Αναμφίβολα στον ορυμαγδό που έχει προκαλέσει η πανδημία τόσο στην καθημερινότητα την οποία βιώνει το σύνολο της κοινωνίας, όσο και στον δημόσιο λόγο που αρθρώνεται με μεγάλη ένταση επί 1,5 χρόνο, η περίπτωση του Κωνσταντίνου Γουργουλιάνη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ξεχωριστή… Με ψυχραιμία, χωρίς λεκτικές εξάρσεις, προτάσσοντας επιχειρήματα που βασίζονται σε μελέτη όπως και σε εμπειρία από την επιστημονική δραστηριότητα, ο Καθηγητής Πνευμονολογίας τοποθετείται με μετριοπάθεια και δίνει το δικό του στίγμα σε μια εποχή που ανατράπηκαν πλείστες όσες βεβαιότητες.
Η larissanet απευθύνθηκε στον Διευθυντή Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ώστε να καταγραφούν οι απόψεις του για το τέταρτο κύμα της πανδημίας, τις ομάδες του πληθυσμού που παραμένουν εκτεθειμένες στον κορωνοϊό, το «προφίλ» των νοσηλευόμενων από την συγκεκριμένη νόσο, ενώ σαφώς σημαντικό είναι και το σκέλος της πορείας του εμβολιασμού.
Η συζήτηση με τον κ. Γουργουλιάνη ξεκινά από την σκιαγράφηση της φάσης στην οποία τώρα βρίσκεται η πανδημία στην Ελλάδα: «Νομίζω ότι είμαστε ακριβώς στην φυσιολογική έκβαση της πανδημίας» επισημαίνει και προσθέτει: «Έχοντας παρακολουθήσει τα πανδημικά κύματα σε όλον τον κόσμο, σίγουρα καλύτερα αυτά στην Ευρώπη, μέχρι τώρα μάθαμε ότι οι περιοχές περνούν κατά κανόνα ένα μεγάλο πανδημικό κύμα – μπορεί να έχουν περάσει ένα μικρότερο κύμα που ακολούθησε ή που προηγήθηκε – και μετά έρχονται άλλα κύματα που έχουν τα εξής χαρακτηριστικά: μικρότερη ένταση και μεγαλύτερη διάρκεια.
Θυμίζω ότι το Νοέμβριο του 2020 είχαμε το μεγάλο κύμα στην περιοχή μας. Το πρώτο κύμα (Μάρτιος 2020) ουσιαστικά δεν πέρασε από την Ελλάδα. Συνοδεύτηκε από ευχαριστίες, χειροκροτήματα, υπήρξε πολύ μεγάλη προβολή για ένα κύμα που δεν ήρθε ποτέ στηχώρα, ενώ πιθανόν τότε έπαιξε ρόλο και η καραντίνα που ήταν αποτελεσματική.
Στη συνέχεια ήρθε το κύμα του Νοεμβρίου το οποίο είχε ένταση αλλά όχι διάρκεια, καθώς κράτησε περίπου ενάμισι μήνα. Μετά ακολούθησε το κύμα του Μαρτίου 2021, το οποίο ήταν περίπου το μισό σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2020 όμως σύρθηκε για περίπου 2 μήνες και τώρα μπήκαμε σε ένα άλλο κύμα για το οποίο πρέπει να πω ότι από αυτά που βλέπω είναι μικρότερο από ότι εγώ θα περίμενα…».
Συμπερασματικά, ο Καθηγητής Πνευμονολογίας εκτιμά ότι «το τέταρτο κύμα δεν θα έχει ένταση, όμως θα έχει διάρκεια» και δηλώνει πως «θα απευθύνεται στους ανεμβολίαστους, δηλαδή στο 30% των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού και θα συρθεί μέχρι τον Οκτώβριο – Νοέμβριο».
Σχηματικά αναφέρει πως «η πορεία που έχουμε είναι σαν αυτήν που ακολουθεί την πτώση μιας μεγάλης πέτρας στη θάλασσα. Στην αρχή δημιουργείται ένα μεγάλο κύμα, μετά ένα μικρότερο και στη συνέχεια άλλο ακόμη μικρότερο έως ότου εξαντληθεί. Με αυτόν τον τρόπο εξαντλούνται οι πανδημίες και τι σημαίνει εξάντληση… Ο ιός θα μείνει μαζί μας και θα γίνει ενδημικός, δηλαδή κάθε χρόνο θα έχουμε χαμηλό αριθμό περιστατικών».
