύδωρ» – Νέο έργο που χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο

Ένα νέο έργο για τη λίμνη Κάρλα ξεκίνησε να υλοποιείται την 1η Σεπτεμβρίου. Το έργο έχει τίτλο «ΚΑΡΛΑ κλίμα-γη-ύδωρ: Καινοτόμες δράσεις για την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με έμφαση στις χρήσεις γης και στη διαχείριση των υδάτινων πόρων» και χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο, στο πλαίσιο της Πρόσκλησης «Καινοτόμες δράσεις με τους πολίτες», στο πλαίσιο του Χρηματοδοτικού Προγράμματος «Φυσικό Περιβάλλον & Καινοτόμες Δράσεις 2020».

Το έργο εντάσσεται στη Θεματική Ενότητα «A.1.3 Ανάπτυξη και εφαρμογή, τοπικών πολιτικών ή δράσεων σχετικά με τον μετριασμό/ή και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, όπως για παράδειγμα δράσεις που ορίζονται σε υφιστάμενα Σχέδια Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια και το Κλίμα στο πλαίσιο του Συμφώνου των Δημάρχων» του Θεματικού Πεδίου «Α1. Κλιματική Αλλαγή», καθώς και στη Θεματική Ενότητα «A.2.4. Ανάπτυξη και εφαρμογή, πολιτικών ή δράσεων για την αξιοποίηση και αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων» του Θεματικού Πεδίου «A2. Προστασία του Φυσικού Περιβάλλοντος». Συντονιστής φορέας του έργου είναι η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Συλλογικής και Κοινωνικής Ωφέλειας «Δράση & Ενέργεια», ενώ εταίροι του έργου είναι το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και ο Πολιτιστικός & Εξωραϊστικός Σύλλογος Κερασιωτών Πηλίου. Η υλοποίηση του έργου θα διαρκέσει 18 μήνες.

Το έργο εστιάζει στις προσκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η περιοχή της λίμνης Κάρλας ενόψει της κλιματικής αλλαγής σε ότι αφορά στις χρήσεις γης και τους υδάτινους πόρους. Στο πλαίσιο του έργου:
(α) θα εκπονηθεί μελέτη που θα προτείνει δράσεις στην ευρύτερη περιοχή της Κάρλας για την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με έμφαση στις χρήσεις γης και στη διαχείριση των υδάτινων πόρων,
(β) θα διοργανωθεί θερινό σχολείο με θέμα τα μέτρα προσαρμογής του αγροτικού τομέα στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής,
(γ) θα υλοποιηθεί δράση διάχυσης των αποτελεσμάτων του έργου σε αγρότες, γεωπόνους, και επιχειρηματίες του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα σε θέματα νέων τεχνολογιών για την αειφορική καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων,
(δ) θα υλοποιηθούν εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δράσεις σχετικές με την κλιματική αλλαγή και τους υδάτινους πόρους με στόχο τη διάχυση των αποτελεσμάτων του έργου στην κοινωνία,
(ε) θα διοργανωθούν 4 ημερίδες (ημερίδα έναρξης και λήξης του έργου, ημερίδα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με θέμα «υδάτινοι πόροι και κλιματική αλλαγή», ημερίδα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με θέμα «κυκλική οικονομία στην αγροτική παραγωγή»,
(στ) θα αναπτυχθεί εκπαιδευτικό υλικό με θέμα τη χρήση και διαχείριση του νερού ως πηγή ζωής.

Κύριο στοιχείο του έργου αποτελεί ο δημόσιος διάλογος που θα αναπτυχθεί με φορείς και διάφορες κοινωνικές ομάδες που δραστηριοποιούνται σε σχετικά θέματα. Ωφελούμενοι του έργου θα είναι άτομα και φορείς που σχετίζονται με τον πρωτογενή τομέα (αγρότες, επιστήμονες, στελέχη της αυτοδιοίκησης, κ.α.), αλλά και μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας (καθηγητές, φοιτητές, μαθητές). Το έργο υποστηρίζεται από σημαντικούς φορείς της περιοχής (Περιφέρεια Θεσσαλίας, Δήμος Ρήγα Φεραίου, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μακρινίτσας, Δίκτυο μη Κυβερνητικών Οργανώσεων Θεσσαλίας για το περιβάλλον, τον πολιτισμό, την κοινωνική αλληλεγγύη και την οικονομία, Τοπικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων Πηνειού Ποταμού).

Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είναι ένας από τους τρεις εταίρους του έργου και συμμετέχει μέσω του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος και του Τμήματος Περιβάλλοντος. επικεφαλής της ομάδας έργου είναι ο κ. Νικόλαος Κατσούλας, καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος και διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωργικών Κατασκευών και Ελέγχου Περιβάλλοντος, και ο κ. Δημήτρης Παπαναστασίου, επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Περιβάλλοντος. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας θα συμμετάσχει ενεργά σε όλες τις δράσεις του έργου και θα συντονίσει τρεις από αυτές.

