Του Αντώνη Δ.Αντωνίου,
υπεύθυνου Σχολικών Δραστηριοτήτων Π.Ε. Μαγνησίας
Μπορεί ετούτη η μάστιγα της εποχής μας, για πολλούς αόρατη και για άλλους τόσους «ορατή», που ακούει και στο βασιλικό όνομα κορωνοϊός, να ’χει βαλθεί να εκτρέψει τη ζωή μας και συνάμα ν’ απαλείψει έξεις και συνήθειες, κατεστημένες και κατακτημένες, να μην το καταφέρνει. Κι ούτε και πρόκειται, καθώς η ίδια η ζωή, το πάθος, το μεράκι και η επιμονή του ανθρώπου είναι τα όπλα, που κι ετούτο το θηρίο θα δαμάσουν ανεπιστρεπτί. Διότι, παράλληλα με τη μάσκα και το κάθε λογής φίμωτρο, οι ευγενείς συνήθειες, οι ζωογόνες ανάσες του πολιτισμού, της τέχνης και του πνεύματος κανοναρχούν τ’ ανθρώπινα.
Συνήθεια, λοιπόν, στο εκδοτικό στερέωμα, ξόρκι αγαθό μα και ευοίωνο καλωσόρισμα του άγουρου ενιαυτού που πλησίαζε διστακτικά στο κατώφλι μας, ήταν και παραμένει η έκδοση θεματικών και πολυποίκιλων, άλλωστε, ημερολογίων και καλανταριών.
Δουλειές χαριτωμένες, «νόστιμες», ενδιαφέρουσες, εκ-πληκτικές και απρόσμενες που δένουν το νήμα των κειμένων τους γύρω από θέματα ποικίλα και αναπάντεχα. Και όταν οι θύμησες, άλλοτε και οι μνήμες, κουβαλάνε συγκυρίες και γεγονότα τρανταχτά, να ’ναι αυτά που γίνονται το μέγα θέμα τους κι έτσι τα ημερολόγιά μας να μετατρέπονται σε μικρές μα φωτεινές και «εύοσμες» κυψέλες, κιβωτοί ή δάδες, που αναμέλπουν φωτεινά το παρελθόν. Ξυπνούν, ενημερώνουν και – ας μη φοβόμαστε τη λέξη – διδάσκουν, ίσως, τους επιλήσμονες ή και τους «ξεχασμένους» στις μυλόπετρες της σύγχρονης τεχνολογικά υδροκέφαλης καθημερινότητας.
Στο πνεύμα, λοιπόν, αυτό και πιστό στις παραδόσεις που κληροδότησε η αείμνηστη, πρώτη σε σειρά πρόεδρός του, Άννα Αϊβαζόγλου, η Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών «Ίωνες» της Νέας Ιωνίας Μαγνησίας, παραδίδει στα χέρια του κοινού το νέο της ημερολόγιο για το 2021. Ένα μικρόσχημο, όπως το συνηθίζουν, έντυπο, το οποίο, όμως, συμπυκνώνει μεν την τοποεκδοτική του αρτιότητα και καλαισθησία, πρωτίστως δε εναγκαλίζεται και προβάλλει ευλαβικά, μέσα από τις σελίδες του, το κεντρικό θεματικό του αντικείμενο που δεν είναι άλλο από «τη Συμβολή του Μικρασιατικού Ελληνισμού στην Επανάσταση του 1821».
Το ημερολόγιο των Ιώνων, συνιστά, κατ’ εμέ, ένα άρτιο, περιεκτικό και τεκμηριωμένο ιστορικά πειστήριο μνήμης και πληροφόρησης. Ένα τομίδιο κατεργασμένης γνώσης και ενημέρωσης, ένα συμπυκνωμένο έργο ιστορικής αποκατάστασης και συμπλήρωσης του τεράστιου ψηφιδωτού που στοιχειοθετεί την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, καθώς φωτίζει και αποκαθιστά με τη μέγιστη δυνατή καταγραφή τον ρόλο και τη συμβολή του αποσιωποιημένου από την εκπαίδευση, τη βιβλιογραφία κ.λπ., του ρωμαλέου και υπερδραστήριου μικρασιατικού Ελληνισμού κατά την Επανάσταση του 1821.