«Δεν βλέπω πιο αυστηρά περιοριστικά μέτρα… Εάν ληφθεί αυτή η απόφαση – με εμβολιασμένο το 70% του πληθυσμού στο τέλος Σεπτεμβρίου συνυπολογίζοντας και αυτούς που νόσησαν – θα ήταν μια πράξη απελπισίας με τεράστιες οικονομικές συνέπειες»
«Να συνυπολογιστεί και η ανοσία μετά τη νόσηση»
Σ’ αυτό το σημείο ο Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης παραθέτει και την παράμετρο της ανοσίας που προκύπτει από όσους έχουν ήδη νοσήσει: «Πολύς κόσμος απέκτησε ανοσία, καθώς νόσησε από τον κορωνοϊό. Πρέπει να προσθέσουμε στο εμβολιασμένο 50 – 55% του πληθυσμού στην Ελλάδα και την φυσική νόσο που μπορεί να φτάνει έως το 25%.
Εμείς έχουμε μελετήσει τη Μαλεσίνα και τη Δεσκάτη όπου σε ποσοστό 40% η ανοσία αποκτήθηκε από τη νόσο. Άρα αν προσθέσεις και τον εμβολιασμό, τότε μπορώ να πω με μεγάλη ασφάλεια ότι αυτές οι δυο περιοχές είναι Covid – Free και δεν θα έχουν περιστατικά». Παράλληλα, δίνει την εικόνα της νόσησης όπως καταγράφεται κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο, επισημαίνοντας πως «βλέπουμε οικογένειες που είναι θετικοί όλοι. Τα παιδιά ήρθαν από τις διακοπές στα νησιά και οι γονείς,που είναι εμβολιασμένοι, νόσησαν παρουσιάζοντας ήπια συμπτώματα».
«Πράξη απελπισίας η απόφαση για αυστηρότερους περιορισμούς»
Θέτοντας στον Καθηγητή Πνευμονολογίας το ενδεχόμενο να ληφθούν πιο αυστηρά περιοριστικά μέτρα, εξαιτίας της όξυνσης που καταγράφεται στο μέτωπο της πανδημίας, ο κ. Γουργουλιάνης υπογραμμίζει τα εξής: «Η αίσθηση μου είναι ότι δεν βλέπω πιο αυστηρά μέτρα… Εάν ληφθεί αυτή η απόφαση – με εμβολιασμένο το 70% του πληθυσμού στο τέλος Σεπτεμβρίου συνυπολογίζοντας και αυτούς που νόσησαν – θα ήταν μια πράξη απελπισίας με τεράστιες οικονομικές συνέπειες. Η απόφαση να κλείσει όλη η ζωή για τους λίγους που δεν εμβολιάστηκαν είναι παράλογη και στέλνει το λάθος μήνυμα».
Το προφίλ όσων νοσηλεύονται και το… κύμα πανικού
Ενδιαφέρον έχει η καταγραφή της κατάστασης στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας από τον Διευθυντή της Πνευμονολογικής Κλινικής: «Σε κάθε εφημερία έχουμε 4 – 5 εισαγωγές. Στην Πνευμονολογική Κλινική νοσηλεύονται 7 ασθενείς και υποθέτω ένας αντίστοιχος αριθμός και στην Παθολογική Κλινική» και αναφέρει τα εξής:«Από τους τελευταίους 50 που νοσηλεύτηκαν οι 49 είναι ανεμβολίαστοι – κυρίως άνω των 50 ετών με κάποια προβλήματα υγείας – ενώ νοσηλεία χρειάστηκε και ένας ηλικιωμένος άνδρας άνω των 80 ετών πλήρως εμβολιασμένος, ο οποίος στη συνέχεια βγήκε από το νοσοκομείο.Άρα αυτό είναι το κύμα των ανεμβολίαστων και αυτοί λέω ότι θα ταλαιπωρηθούν».
