Η ανεπάρκεια των μαθητών σε ψηφιακές δεξιότητες και ικανότητες και η ανάγκη να ενταχθεί η αποτελεσματική χρήση των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών λειτουργών συγκαταλέγονται στις πλέον πιεστικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή σχολική εκπαίδευση σήμερα, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον «NewMedia Consortium», έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό με έδρα τις ΗΠΑ στον οποίο συμμετέχουν εμπειρογνώμονες στον τομέα της τεχνολογίας για την εκπαίδευση. Η πρώτη έκδοση της έκθεσης για τα σχολεία στην Ευρώπη με τίτλο «Horizon ReportEurope: 2014 Schools edition» περιγράφει τις τάσεις και τις τεχνολογικές εξελίξεις που ενδέχεται να έχουν επιπτώσεις στην εκπαίδευση κατά την επόμενη πενταετία. Κατατάσσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ευρωπαϊκά σχολεία σε τρεις κατηγορίες: «ευεπίλυτα», «δύσκολα» και «δυσεπίλυτα».
Η Επιτροπή προβλέπει ότι το υπολογιστικό νέφος και η υπολογιστική ταμπλέτα θα χρησιμοποιούνται ευρέως σε πολλά ευρωπαϊκά σχολεία εντός ενός έτους, ενώ η μάθηση μέσω ηλεκτρονικών παιχνιδιών και ο συνδυασμός φυσικού και εικονικού περιβάλλοντος θα αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος της διδασκαλίας στα επόμενα δύο έως τρία έτη. Οι εμπειρογνώμονες αναφέρουν ότι μπορεί να χρειαστούν έως και πέντε χρόνια για να δημιουργηθούν εξ αποστάσεως και εικονικά εργαστήρια και να αναπτυχθούν στρατηγικές που θα ενθαρρύνουν τους σπουδαστές να αναλάβουν ενεργό ρόλο στον από κοινού σχεδιασμό της μάθησής τους.
Η έκθεση επαναλαμβάνει τους στόχους της πρωτοβουλίας Άνοιγμα της εκπαίδευσης και βασίζεται σε εισηγήσεις περισσότερων από 50 εμπειρογνωμόνων από 22 ευρωπαϊκές χώρες, το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής, τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και την Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών (ΟΥΝΕΣΚΟ). Υποστηρίζει ότι απαιτείται επειγόντως δράση για την προώθηση της καινοτομίας στην αίθουσα διδασκαλίας με σκοπό την εκμετάλλευση της αυξημένης χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, των ανοικτών εκπαιδευτικών πόρων και την αύξηση της μάθησης και της αξιολόγησης που βασίζονται στα δεδομένα.
«Η εν λόγω έκθεση παρέχει πολύτιμες πληροφορίες και καθοδήγηση για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους διευθυντές σχολείων σχετικά με την ανάγκη να αποδεχθούν ψηφιακούς και ανοικτούς πόρους. Η Ευρώπη πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της αν επιθυμεί να εξασφαλίσει ότι η νέα γενιά μας θα είναι προετοιμασμένη για τη μελλοντική επαγγελματική σταδιοδρομία της», δήλωσε η αρμόδια για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την πολυγλωσσία και τη νεολαία επίτροπος κ. Ανδρούλλα Βασιλείου. «Η βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων και η πρόσβαση σε ψηφιακούς και ανοικτούς πόρους είναι ζωτικής σημασίας, όχι μόνο για τη βελτίωση της διδασκαλίας, αλλά και για τη δημιουργία ευέλικτων εκπαιδευτικών προτύπων που θα καταστήσουν ευκολότερη τη διά βίου μάθηση.»
Η έκθεση αναφέρει ότι η ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και η αντιμετώπιση των ανεπαρκών ψηφιακών ικανοτήτων των σπουδαστών αποτελούν προβλήματα που μπορούν να επιλυθούν. Η δημιουργία «αυθεντικών» ευκαιριών μάθησης που βασίζονται σε «βιωματικές εμπειρίες» και η ανάμειξη της τυπικής με τη μη τυπική εκπαίδευση θα είναι δυσκολότερο να επιτευχθούν βραχυπρόθεσμα. Τα δυσκολότερα, «δυσεπίλυτα» προβλήματα περιλαμβάνουν την ανάγκη να βελτιωθεί η διδασκαλία της σύνθετης σκέψης και να διασφαλιστεί ότι οι σπουδαστές θα είναι «συν-σχεδιαστές», της μάθησης.
Η Επιτροπή προβλέπει ότι το υπολογιστικό νέφος και η υπολογιστική ταμπλέτα θα χρησιμοποιούνται ευρέως σε πολλά ευρωπαϊκά σχολεία εντός ενός έτους, ενώ η μάθηση μέσω ηλεκτρονικών παιχνιδιών και ο συνδυασμός φυσικού και εικονικού περιβάλλοντος θα αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος της διδασκαλίας στα επόμενα δύο έως τρία έτη. Οι εμπειρογνώμονες αναφέρουν ότι μπορεί να χρειαστούν έως και πέντε χρόνια για να δημιουργηθούν εξ αποστάσεως και εικονικά εργαστήρια και να αναπτυχθούν στρατηγικές που θα ενθαρρύνουν τους σπουδαστές να αναλάβουν ενεργό ρόλο στον από κοινού σχεδιασμό της μάθησής τους.
Θέματα όπως αυτά που προέβαλε η έκθεση «Horizon» θα συζητηθούν περαιτέρω τον Δεκέμβριο στην ευρωπαϊκή διάσκεψη υψηλού επιπέδου με τίτλο «Η εκπαίδευση στην ψηφιακή εποχή», την οποία διοργανώνουν από κοινού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ιταλική Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.