Συγκεκριμένα:
* Θα εκπονήσει μελέτη με θέμα «προτεινόμενες δράσεις στην περιοχή της Κάρλας για την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με έμφαση στις χρήσεις γης και στη διαχείριση των υδάτινων πόρων». Σκοποί της μελέτης αποτελούν: (α) η έρευνα και η καταγραφή των ποιοτικών ή/και ποσοτικών αποτελεσμάτων διαφόρων μελετών που έχουν εκπονηθεί στο παρελθόν για την εκτίμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, (β) η εκτίμηση της αλλαγής των αναγκών για άρδευση ανά καλλιέργεια που θα προκύψει στο μέλλον στην Περιφέρεια Θεσσαλίας λόγω της κλιματικής αλλαγής με έμφαση στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης Κάρλας και (γ) η διατύπωση προτάσεων διαφόρων διαχειριστικών μέτρων, ώστε αφενός να μειωθούν οι ανάγκες για άρδευση και αφετέρου να εξοικονομηθούν φυσικοί πόροι. Για τις ανάγκες της μελέτης θα αξιοποιηθούν βιβλιογραφικές πηγές, μετεωρολογικά δεδομένα, εκτιμήσεις κλιματικών μοντέλων και πρότυπα ανάπτυξης καλλιεργειών, που υπάρχουν ήδη στη βιβλιογραφία.

* Θα υλοποιήσει δράση διάχυσης των αποτελεσμάτων του έργου σε παραγωγούς, γεωπόνους, και επιχειρηματίες του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα με αντικείμενο τη χρήση νέων τεχνολογιών για την αειφορική καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων. Η δράση θα έχει βιωματικό χαρακτήρα και θα υλοποιηθεί στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Βελεστίνο. Η δράση αυτή θα δώσει την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να γνωρίσουν καινοτόμους τρόπους γεωργίας μέσω έξυπνων συστημάτων γεωργικής παραγωγής, συμβάλλοντας έτσι στη βιωσιμότητα της υπαίθρου, στην ενσωμάτωση σύγχρονων τεχνολογιών στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων, στην αντιμετώπιση των δυσμενών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής με την παραγωγή προϊόντων σε ελεγχόμενες συνθήκες. Επιπροσθέτως, μέλη της ομάδας έργου θα πραγματοποιήσουν παρουσιάσεις σε Εθνικά επιστημονικά συνέδρια ή/και προσκεκλημένες ομιλίες σε επιστημονικές εκδηλώσεις φορέων για τα παραπάνω θέματα.

* Θα διοργανώσει ημερίδα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με θέμα «υδάτινοι πόροι και κλιματική αλλαγή». Κατά την ημερίδα θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν θέματα σχετικά με την κλιματική αλλαγή γενικά, τα κλιματικά μοντέλα και τις εκτιμήσεις τους, την εκτίμηση των μελλοντικών αναγκών άρδευσης στην περιοχή της Θεσσαλίας, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον αγροτικό τομέα και σχετικά μέτρα προσαρμογής, τη διαχείριση των υδάτινων πόρων στον αγροτικό τομέα και σχετικά μέτρα προσαρμογής, τα έργα υποδομής στον αγροτικό τομέα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Η ημερίδα θα είναι ανοικτή, θα απευθύνεται σε παραγωγούς, γεωπόνους, επιχειρηματίες του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα, επιστήμονες, και γενικότερα στο ευρύ κοινό που ενδιαφέρεται για σχετικά θέματα.

Η ομάδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που συμμετέχει στο έργο διαθέτει σημαντική εμπειρία στα θέματα που αυτό πραγματεύεται. Έχει συμμετάσχει / συμμετέχει σε πληθώρα έργων που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, την κυκλική οικονομία, τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών, στον αγροτικό τομέα. Ενδεικτικά αναφέρονται τα παρακάτω:
– Συγκαλλιέργεια: μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αύξηση της παραγωγικότητας, της αποδοτικότητας χρήσης πόρων και της βιωσιμότητας των θερμοκηπιακών καλλιεργειών.
– Ανάπτυξη και βελτιστοποίηση συστήματος ενυδρειοπονίας: ένα ακόμη βήμα για την αειφορική παραγωγή τροφής.
– Ημιδιάφανα οργανικά και εκτυπωμένα φωτοβολταϊκά για ενεργειακά αποδοτικά θερμοκήπια.
– Ανάπτυξη καινοτόμων πολυμερικών φύλλων θερμοκηπίου μέσω εφαρμογής λειτουργικών επιστρώσεων.
– Σχεδιασμός, ανάπτυξη και βελτιστοποίηση διχτυοκηπίων για ποιοτική παραγωγή κηπευτικών σε Μεσογειακές συνθήκες.
– Διαχείριση άρδευσης ακριβείας για τη βελτίωση της αποδοτικότητας χρήσης νερού και λιπασμάτων στην περιοχή της Μεσογείου.
– Δοκιμή πεδίου και επίδειξη ψηφιακών και διαστημικών τεχνολογιών με αγρο-οικολογικές και οργανικές πρακτικές στη συστημική καινοτομία.