Πάντως, πέρα από τους νοσούντες εξαιτίας του κορωνοϊού, ο Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης διαπιστώνει και ένα κύμα πανικού: «Έχουμε αρκετούς ανθρώπους που κάνουν το εμβόλιο και στη συνέχεια ανησυχούν για ενδεχόμενες παρενέργειες, γι’ αυτό έρχονται στο Νοσοκομείο. Μπαίνουν στην Κλινική και αφού αποκλείσουμε ότι έχει συμβεί κάτι στη συνέχεια όλοι βγαίνουν. Άρα, υπάρχει και το άλλο κύμα, αυτό που αφορά τις πιθανές συνέπειες του εμβολιασμού, το οποίο οφείλεται κυρίως στην ψυχολογική πίεση που έχουν αυτοί οι άνθρωποι. Είναι ως επί το πλείστον νέοι, οι οποίοι πήγαν με κάποια επιφύλαξη ή προκατάληψη για το εμβόλιο και μετά αρχίζουν να ψάχνονται».
Κίνητρα για εμβολιασμό των ηλικιωμένων
Μεγάλο μέρος της συζήτησης με τον Καθηγητή Πνευμονολογίας αφορά το μείζον ζήτημα της πορείας σε ότι αφορά την επιχείρηση εμβολιασμού του πληθυσμού με τον κ. Γουργουλιάνη να δηλώνει τα εξής: «Οι εμβολιασμοί θα έλεγα ότι έχουν φτάσει σε ένα ποσοστό που φέρνουν την Ελλάδα σε υψηλό επίπεδο μεταξύ των χωρών της Ευρώπης. Δεν βρίσκω παράλογο που μέσα στο κατακαλόκαιρο κάποιος που ξεκίνησε να πάει για διακοπές, ενώ είχε ραντεβού για εμβολιασμό, τελικά δεν άφησε τις διακοπές – μάλιστα μετά από ενάμιση χρόνο εγκλεισμού – ώστε να κάνει το εμβόλιο. Θα το κάνει λίγο αργότερα… Άρα το καλοκαίρι πρακτικά ήταν αναμενόμενο αυτό που έγινε και κάποιοι πολίτες δεν εμβολιάστηκαν».
Ο Διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας θέτει ως απόλυτη προτεραιότητα τον εμβολιασμό των ηλικιωμένων, ενώ κάνει ειδική μνεία και στην πρόταση για παροχή κινήτρων οικονομικής φύσεως ώστε να ενταθούν οι ρυθμοί προσέλευσης της συγκεκριμένης ομάδας του πληθυσμού: «Θα έπρεπε να δώσουμε προτεραιότητα όχι τόσο στα παιδιά, αλλά στον εμβολιασμό των ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας. Δεν μπορεί το 30% όσων είναι άνω των 50 ετών να παραμένει ανεμβολίαστο. Μάλιστα θα μπορούσε να ισχύσει και ένα κίνητρο – στα χωριά και σε πολίτες με χαμηλά εισοδήματα – όπως ένα κουπόνι για αγορές από τα σούπερ μάρκετ. Κάτι αντίστοιχο έχουν κάνει και στις ΗΠΑ».
«Να πειστούν για το εμβόλιο εκπαιδευτικοί και υγειονομικοί»
Σε άλλο σημείο της συζήτησης επισημαίνει: «Ειδικά για τους καθηγητές στα σχολεία θα έλεγα να εμβολιαστούν. Τα παιδιά, εφόσον νοσήσουν δεν έχουν κανένα σύμπτωμα, όμως η καθημερινή επαφή με τους καθηγητές σε κλειστές αίθουσες ειδικά το χειμώνα βάζει τους εκπαιδευτικούς σε κίνδυνο».
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης διατυπώνει τις επιφυλάξεις του σχετικά με την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού: «Έχω κάποια δυσκολία σε ότι αφορά την υποχρεωτικότητα. Αυτό που κάνω εγώ είναι να προσπαθώ να πείσω. Το λέω και στους συναδέλφους μου υγειονομικούς… Δεν είναι δυνατόν όταν στην Ευρώπη το ποσοστό θανάτων ξεπέρασε το 80% στους οίκους ευγηρίας εμείς να βλέπουμε ηλικιωμένους και να είμαστεανεμβολίαστοι. Είναι κομμάτι της δουλειάς μας το εμβόλιο, όπως τα γάντια, η μάσκα κ.α.
