Η σιωπή των βιβλίων

Της
Μαίρης Τσακνάκη Γαβαλά

Σήμερα ο Proust κι εγώ. Θυμάμαι… Οι Madeleines μου…

Lire nous rend cultivés, curieux, émotifs, sensibles, imaginatifs, rieurs, révoltés, paradoxaux, joyeux, passionnés, frissonnants, libres, heureux.
Τα βιβλία είναι εξαιρετικά ευάλωτα, μπορούν να αφανιστούν ή να καταστραφούν.
Ο Georges Steiner υπογραμμίζει την ακατάπαυστα απειλούμενη συνέχεια και την ευπάθεια του γραπτού και προχωρεί παράλληλα σε μία εκ βάθρων κριτική των νέων μορφών πλάνης, αλλά και της αδιαλλαξίας και της βαρβαρότητας που έχουν γεννηθεί στην καρδιά μιας τάχα φωτισμένης κοινωνίας.
Τι είναι η λογοτεχνία;
Ένας τόπος, μη τόπος, ένας χρόνος που δεν μετριέται με τον χρόνο, μια γλώσσα που δεν είναι μιλιά. Αυτός ο τόπος, αυτός ο χρόνος, αυτή η γλώσσα μπορούν να γίνουν αντικείμενα πόθου, αφήνουν να προαισθανθεί κανείς μία ειδική μορφή γνώσης, ίσως και αποκάλυψης.
Ας ακούσουμε τον αφηγητή του Proust στο Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο όπου θυμίζει με τρόπο κοσμικό τη σχέση που κατέχει η Βίβλος στη χριστιανική Δύση όπου ο μοναχός μέρα με τη μέρα προσπαθεί να τιθασεύσει τον ανεξάντλητο πλούτο του βιβλικού εδαφίου. Ο καλός αναγνώστης ο τεχνίτης του βιβλίου έχει εκπαιδεύσει τις κεραίες του και συμμετέχει διαβάζοντας στην ουσία της ζωής.
Να τι διάβασα εγώ τελευταία.
Ικιγκάι. Τα μυστικά της Ιαπωνίας για μια μακρά και ευτυχισμένη ζωή. Τρυφερό, το Ικιγκάι είναι ένα απαλό νεύμα για να βρεις το δικό σου ταξίδι.
Μάρω Βαμβουνάκη. Η δικηγόρος. Γιατί γυρίζει στο παρελθόν; Κάτι να απαιτήσει; Κάτι να εκπληρώσει; Να εκδικηθεί; Να διαγράψει; Ένας παλιός έρωτας, έρωτας που είναι δώρο και τίμημα.
Leon Saltiel. Μη με ξεχάσετε. Τρεις Εβραίες μητέρες γράφουν στους γιους τους από το Γκέτο της Θεσσαλονίκης.
Λένα Διβάνη. Ονειρεύτηκα τη Διδώ. Εγώ σ’ όλη μου τη ζωή πήγαινα ασορτί με την Ελλάδα. Δράμα αυτή δράμα κι εγώ. Αδύνατον να ξεσπάσει καταιγίδα στη χώρα που να μη βρεθώ κι εγώ στη μέση.
Λένα Διβάνη. Ζευγάρια που έγραψαν την Ιστορία της Ελλάδας. Μια ακροβασία ανάμεσα στην Ιστορία και τη Λογοτεχνία. Αυτές τις ακροβασίες μόνο το ταλέντο της Διβάνη τις χειρίζεται με μαεστρία. Πόσο επηρεάζει άραγε η προσωπική ζωή των πρωταγωνιστών της Ιστορίας την πολιτική δράση τους, αλλά και αντιστρόφως πόσο επηρεάζει η δημόσια έκθεση τα του οίκου τους. Αυτό διερευνά το βιβλίο.
Βέφα Αλεξιάδου. Ήσουν πάντα εκεί. Η ζωή της Βέφας μοιάζει σαν παραμύθι. Ξεκίνησε από το μηδέν και με κόπο και επιμονή κατόρθωσε να φτάσει σε ζηλευτά επίπεδα επιτυχίας. Με σταθερά βήματα και το κεφάλι ψηλά συνεχίζει την πορεία της στη ζωή.
Βασιλεία Γιασιρανη Κυριτση. Ένας τόπος μια ζωή. Βελεστίνο και Σταύρος Τρ. Καραμπερόπουλος, 1880 1949. Το Γενεαλογικό Δέντρο της Οικογένειας Καραμπερόπουλου. Επιμέλεια δρ Δημήτριος Καραμπερόπουλος.
Nicolas Christo. Τα παιδιά του Λαγού. Διήγημα ζωής; Ναι, αλλά αυτός που το διηγείται ξεχνιέται διότι τα πάντα είναι στο βλέμμα του το οποίο είναι στραμμένο στους άλλους, στο κόσμο. Αυτός ο κόσμος είναι η Ελλάδα του άλλοτε και του σήμερα, η Γαλλία το Παρίσι, οι Γάλλοι, η Σορβόνη.
Νίκος Αλιάγας. Γεννήθηκα Έλληνας. Ο Νίκος Αλιάγας εξομολογείται, αποδεικνύοντας πώς κατάφερε να αποκωδικοποιήσει τον μίτο της ζωής του. Ο γραπτός λόγος ιχνογραφεί ένα αρχιπέλαγος στα απέραντα ύδατα της ανθρώπινης προφορικότητας. Στο γραπτό κείμενο συνυπάρχει ένα μερίδιο κύρους, autorité, ο τρόπος δε που διερωτόμαστε, ανασκευάζουμε ή παραποιούμε ένα κείμενο, αποτελεί γραφή ενός καινούριου κειμένου. Κείμενο πάνω στο κείμενο.
Αυτά για σήμερα. Συνεχίζω να διαβάζω. Θα συνεχίσω να σας ενημερώνω. Η Μαίρη Τσακνάκη Γαβαλά. Πάντα μαζί.

Parlez vous français?
Η Γαλλοφωνία ευκαιρία και μέσο στον δρόμο για την παγκοσμιοποίηση
Στο βιβλίο του, Demain la francophonie, o κοινωνιολόγος Dominique Wolton, με επιχειρήματα, αλλά και με πάθος, αποδεικνύει πως η γαλλοφωνία δεν είναι «ringarde» «παλιομοδίτικη», αλλά ο «δρόμος για το μέλλον».
Σε συνέντευξή του είπε:
«Η επικοινωνία είναι προϋπόθεση της δημοκρατίας και της παγκοσμιοποίησης. Αν σήμερα η παγκοσμιοποίηση φέρνει συγκρούσεις είναι γιατί η επικοινωνία δεν υφίσταται. Επικοινωνία θα πει αναγνωρίζω την ανθρωπιά και την ουδετερότητα του άλλου κι αυτός με αναγνωρίζει σαν ίσο του. Η αναγνώριση της γλωσσικής διαφορετικότητας θα διευκολύνει την παγκοσμιοποίηση. Αν η Γαλλοφωνία είναι η ευκαιρία, η τύχη, για την παγκοσμιοποίηση, το ίδιο είναι και η παγκοσμιοποίηση για τη Γαλλοφωνία. Τα Γαλλικά δεν είναι πια μόνο η γλώσσα της κουλτούρας (17ος-20ός αιώνας), ούτε η γλώσσα των αποικιών της. Τα Γαλλικά αποκτούν νέους «δεσμούς» με τις ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας, βγαίνουν από τον ιστορικό τους πυρήνα και απλώνονται σε μια francosphère. Θα δημιουργηθεί έτσι και ένα σύστημα Erasmus Γαλλόφωνο που θα επιτρέψει στους γαλλομαθείς φοιτητές να κινηθούν με επιτυχία.
Η Γαλλοφωνία ευνοεί τις μετακινήσεις… άρα την επικοινωνία. Έτσι οι άνθρωποι θα μάθουν να ζουν μαζί ειρηνικά»!

16 – 23 του Μάρτη Francophonie 2009
Η γαλλική γλώσσα ως γλώσσα του μέλλοντος: «Οι λέξεις για να εκφράσουμε το αύριο».
Η Εβδομάδα για τη γαλλική γλώσσα και τη γαλλοφωνία, η οποία θα πραγματοποιηθεί από τις 16 έως τις 23 Μαρτίου 2009, οργανώνεται κάθε χρόνο σε ολόκληρο τον κόσμο, με επίκεντρο τη Διεθνή Ημέρα της Γαλλοφωνίας που εορτάζεται στις 20 Μαρτίου.
Κατά τη διάρκεια αυτής, δίδεται στον καθένα η δυνατότητα να οικειοποιηθεί λέξεις και να ανακαλύψει τον κρυφό τους πλούτο, στις πλέον διαφορετικές μορφές του. Κάθε χρόνο, η Γενική Αντιπροσωπεία για τη Γαλλική Γλώσσα του Υπουργείου Πολιτισμού και Επικοινωνίας ζητά από μία επιτροπή, αποτελούμενη από σημαντικές προσωπικότητες του γαλλόφωνου κόσμου, να επιλέξει 10 λέξεις, οι οποίες θα καταστούν φορείς φαντασίας για όλους εκείνους, οι οποίοι μοιράζονται το ίδιο πάθος για τη γαλλική γλώσσα, και θα αποτελέσουν αφορμή για ποικίλες δημιουργίες ανά τον κόσμο: Ποιήματα, διηγήματα, νουβέλες, τραγούδια κ.λπ.
Εφέτος η Εβδομάδα για τη γαλλική γλώσσα έχει σημείο εκκίνησης και αναφοράς τις λέξεις «για να εκφράσουμε το αύριο». Οι δέκα λέξεις που επελέγησαν για το 2009, στόχο έχουν να αναδείξουν τη μοναδική ικανότητα της γαλλικής γλώσσας να εκφράζει τα διακυβεύματα και τις ανησυχίες των συγχρόνων μας για το αύριο.

Οι δέκα λέξεις «για να εκφράσουμε το αύριο» είναι οι ακόλουθες:
ailleurs, capteur, clair de Terre, clic, compatible, désirer, génome, pérenne, transformer, vision.