Η ομάδα των Ιώνων υπό τη νέα καθοδήγηση της αεικίνητης, δραστήριας κι ευαισθητοποιημένης σε θέματα μικρασιατικού ελληνισμού και ιστορίας προέδρου της κ. Άννας Πετσιάβα και με την επιστημονική κατάρτιση κι εμπειρία των συγγραφέων μελών της, κ. Δημ. Κωνσταντάρα-Σταθαρά και τον φέρελπι ιστορικό Μιχάλη Κυρ. Μωραϊτίδη, οι οποίοι είχαν και την επιμέλεια των κειμένων του ημερολογίου, καταθέτουν με τρόπο καίριο, εύγλωττο, αφοπλιστικό και αποτελεσματικό τη δική τους πρόταση-συμμετοχή στο αγγελτήριο πλαίσιο του έτους που ανατέλλει (2021), το οποίο και υπαγορεύει τον πανεθνικό επετειακό εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Εκκινώντας από την εμβληματική εικόνα του εξωφύλλου (πίνακας του Π.Θ. Βρυζάκη «Υπέρ Πατρίδος το πάν») μέχρι και την ακροτελεύτεια του οπισθόφυλλου «Η νίκη της Αράχωβας» (πίνακας του Πέτερ Φον Ες), η τεκμηρίωση, η πληροφόρηση, οι αναφορές, οι παραθέσεις και οι συμβολισμοί είναι τα στοιχεία, τα οποία υφαίνουν έναν πλήρη κι ευδιάκριτο, πια, ιστορικό ιστό, σε τέτοιο σημείο κατανοητό, ώστε από το σύνολο του υλικού να προκύπτει αδιαμφισβήτητα και αψεγάδιαστα, η τεράστιας σημασίας και αξίας ενεργή συμμετοχή και καθομολογούμενη του μικρασιατικού Ελληνισμού στην ελληνική Επανάσταση του 1821. Μ’ άλλα λόγια, ο σκοπός την ομάδας των Ιώνων σ’ ό,τι αφορά στον πανεθνικό εορτασμό των 200 χρόνων από την ελληνική παλιγγενεσία με τούτο το πολλαπλώς ωφέλιμο και ιστορικώς χρησιμότατο τομίδιο – ημερολόγιο δεν είναι μόνο πέρα για πέρα πρόδηλος κι άλλο τόσο αρκούντως εμφατικός. Γνωριμίες με πρόσωπα – σύμβολα, όπως του Κυδωνιάτη αντιστρατήγου Ευστρατίου Πίσσα και των αδελφών του, του Σμυρνιού αγωνιστή Πέτρου Μέγγους, της ευπατρίδους Πανωραίας Χατζηκώστα με την τραγική ιστορία και κατάληξη ως… Ψωροκώσταινα (ταυτόσημος χαρακτηρισμός της Ελλάδος), η αγωνιστική και θριαμβευτική συμβολή του θρυλικού Ιωνικού Λόχου με την καθοριστική συμμετοχή του, υπό τις διαταγές του Καραϊσκάκη στη νίκη της Αράχωβας, γεγονότα όπως η καταστροφή των Κυδωνιών, οι σφαγές και οι δηώσεις της Σμύρνης, οι σχέσεις με τους Φιλικούς, τους οπλαρχηγούς (Καραϊσκάκη, Κολοκοτρώνη, Νικηταρά, τον φιλέλληνα Κάρολο Φαβιέρο, τον Παπανικολή και τον Πιπίνο, τον Υψηλάντη και ένα σωρό άλλους) αδιάψευστα καταμαρτυρούν πως ο τρισμέγιστος και πανίερος Αγών για την Ελευθερία, μπορεί μεν να διαδραματίστηκε κυρίως στα πεδία της Πελοποννήσου, όμως, αιματώθηκε και συμπληρώθηκε με αγαστή συνεργασία και πατριωτική προθυμία από πολλά, πάμπολλα τέκνα της Ιωνίας γης. Αδιάψευστο τεκμήριο το λυρικότατο ποίημα του Φαναριώτη ποιητή – πεζογράφου Παναγιώτη Σούτσου «Εις την Ιωνικήν Φάλαγγα», έκτο άσμα, το οποίο σφραγίζει επιλογικά και το μικρό το δέμας, αλλά μέγα σε ιστορική αξία και μνήμη ημερολόγιο των Ιώνων για το 2021. Ολοκληρώνοντας, θα ’θελα να αποδώσω τα εύσημα στην εξαιρετική αυτή προσπάθεια και τους συντελεστές της, η οποία υπηρετώντας την παράδοση της έκδοσης ενός ετήσιου καλανταρίου, που ακολουθεί τον προκλητικά αινιγματικό ενιαύσιο κύκλο, υπερασπίζεται την ιερή μνήμη της Ιωνίας γης και των ανθρώπων της, καθώς περίτρανα διαλαλεί πως το αίμα που πότισε, ανέθρεψε και θέριεψε το δέντρο της Λευτεριάς του ελληνικού Αγώνος κατά της τουρκοκρατίας το 1821, οφείλεται εν πολλοίς και σε εκείνο των Αγωνιστών της Μικρασίας.
Εύχομαι από καρδιάς καλοτάξιδο!