Εμβολιασμόλέω επίσης και για τους εκπαιδευτικούς. Σε ότι αφορά τους μαθητές μόνο ως σύσταση θα συνιστούσα το εμβόλιο. Αυτό που επισημαίνω είναι ότι εάν θέλει το παιδί και θέλουν και οι γονείς του να το κάνει. Αλλά δεν βλέπω μαζικό εμβολιασμό σε αυτή τη φάση μεταξύ των μαθητών για δύο λόγους: Πρώτον, πολλά από τα παιδιά έχουν νοσήσει το καλοκαίρι στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Δεύτερον,τα παιδιά εφόσον νοσήσουν περνούν με ήπια συμπτώματα».
Τρίτη δόση και μεταλλάξεις
Ήδη γίνεται μεγάλη συζήτηση σε ότι αφορά το ενδεχόμενο να χορηγηθεί τρίτη δόση του εμβολίου σε ορισμένες ομάδες του πληθυσμού με τον κ. Γουργουλιάνη να επισημαίνει χαρακτηριστικά πως «αίσθησή μου είναι ότι θα γίνει η τρίτη δόση και θα αφορά σίγουρα του ανοσοανεπαρκείς, όπως και τους ανθρώπους που είναι άνω των 60 ετών των οποίων η άμυνα του οργανισμού έχει μειωθεί».
Σε ότι αφορά το ζήτημα των μεταλλάξεων ο Καθηγητής Πνευμονολογίας κάνει λόγο για «άχρηστη κουβέντα» και προσθέτει: «Είναι σημαντικό οι επίσημοι φορείς να μετρούν τις μεταλλάξεις, να καταγράφουν και από τις μεταλλάξεις να παρακολουθούν την πορεία του ιούεάν αυτή είναι βάσει σχεδίου. Βάσει σχεδίου σημαίνει εάν ο ιός είναι περισσότερο μεταδοτικός και λιγότερο θανατηφόρος, κάτι που βλέπουμε τώρα… Τη μετάλλαξη Δέλτα δεν την λες και κακή μετάλλαξη. Παράλληλα, θέλω να πω ότι δεν βλέπω πιθανότητα για μια μετάλλαξη περισσότερο θανατηφόρα».
Στο τελευταίο μέρος της συζήτησης ο διακεκριμένος επιστήμονας κάνει ειδική μνεία σε δύο τρίπτυχα: πληροφορία – γνώμη – γνώση και επιστήμη – πολιτική – ΜΜΕ. Αυτά τα τρίπτυχα, σύμφωνα με τον Καθηγητή Πνευμονολογίας, λειτούργησαν με τρόπο προβληματικό προκαλώντας πολλαπλά ζητήματα και σύγχυση στους πολίτες: «Η Επιστήμη μπέρδεψε τρία πράγματα: Μπέρδεψε την πληροφορία με την γνώμη και τη γνώση. Δηλαδή κατακλειστήκαμε από άχρηστες πληροφορίες, αρκετοί από εμάς εκφράσαμε γνώμες – όπως και εγώ τώρα – ενώ η γνώση είναι κάτι άλλο… Είναι αυτό που προκύπτει από έρευνα, δημοσιεύσεις, εργασία… Άρα ο κόσμος βρέθηκε έρμαιο ώστε να μην μπορεί να ξεχωρίσει αυτά τα τρία επίπεδα. Όλα ξεκίνησαν στην αρχήαπό αυτό που λέμε “επιτακτικότητα των στιγμών”. Ήταν τόσο έντονη η εισβολή της πανδημίας, ενώ δόθηκαν πολλές πληροφορίες– και από επίσημα χείλη – με αποτέλεσμα να προκληθεί σύγχυση.
Στη συνέχεια τον ρόλο που δεν έπαιξε η επιστήμη ανέλαβαν να τον καλύψουν τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και οι πολιτικοί. Π.χ. δεν μπορώ να ακούω πολιτικούς να μιλούν υπέρ ή κατά του εμβολιασμού. Δεν έχουν καμία θέση. Αυτό για τον κόσμο δεν είναι καλή εικόνα.
Αυτήν την κατάσταση αξιοποίησαν με διάφορους τρόπους τα ΜΜΕ, ενώ και η πολιτική έπαιξε το ρόλο της, με αποτέλεσμα να χαθεί η μπάλα» τονίζει, χαρακτηριστικά, ο Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET